خبرگزاری رویترز در گزارشی با استناد به تصاویر ماهواره‌ای از تلاش ایران برای توسعه دو مرکز کلیدی تولید موشک‌های بالستیک در این کشور پرده برداشت.
آگهی
تصاویر ماهواره‌ای ثبت شده از این تلاش‌ها، به گفته دو محقق آمریکایی نشان می‌دهد که ایران در پی افزایش تولید موشک‌های بالستیک است، تخمینی که به ادعای رویترز توسط سه مقام ارشد ایرانی تایید شده است.
بر اساس ادعای مطرح شده در این گزارش، تهران در پی توافق اکتبر ۲۰۲۲ با مسکو که به موجب آن پذیرفت موشک‌هایی را که روسیه به دنبال آن برای استفاده در جنگ اوکراین بود در اختیار این کشور قرار دهد، دست به توسعه و گسترش مراکز تولید این نوع تسلیحات زده است.
رویترز همچنین در این گزارش به نقل از مقامات رسمی دولت آمریکا آورده است که تهران موشک‌هایی را نیز در اختیار شبه‌نظامیان یمنی و نیروهای حزب‌الله لبنان می‌گذارد که هر دو از اعضای محور مقاومت تحت حمایت ایران علیه اسرائیل به شمار می‌روند.
تصاویری که ماه مارس و آوریل توسط یک شرکت تجاری تصویربرداری ماهواره‌ای آمریکایی به نام «پلانت لبز» به ترتیب از پایگاه نظامی مدرس و مجتمع تولید موشک خجير، هر دو در نزدیکی تهران گرفته شده، افزایش بیش از ۳۰ ساختمان جدید را در این دو سایت به وضوح نشان می دهد.
تصاویر، که توسط رویترز بررسی شده‌اند، نشان می‌دهند که بسیاری از سازه‌ها با خاکریزهای بزرگ احاطه شده‌اند.
جفری لوییس از مؤسسه مطالعات بین‌المللی میدل‌بری در مونته‌ریِ کالیفرنیا می‌گوید، چنین خاک‌ریزی‌هایی با تولید موشک مرتبط هستند و برای جلوگیری از انفجار مهیب در یک ساختمان و منفجر کردن مواد بسیار اشتعال‌زا در سازه‌های مجاور طراحی شده‌اند.
وی ضمن بررسی تصاویر ماهواره‌ای ثبت شده می‌گوید که عملیات توسعه مجتمع خجیر در اوت سال گذشته و توسعه پایگاه مدرس نیز در اکتبر گذشته آغاز شده است.
به گفته کارشناسان، زرادخانه ایران که از آن به عنوان بزرگترین زرادخانه موشکی خاورمیانه نام برده می‌شود در حال حاضر بیش از ۳ هزار موشک از جمله نمونه‌های طراحی شده برای حمل کلاهک‌های متعارف و هسته‌ای را در خود جای داده است.
سه مقام ایرانی که نخواستند نامشان فاش شود، در گفتگو با رویترز تایید کردند که پایگاه نظامی مدرس و مجتمع خجیر برای افزایش ظرفیت تولید موشک‌های متعارف بالستیک توسعه می‌یابند.
یکی از مقام‌های ایرانی ضمن تایید عملیات توسعه ظرفیت تولیدات موشکی به رویترز گفت: «چرا نباید این کار را انجام دهیم؟»
ارسال پهپاد و موشک برای حوثیها و حزب‌الله
مقام دیگر ایرانی نیز گفته است که برخی از سازه‌های جدید در مراکز یاد شده امکان دو برابر شدن ظرفیت تولید پهپاد را فراهم می‌کنند.
این منبع افزود: پهپادها و قطعات موشکی به روسیه فروخته می‌شود، پهپادهایی نیز در اختیار حوثیها و موشک‌هایی در اختیار حزب الله قرار می گیرد.
رویترز در این گزارش تصریح می‌کند که قادر نیست به طور مستقل اظهارات این مقامات ایرانی را تأیید کند.
نمایندگی ایران در سازمان ملل به درخواست رویترز برای اظهارنظر در خصوص این اظهارات و نیز خبر توسعه مجتمع‌های یاد شده پاسخ نداده است.
تهران پیش از این ارائه پهپاد و موشک به روسیه و حوثیها را رد کرده بود. دفتر رسانه‌‌ای حزب‌الله نیز به درخواست رویترز برای اظهار نظر در این خصوص پاسخ نداده است.
