رهبران ناتو در اجلاس سالانه خود روز سه شنبه در پایتخت لیتوانی گردهم آمدند؛ نشستی که با تغییر ناگهانی موضع ترکیه در مورد پیوستن سوئد به این ائتلاف نظامی حال و هوای دیگری به خود گرفت.
در حالی که رهبران کشورهای عضو ناتو روز سه شنبه در نشستی مهم در لیتوانی گرد هم آمدند، دبیر کل این ائتلاف اعلام کرد که یک گام از الزامات پیوستن احتمالی اوکراین به سازمان پیمان آتلانتیک شمالی حذف خواهد شد.
آگهیمدت کوتاهی پس از اعلام این خبر، ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهوری اوکراین گفت: «ناتو امنیت اوکراین را تامین خواهد کرد» و در مقابل، «اوکراین ناتو را قوی‌تر می‌کند». این در حالی است که ابتدای روز سه‌شنبه، آقای زلنسکی به شدت از ادبیات مورد استفاده توسط رهبران ناتو در مورد پیوستن احتمالی کشورش به این پیمان انتقاد کرده بود.
پیش‌تر مسکو اعلام کرده بود که این نشست «ضدروسی» را به‌دقت زیرنظر دارد و هشدار داد که در صورت تشدید جنگ اوکراین «عواقب فاجعه‌باری» در انتظار اروپا خواهد بود.
همزمان اعضای ناتو در بیانیه مشترک خود در مورد ارسال پهپادهای ایرانی به روسیه در جهت استفاده علیه زیرساخت‌های اوکراین و همچنین فعالیت‌های منطقه‌ای و هسته‌ای ایران نیز اظهار نطر کردند.
ناتو در صورت تحقق شرایط، راه سریع‌تری را برای پیوستن به اوکراین ارائه می‌دهد
اعضای ناتو متعهد شدند که در صورت تحقق شرایط، از اوکراین برای پیوستن به این بلوک دعوت به عمل آورند و به منظور تسریع روند این پروسه، موانع بوروکراتیک مربوطه را از میان بردارند.
آقای استولتنبرگ در این باره گفت: «این [موضوع] مسیر عضویت اوکراین را از یک فرآیند دو مرحله‌ای به یک فرآیند یک مرحله‌ای تغییر خواهد داد.»
به موجب این ابتکار، اعضا «در صورت توافق متحدان و برآورده شدن شرایط، دعوت‌نامه‌ای برای پیوستن اوکراین به ناتو صادر خواهند کرد».
متحدان ناتو همکاری عمیق چین با روسیه را در تضاد با ارزش‌ها برشمردند
متحدان ناتو از چین خواستند تا «به هر نحوی» که شده از حمایت از تلاش‌های جنگی روسیه در اوکراین خودداری کند. در بیانیه مشترک اعضا ناتو آمده است که «جاه طلبی‌های اعلامی و سیاست‌های قهری» جمهوری خلق چین «منافع، امنیت و ارزش‌های ائتلاف» را به چالش می‌کشد. در این بیانیه طولانی آمده است که تعمیق همکاری راهبردی پکن و مسکو و تلاش‌های فزاینده متقابل آن‌ها برای «تضعیف نظم بین‌المللی مبتنی بر قوانین» در تضاد با ارزش‌ها و منافع اعضای ناتو است.
همچنین از چین خواسته شده تا «به عنوان عضو دائمی شورای امنیت سازمان ملل، نقش سازنده ای ایفا کند، جنگ تجاوزکارانه روسیه علیه اوکراین را محکوم کند.... و از تشدید روایت نادرست روسیه در مقصر دانستن اوکراین و ناتو دست بردارد.» لازم به ذکر است که چین تا کنون از محکوم کردن تهاجم تمام عیار مسکو علیه اوکراین یا درخواست خروج نیروهای روسیه از خاک اوکراین امتناع ورزیده است.
متحدان ناتو از ایران خواستند ارسال پهپاد به روسیه را متوقف کند
اعضای ناتو نسبت به «فعالیت‌های بدخواهانه» ایران در قلمرو سرزمینی متحدانشان «نگرانی جدی» خود را ابراز کرده و از تهران خواستند که تحویل هواپیماهای بدون سرنشین به روسیه برای استفاده در جنگ اوکراین را متوقف کند.
در بیانیه مشترکی که روز سه‌شنبه در جریان نشست ناتو در لیتوانی منتشر شد، متحدان ناتو تاکید کردند که «حمایت ایران از جنگ تجاوزکارانه روسیه علیه اوکراین» بر امنیت حوزه کشورهای یورو-آتلانتیک تأثیر گذاشته است.
