مسئولان قطر حفظ گونه‌های جانوری در این کشور شیوه‌های مختلفی را در پیش گرفته‌اند.
آگهیغزال تیزشاخ عربی که زمانی در بیشترِ شبه‌جزیرهٔ عربستان یافت می‌شد در دههٔ ۷۰ میلادی رو به انقراض رفت. اما این جانور امروز به مدد طرح حفظ و احیایش در قطر از خطر انقراض جسته است.
طرحی برای حفظ و احیای غزال تیزشاخ عربی
ناحیهٔ حفاظت‌شدهٔ المها پناهگاه غزال‌های عربی است. این منطقه ۳۰ دقیقه تا دوحه فاصله دارد و د رآن دام‌پزشکان غزال‌های عربی را به‌شکل دوره‌ای معاینه می‌کنند.
آندرئا دوگلیه‌رو، یکی از این دام‌پزشکان می‌گوید: «می‌خواهیم آنها را از مداخله انسانی دور نگه داریم چون رهاسازی دوباره در طبیعت تنها یکبار اتفاق می‌افتد و می‌خواهیم غزال‌هایی را انتخاب کنیم که بدون مداخلهٔ انسانی در طبیعت دوام بیاورند.»
حدود سه تا سه هزار و پانصد غزال عربی در مرکز مها موجود است، و تاکنون حدود ۱۸ هزار غزال نیز راهی طبیعت قطر شده‌اند. این جانوران که پیش از این در خطر انقراض بودند امروز علاوه بر دریافت آب‌وغذای روزانه، علیه بیماری‌های مرسوم دامی هم واکسینه می‌شوند.
ادمور مرزا، دیگر دامپزشک این مرکز می‌گوید: «دورهٔ بارداری این جانوران تقریبا ۹ ماه است، و درنتیجه سالانه تنها یک توله به دنیا می‌آورند. حدس می‌زنم که شکارچیان در قدیم عادت داشته‌اند هربار صدها غزال شکار کنند، و یک محاسبهٔ ساده نشان می‌دهد که میزان شکار این جانوران بیش از میزان تولید مثل‌شان بوده است.»
کارشناسان خطر عمده را برای بقای این جانوران سرایت بیماری از حیوانات اهلی می‌دانند و چالش اصلی بقای آنان را در درازمدت توسعهٔ شهری و تغییرات آب‌وهوایی برمی‌شمارند. اما همزمان امیدوارند که این جانوران به‌زودی دیگر نیازمند دارو نباشند و بتوانند از پس بیماری‌ها برآیند.
عکاسی طبیعت؛ راهی برای رشد آگاهی دربارهٔ گونه‌های جانوری
«دوربین را بردار و سفر کن»، شعار حماد الخلفایی عکاس طبیعت قطری است. او خود را وقف عکاسی جانوران کشورش کرده، و گاه روزها، ماه‌ها و حتی سالها را صرف جلب اعتماد حیوانات می‌کند تا عکس‌های دلخواهش را بگیرد.
او می‌کوشد با هر عکسش روایتگر داستان جانوری باشد، و دربارهٔ عکاسی از پرندگان می‌گوید: « حیات این پرندگان در دشت مراحل غریبی دارد؛ یعنی حرکت، پرواز، جنگ، شکار، خوراک، تولیدمثل و اینها. من می‌خواهم اینها را در عکس نشان بدهم تا شمای مخاطب رفتار پرنده را تصور کنید. و به خودتان بگویید این عکس داستانی دارد پس خوب است دربارهٔ این پرنده‌ها بیشتر بدانم.»
او که برای جلب اعتماد جانوران و به‌ویژه پرندگان ساعت‌ها در دشت و کویر بی‌حرکت می‌نشیند دربارهٔ افزایش انواع پرندگان مهاجر در قطر می‌گوید: «پرندگانی که از اروپا می‌آیند و به آفریقا می‌روند در مسیرشان از قطر می‌گذرد. هر سال ۵ تا ۷ نوع پرندهٔ تازه در کشور می‌بینیم، و همین شمار پرندگان دیده‌شده را بیشتر می‌کند. تا امروز ۴۲۵ نوع پرنده مهاجر در قطر مشاهده شده.»
پاندای بزرگ؛ سفیر حفظ گونه‌های جانوریِ درخطر
نخستین خانهٔ پاندا در خاورمیانه در پنجاه کیلومتری شمال دوحه واقع شده و دو پاندا به نام‌های سهیل و ثریا که از سوی چین به قطر اهدا شده‌اند مهمانان تازهٔ آن‌اند.
تیم معماران در طراحی نخستین باغ پاندای خاورمیانه توجه زیادی را صرف طراحی جزئیات داخل و خارج آن کرده است و با الهام‌گیری از محیط زندگی طبیعی این جانوران فضایی امن و بزرگ برای آنها فراهم آورده.
سیسی کو، مسئول نگهداری پانداها در خانهٔ پاندای قطر می‌گوید: «هنگام طراحی این بنا هدف‌مان این بود که بشود دمای آن را تنظیم کرد و آب‌وهوای چهار فصل را در آن شبیه‌سازی کرد، چون آنها تمام سال اینجا هستند.»
سهیل و ثریا هرکدام جای مخصوص به خود را دارند، زیرا چنان که سیسی کو می‌گوید: «پانداها جانوارن تنهایی‌اند، یعنی هر پاندا در طبیعت تنها به سر می‌برد و قلمرو خودش را دارد که به‌اندازهٔ کافی بزرگ و از دیگری جداست، بنابراین، برای طبیعی بودن این فضا لازم بود هرکدام از این پانداها جای خاص خودش را داشته باشد.»
اما سهیل و ثریا سالی یک روز برای تولید مثل کنار هم قرار می‌گیرند. حفظ پاندا به‌وسیلهٔ تولیدمثل و بازگرداندنش به طبیعت یکی از نمونه‌های موفق حفاظت جانوران بوده. در سال ۲۰۲۱ اعلام شد که پانداهای بزرگ گرچه هنوز گونه‌ای آسیب‌پذیرند، دیگر در معرض خطر انقراض نیستند.
این امر مرهون کار تمامی کارشناسان در کشورهای صاحب پانداست، متخصصانی که نتیجه تحقیقات‌شان را در اختیار دیگران می‌گذارند تا همگی به شناخت بهتری از این حیوانات برسند. کارشناسان امیدوارند که موفقیتِ حفاظت از پانداهای بزرگ راه حفظ دیگرگونه‌های درخطر را هموار کند.