محمد عبدالسلام، سخنگوی حوثیها می‌گوید که افزایش تولید تسلیحات ایران تأثیری در یمن نخواهد داشت زیرا به ادعای او، شبه‌نظامیان یمنی به طور مستقل از ایران هواپیمای بدون سرنشین تولید می‌کنند.
جفری لوییس، به‌عنوان بخشی از یک پروژه جاری در میدل‌بری که زیرساخت‌های موشکی ایران را رصد می‌کند، تصاویر پلانت لبز را به همراه یک تحلیلگر تحقیقاتی همکار در CNA، اندیشکده‌ای در واشنگتن، مورد بررسی قرار داده است.
او می‌گوید: «می‌دانیم که روسیه به دنبال ظرفیت‌های موشکی کم‌هزینه است و به همین دلیل، به ایران و کره شمالی روی آورده است.»
مسکو و پیونگ‌یانگ انتقال موشک‌های کره شمالی به روسیه را تکذیب کرده‌اند. سفارت روسیه در واشنگتن و نمایندگی کره شمالی در سازمان ملل متحد از پاسخ به سوال رویترز در خصوص ادعای یاد شده خودداری کردند.
دو محقق آمریکایی در مصاحبه‌های جداگانه گفتند که از روی عکس‌های ماهواره‌ای مشخص نیست چه نوع موشک‌هایی در تأسیسات جدید ایران که به نظر می‌رسد هنوز در حال ساخت هستند، تولید می‌شود.
از نگاه ایالات متحده، هرگونه توسعه تولیدات موشکی و پهپادی از سوی تهران بسیار نگران کننده است؛ واشنگتن مدعی است که پهپادهای ایرانی تسهیل کننده ادامه حملات روسیه به شهر‌های اوکراین است و اسرائیل را در دفع حملات گروه‌های مورد حمایت ایران، از جمله حزب الله به دردسر می‌اندازد.
سخنگوی شورای امنیت ملی آمریکا از تایید ارزیابی صورت گرفته در خصوص توسعه ظرفیت‌های تولید موشک در ایران خودداری کرد و افزود که ایالات متحده اقدامات مختلفی از جمله تحریم‌هایی را برای محدود کردن تولید و صادرات موشک و پهپاد ایران اعمال کرده است.
رویترز ماه فوریه گذشته در گزارشی اعلام کرد که ایران موشک‌های بالستیک زمین به زمین برای استفاده علیه اوکراین دراختیار روسیه قرار داده است.
ایران اما ارائه چنین سلاح‌هایی را به روسیه منکر شد و گزارش رویترز را رد کرد. از سوی دیگر، واشنگتن نیز اعلام کرد که قادر به تایید انتقال این سلاح‌ها نیست اما این فرضیه را که تهران قصد داشته موشک‌هایی در اختیار مسکو قرار دهد را محتمل می‌داند.
انفجار در سایت مدرس و احاطه ساختمان‌های جدید با خاکریزها
در گزارش رویترز آمده است: پایگاه نظامی شهید مدرس و مجتمع تولید موشک خجیر تحت نظارت سپاه پاسداران انقلاب اسلامی قرار دارند، سازمانی شبه‌نظامی که نقش محوری در برنامه‌های موشکی و هسته‌ای ایران ایفا می‌کند.
به گزارش رویترز، این سازمان بخش‌های بزرگی از اقتصاد ایران را تحت کنترل خود دارد و مستقیماً به آیت‌الله علی خامنه‌ای، رهبر ایران پاسخگو است.
مجتمع‌های یاد شده مدت‌هاست که در توسعه و تولید موشک‌های بالستیک میان‌برد و کوتاه‌برد ایران و همچنین راکت‌هایی برای برنامه فضایی این کشور نقش داشته‌اند.
انفجار مهیبی دوازدهم نوامبر ۲۰۱۱ بخش وسیعی از پایگاه مدرس را که مرتبط با موشک‌های سوخت جامد بود، منهدم کرد و باعث کشته شدن ۱۷ نفر از افسران سپاه پاسداران از جمله حسن تهرانی مقدم شد که او را «معمار» برنامه موشک‌های بالستیک در ایران لقب داده بودند.
به گفته یک مقام ایرانی، ساخت و ساز در این پایگاه پس از انفجار سال ۲۰۱۱ دوباره آغاز شد و سال گذشته سرعت گرفت.
محقق مؤسسه مطالعات بین‌المللی میدل‌بری می‌گوید: «فکر می‌کنم ایرانی‌ها شاید به این دلیل ساختمان‌ها را پیش از انفجار با خاک‌ریز احاطه نکرده بودند که نمی‌خواستند جلب توجه‌‌ای نسبت به آنها صورت گیرد.»