متحدان ناتو در این بیانیه آورده‌اند که «از ایران می‌خواهیم تا حمایت نظامی خود از روسیه، به‌ویژه در زمینه انتقال هواپیماهای بدون سرنشین (پهپاد) که برای حمله به زیرساخت‌های حیاتی [اوکراین] مورد استفاده قرار گرفته و باعث تلفات گسترده غیرنظامیان شده است، را متوقف کند.»
همچنین در این بیانیه آمده است که «ما نگرانی جدی خود نسبت به فعالیت‌های مخرب ایران در قلمرو اعضای این اتحادیه را ابراز می‌کنیم».
متحدان ناتو همچنین بر «عزم آشکار» خود مبنی بر عدم دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای تاکید کردند و از این کشور خواستند تا به «تعهدات قانونی خود بر اساس توافقنامه پادمانی پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای عمل کند».
در این بیانیه به فعالیت‌های دریایی ایران نیز اشاره شده و آمده است که «از ایران می‌خواهیم که از اقدامات بی‌ثبات‌کننده از جمله توقیف کشتی‌های دریایی خودداری کرده و نقش سازنده‌ای در تقویت ثبات و صلح منطقه ای ایفا کند.»
دبیرکل ناتو: هر وقت شرایط آماده شد از اوکراین می‌خواهیم به ائتلاف بپیوندد
ینس استولتنبرگ، دبیرکل ناتو روز سه‌شنبه در جریان نشست رهبران سازمان پیمان آتلانتیک شمالی گفت که «هر وقت همه اعضا موافق بودند و شرایط آماده شد از اوکراین می‌خواهیم که به ائتلاف بپیوندد.»
این سخنان تنها دقایقی پس از ورود ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهور و اوکسی رژنیکوف، وزیر دفاع اوکراین به ویلنیوس، پایتخت لیتوانی و محل برگزاری نشست رهبران ناتو بیان شد.
کاخ سفید: پیوستن اوکراین به ناتو در آینده نزدیک «محتمل نیست»
جان کربی، سخنگوی شورای امنیت ملی کاخ سفید اعلام کرد که لازمه پیوستن اوکراین به ناتو برآورده کردن پیش‌شرط‌های آن است.
کربی گفت: «معتقدیم که ناتو با آینده اوکراین عجین است. در واقع این همان چیزی است که اتحاد [ناتو] در سال ۲۰۰۸ بر سر آن توافق کرده بود؛ اما لازم است اوکراین روی برخی اصلاحات از جمله حکم‌رانی خوب، حاکمیت قانون و اصلاحات سیاسی کار کند. این را هم درک می‌کنیم که کار روی برخی از این اصلاحات آن هم در زمانی که در جنگ باشید، سخت است.»
وی در ادامه همین موضوع گفت: «بله آن‌ها در حال جنگ هستند، بنابراین عضویت در ناتو در آینده نزدیک محتمل نیست؛ چرا که این امر ناتو را در جنگ متقابل با روسیه قرار می‌دهد.»
فرانسه موشک‌های دوربرد خود را در اختیار اوکراین می‌گذارد
امانوئل ماکرون، رئیس‌جمهوری فرانسه اعلام کرد که کشورش موشک‌های دوربرد خود را برای استفاده در حملات متقابل اوکراین علیه روسیه، در اختیار کی‌یف قرار خواهد داد.
ماکرون در بدو ورود به شهر ویلنیوس گفت: «تصمیم گرفتم تحویل تسلیحات و تجهیزات را افزایش دهم تا به اوکراینی‌ها توان حمله بیشتر را بدهم».
موشک‌های «سایه طوفان» که به طور مشترک با بریتانیا ساخته شده‌اند، به اوکراین این اجازه می‌دهد تا در عمق ۳۰۰ کیلومتری خطوط دشمن در شرق کشور را هدف قرار دهد.
کرملین در مورد موضع جدید ترکیه: «هیچ کس نمی‌خواهد ترکیه را در اروپا ببیند»
سخنگوی کرملین روز سه‌شنبه در نشست با خبرنگاران هشدار داد که پیوستن بالقوه اوکراین به ناتو «برای امنیت اروپا بسیار خطرناک خواهد بود» و از تصمیم‌گیران در این رابطه خواست تا خطرات مرتبط با چنین اقدامی را هم در نظر بگیرند.
