سه کشور آلمان، بریتانیا و فرانسه در بیانیه‌ای مشترک در آخرین اجلاس شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در سال جاری میلادی با استناد به گزارش رافائل گروسی تاکید کردند تهران باید اقداماتی چون جلوگیری از فعالیت بازرسان آژانس را متوقف کند.
آگهیدر بخشی از این بیانیه با اشاره به تصمیم ایران در خصوص لغو مجوز فعالیت بازرسان آژانس آمده است: «متاسفانه گزارش مدیر کل بار دیگر تایید می‌کند که ایران فعالیت‌های هسته‌ای خود را با نقض بیشتر تعهدات برجام پیش می‌برد. اقدامات اخیر تهران از جمله لغو انتصاب بازرسان آژانس که در ماه سپتامبر رخ داد نشان خودداری مستمر جمهوری اسلامی از همکاری‌های لازم و ضروری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است.»
در مهر ماه سال جاری، محمد اسلامی رئيس سازمان انرژی هسته‌ای ایران در پاسخ به یک بیانیه تروئیکای اروپایی در خصوص برنامه هسته‌ای تهران، اعلام کرده بود که ۳ یا ۴ بازرس اروپایی به گفته او مغرض هستند، دیگر اجازه فعالیت در سایت‌های ایران را ندارند و مجوز آنها لغو شده است.
مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز در حاشیه نشست شورای حکام و در پاسخ به خبرنگاران این اقدام ایران را محکوم و تاکید کرد که تصمیم تهران برای لغو مجوز فعالیت بازرسان این نهاد از سوی تهران، «ضربه‌ای بسیار جدی» به نظارت‌ها بر برنامه هسته‌ای ایران وارد کرده است. رافائل گروسی با درخواست از ایران برای تجدیدنظر در این رویکرد همچنین تاکید کرد که مقام‌هایتهران مجوز یک سوم گروه اصلی از بازرسان آژانس را لغو کرده‌اند.
آژانس بین‌الملی انرژی اتمی نمی‌گوید که ایران چه تعداد از بازرسان این نهاد را کنار گذاشته اما خبرگزاری رویترز به نقل از یک دیپلمات اروپایی گزارش داده که تهران به هشت بازرس آژانس که همگی فرانسوی و آلمانی بوده‌اند دیگر اجازه فعالیت نداده است.
در بخش دیگری از بیانیه تروئیکای اروپایی در خصوص برنامه هسته‌ای ایران آمده است: «تصمیم ایران برای متوقف کردن اجرای تعهدات خود از جمله پروتکل الحاقی به شدت فعالیت‌ها و قابلیت‌های نظارتی و راستی‌آزمایی آژانس را تحت تأثیر قرار داده است. مضاف بر این، همان‌طور که مدیر کل خاطرنشان می‌کند تصمیم ایران برای لغو مجوز بازرس‌های مجرب آژانس در ماه سپتامبر به صورت مستقیم و جدی بر توانایی آژانس برای انجام موثر فعالیت‌های راستی‌آزمایی در ایران به ویژه در تأسیسات غنی‌سازی اثر می‌گذارد.»
در ادامه این بیانیه آمده است: «این عوامل، در کنار بیانیه آژانس مبنی بر اینکه دیگر قادر به حفظ استمرار دانش در زمینه فرآوری و فهرست اقلام عناصر اصلی برنامه هسته‌ای ایران نخواهد بود نشان‌دهنده بی‌اعتنایی ایران به مسئولیت‌های آژانس است.»
در ادامه تحولات مربوط به برنامه هسته‌ای ایران نمایندگی ایالات متحده در سازمان‌های بین‌المللی مستقر در وین روز پنجشنبه با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد که آژانس برای راستی آزمایی برنامه هسته‌ای تهران به ۲ میلیون و ۲۰۰ هزار یورو بودجه نیاز دارد که آمریکا ۱ میلیون یورو آن را تامین می‌کند تا خللی در کار این نهاد بین‌المللی برای نظارت بر برنامه هسته‌ای ایران وارد نشود.
همچنین ایران هم به اظهارات رافائل گروسی واکنش نشان داد و از تاکید مدیر کل آژانس در خصوص مسئله لغو مجوز انتصاب بازرسان این نهاد بین‌المللی انتقاد کرد. نمایندگی دائم ایران نزد سازمان‌های بین‌المللی در وین در این خصوص در بیانیه‌ای ضمن پاسخ به صحبت های گروسی نوشته است: «عبارت محکوم می‌کنم در خصوص لغو انتصاب چند بازرس آژانس جنبه احساسی دارد و حرفه‌ای نیست.» دفتر نمایندگی ایران در وین همچنین در ادامه از رافائل گروسی خواسته است تا در گزارش‌های بعدی خود از این عبارت استفاده نکند.
نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی در وین هم از آمریکا و تروئیکای اروپایی خواست که به اجرای تعهدات خود در توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ بازگردند. میخائيل اولیانوف، دیپلمات روسی در نشست شورای حکام در بیانیه‌ای ضمن حمایت از مواضع ایران گفت: «ما از آمریکا و اتحادیه اروپا می‌خواهیم به جای تلاش برای منحرف کردن تعاملات میان ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از مسیر خود، انرژی خود را روی احیای برجام متمرکز کنند که موجب ایجاد شرایط مطلوبی برای ایران برای اقدام متقابل خواهد شد.»
با وجود تلاش‌ها برای احیای برجام از زمان روی کار آمدن جو بایدن، ایران و غرب نتوانسته‌اند شرایط برای بازگشت به توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ را هموار سازند و در ماه‌های اخیر بار دیگر تنش‌ها میان تهران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی افزایش یافته است. مدیران آژانس از ایران خواسته‌اند به پرسش‌ها و ابهامات پیرامون برنامه هسته‌ای خود پاسخ دهد اما در مقابل تهران این نهاد بین‌المللی را به «سیاسی کاری» متهم کرده است.
به کانال تلگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
کشورهای اروپایی در بخش پایانی بیانیه خود از مدیر کل آژانس خواسته‌اند تا پیش از جلسه بعدی شورای حکام در مارس ۲۰۲۴ در جریان تحولات مربوط به برنامه هسته‌ای ایران قرار دهد و گزارشی علنی در این رابطه ارائه نماید.