طالبان در ژانویه ۲۰۲۴ مطابق با جدی (دی) ۱۴۰۲ اعلام کردند که پروسه تغییرات در کتابهای درسی تا صنف (کلاس) ششم تکمیل شده است. با این حال هیچ کتاب جدیدی در مکاتب (مدارس) سراسر کشور نرسیده ولی این گروه چند مضمون را به طور سلیقه‌ای از فهرست موضوعات تدریسی حذف کرده‌اند.
آگهی
وزارت معارف طالبان در ۱۷ ژانویه ۲۰۲۴ مطابق با ۲۷ جدی/ دی ۱۴۰۲ همزمان با اعلام تکمیل پروسه تغییرات در کتابهای آموزشی مکاتب، گفته بود کتاب‌هایی را که «خلاف قوانین اسلامی» بودند از برنامه آموزشی در مکاتب ابتدایی حذف کرده است.
منصور احمد حمزه، سخنگوی این وزارتخانه در مصاحبه‌ای با تلویزیون ملی افغانستان تحت کنترل طالبان نیز تایید کرده بود که پروسه تغییر در کتابهای آموزشی کلاس‌های هفتم، هشتم و نهم همچنان جریان دارد.
حالا بعد از گذشت بیشتر از پنج ماه هیچ کتابی با چاپ جدید که طالبان اعلان کرده بودند در مکاتب دولتی و خصوصی افغانستان نرسیده است.
یکی از استادان مکتب دولتی کابل می‌گوید: «هیچ کتاب تازه‌ای به ما نرسیده است و ما همان کتابهای دوران جمهوریت را تدریس می‌کنیم». او افزود: «مضامینی مانند وطن‌دوستی، هنر، فرهنگ و تعلیمات مدنی را طالبان حذف کردند و بجای آنها یک ساعت درس قرآن کریم و یک ساعت هم درس علوم‌دینی جایگزین شده است. حالا در هفته سه ساعت درسی علوم دینی و سه ساعت هم قرآن تدریس می‌شود».
مضمون هنر نه تنها از فهرست مضامین مکتب حذف شده بلکه در بعضی ساحات (محله‌های) کابل، طالبان حتی کارهای هنری از قبیل نقاشی چهره انسان را منع کرده‌اند.
میرویس بلخی، وزیر پیشین وزارت معارف می‌گوید: «طالبان در ابتدا تصور می‌کردند که تغییر و اصلاحات نصاب تعلیمی (مواد درسی) یک کار آسان است و بنابراین تا حد توان تلاش کردند و وزیر معارف‌شان در مسکو از کشورهای مختلف خواست تا در این عرصه کمک‌شان کنند ولی هیچ کشوری وعده همکاری نداد. بنابراین بعضی از مضامین را از فهرست کتابهای مدارس حذف کردند. باقیمانده کتاب‌ها را هم مرور و بازنگری کردند تا هر جا درس‌هایی مانند "ارزش‌های دموکراتیک"، "مدنی"، "فرهنگ غربی" یا "روحیه های ضد اسلامی" پیدا کردند، آنها را هم از فهرست کتاب‌ها حذف کنند».
این استاد از مکتب دولتی کابل همچنان به یورونیوز فارسی گفت که کتابهای دینی از مذهب شیعه (جعفری) حتی از ساحه‌هایی که مردم آن کاملا شیعه هستند هم برداشته شده، و به جای آن مذهب حنفی (سنی) تدریس می‌شود.
وزیر پیشین وزارت معارف می‌گوید: «طالبان تلاش دارند تا محتوایی را در نصاب تعلیمی افغانستان اضافه کنند که بر تقویت ریشه‌ها و ایدئولوژی طالبانی، و همچنان ریشه گرفتن مشروعیت حاکمیت طالبانی کمک کند».
به گفته او اطفال افغانستان وقتی با آموزش از نصاب فعلی فارغ شوند، شهروندان آگاه و دموکراسی‌خواه تربیت می‌شوند، به سمت تکثرگرایی و شهروندمحوری می‌روند و نظام طالبانی را نمی‌پذیرند.
او همچنین افزود: «طالبان می‌خواهند تا از طریق آموزش‌های قرائت دینی خودشان و حذف آموزش‌هایی که بر ضد روایت و ایدئولوژی آنهاست، در درازمدت شهروندانی را از مکاتب فارغ کنند که به صورت فکری و طبیعی نوع نظام طالبانی و افراط‌گرایی دینی را بخواهند. هدف آنها این است که جوانان و به خصوص پسران از لحاظ ذهنی، طالب بار بیایند».
با این حال یکی از زنان فعال در عرصه آموزش که نخواست نامش برده شود به یورونیوز می‌گوید که به دلیل فشارهای وارد شده از سوی طالبان، مرکز آموزشی را که پنج سال قبل افتتاح کرده بود، بسته است. او گفت: «افراد طالبان هربار می‌گفتند چرا دختران دانش‌آموز شما حجاب، ماسک و لباس دراز ندارند، در حالی که همه این دختران معیار حجابی را که طالبان می‌خواستند از ترس رعایت می‌کردند».
به گفته مدیر این مرکز آموزشی همه دانش‌آموزان و استادان آنها دختران و زنان بودند و دختران دانش‌آموز چندین بار از ترس زیاد می‌خواستند که از پنجره خودشان را پایین انداخته و فرار کنند.
با وجود وضع محدودیت‌های فراوان از سوی طالبان، کلاس‌های درسی آنلاین و در بعضی از مناطق شهر کابل کلاس‌های پنهانی برای دختران بالاتر از کلاس ششم نیز برگزار می‌شود.
سال گذشته طالبان تنها کتابخانه ویژه زنان در کابل موسوم به «کتابخانه زن» را بستند. این کتابخانه که دارای ۵ هزار جلد کتاب در زمینه‌های مختلف ویژه زنان و‌دختران در کابل افتتاح شده بود بعد از هفت ماه فعالیت توسط این گروه بسته شد.