دمیتری پسکوف با اشاره به موافقت ترکیه با به عضویت درآمدن سوئد در ناتو گفت که روسیه تعهدات آنکارا به عنوان عضوی از ناتو را درک می‌کند و افزود که علیرغم اختلاف نظرهای موجود، زمینه‌هایی بین روسیه و ترکیه وجود دارد که مورد علاقه طرفین بوده و برای هر دو کشور مهم است.
پسکوف این را هم خاطرنشان کرد که در حالی که ترکیه اختیار این را دارد که خود را به غرب نزدیک کند، اما همچنان تمایلی از سوی اروپا برای پذیرش ترکیه به عنوان یک عضو [اتحادیه اروپا] وجود ندارد. پسکوف به خبرنگاران گفت: «رک و پوست کنده بگویم، هیچ کس نمی‌خواهد ترکیه را در اروپا ببیند.» وی افزود مسکو قصد دارد گفت وگو با آنکارا را بیشتر توسعه دهد.
موافقت واشنگتن با انتقال جنگنده‌های قول داده شده به ترکیه پس از موافقت با درخواست سوئد
یک روز پس از چراغ سبز آنکارا برای پیوستن سوئد به ناتو، جیک سالیوان مشاور امنیت ملی آمریکا روز سه‌شنبه اعلام کرد که واشنگتن با مشورت با کنگره با انتقال جنگنده‌های اف-۱۶ به ترکیه موافقت کرده است.
ترکیه که مانع اصلی در مسیر سوئد برای عضویت در اتحاد ناتو بود، در اکتبر ۲۰۲۱ درخواست خرید ۲۰ میلیارد دلار از جنگنده‌های اف-۱۶ شرکت لاکهید مارتین و نزدیک به هشتاد کیت بروزرسانی برای هواپیماهای جنگی موجود خود را داده بود. سالیوان در ادامه افزود، جو بایدن رئیس‌جمهوری ایالات متحده «به وضوح از این انتقال حمایت می‌کند».
پیش‌تر گروهی از سناتورهای آمریکایی تاکید کرده بودند که در صورتی با فروش این جنگنده‌ها به ترکیه موافقت خواهند کرد که آنکارا عضویت فنلاند و سوئد در ناتو را تایید کند. با این حال، هم مقامات ترکیه و هم دولت بایدن احتمال مرتبط بودن موافقت آنکارا با پیوستن سوئد به ناتو با فروش این جنگنده‌ها را رد کردند.
زلنسکی: «عدم قطعیت‌ها» نوعی انگیزه دادن به روسیه برای «ادامه ترور» است
ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهوری اوکراین روز سه‌شنبه در بیانیه‌ای در حساب کاربری رسمی خود در توییتر گفت: «عدم قطعیت» در مورد عضویت اوکراین در ناتو انگیزه‌ای برای روسیه برای «ادامه ترور» خواهد بود.
زلنسکی قرار است چهارشنبه در ویلنیوس در نشست‌هایی با رهبران ناتو شرکت کند.
زلنسکی گفت: «خیلی غریب و پوچ است که نه برای دعوت [مستقیم برای پیوستن] و نه برای [آغاز روند] عضویت اوکراین هیچگونه چارچوب زمانی [خاصی] تعیین نشده است.»
ابراز امیدواری دبیرکل ناتو در مورد پیام‌های مثبت در مورد درخواست عضویت اوکراین در ائتلاف نظامی
ینس استولتنبرگ، دبیرکل ناتو در کنفرانس مطبوعاتی خود اعلام کرد که اوکراین در مسیر عضویت در ناتو، در روز سه‌شنبه «پیام مثبتی» دریافت خواهد کرد.
هرچند اختلاف نظرهای موجود بین ۳۱ عضو ناتو به این معنی است که هنوز موعد مشخص یا دعوتنامه مستقیمی برای پیوستن اوکراین به ناتو وجود نخواهد داشت، اما استولتنبرگ اعلام کرد که کی‌یف کمک‌های نظامی و تضمین‌های امنیتی مضاعفی دریافت خواهد کرد و شرایط رسمی برای پیوستن آن به ناتو تسهیل خواهد شد. علاوه بر این‌ها، چارچوب جدیدی از همکاری بین کی‌یف و این ائتلاف نظامی تحت عنوان شورای ناتو-اوکراین شکل خواهد گرفت.
پیش از این، آناتولی آنتونوف، سفیر روسیه در آمریکا از موضع «ضد روسی» واشنگتن در نشست ویلنیوس انتقاد کرده بود. وی گفت: «همه چیز مهیا است تا افکار عمومی برای تصویب تصمیمات ضد روسی که در روزهای آینده در ویلنیوس اتخاذ خواهد شد، آماده شود.»
