یک مطالعه جدید نشان داده است که بینی انسان مدرن احتمالا تحت تاثیر ژن‌های به ارث رسیده از نئاندرتال‌ها شکل گرفته است.
آگهینئاندرتالها گونه‌ای باستانی از تیره انسان‌ها بودند که تا زمان انقراض در حدود ۴۰ هزار سال پیش، در منطقه اوراسیا زندگی می‌کردند. دانشمندان با این حال بر این باورند که نئاندرتال‌ها پیش از انقراض با انسان‌های مدرن (هوموساپین‌ها) در هم‌آمیخته‌اند و در نتیجه بخشی از دی‌ان‌ای آن‌ها در انسان‌های امروزی باقی مانده است.
زمانی که انسان‌های باستانی قاره آفریقا را ترک کردند و با آب و هوای سردتر سازگار شدند، بینی آن‌ها تکامل یافت. دانشمندان اما تا کنون نمی‌دانستند که منشأ ژنی این تکامل چه بوده است.
یک مطالعه جدید که تحت هدایت محققان دانشگاه کالج لندن انجام شده نشان می‌دهد ژن خاصی در انسان موجود است که منجر به بینی بلندتر می‌شود و احتمالا همین ژن باعث به وجود آمدن این سازگاری شده است.
دکتر کاوستوب ادهیکاری، استاد ژنتیک و علوم تکاملی در دانشگاه کالج لندن، در این باره می‌گوید: «در ۱۵ سال گذشته، یعنی از زمانی که ژنوم نئاندرتال توالی‌یابی شد، ما توانستیم متوجه شویم که ظاهراً جمعیت اجداد خودمان با جمعیت نئاندرتال‌ها درآمیخته‌اند و از این طریق بخش‌هایی از دی‌ان‌ای نئاندرتال‌ها در بدن ما جا مانده است.»
او اضافه کرد: «در این جا متوجه شدیم که بخشی از دی‌ان‌ای به ارث رسیده از نئاندرتال‌ها بر شکل چهره ما تأثیر می‌گذارد. این در واقع به این دلیل بوده که می‌توانسته برای اجداد ما مفید باشد، درنتیجه در طول هزاران سال و از نسلی به نسل دیگر منتقل شده است.»
نئاندرتال‌ها با بینی‌های بزرگ، ابروهای پهن و بدن نسبتاً کوتاه و تنومند اغلب به‌عنوان موجوداتی غارنشین به تصویر کشیده شده‌اند. اما باید دانست که آن‌ها نیز، درست مانند ما، انسان بودند؛ اگرچه از گونه‌ای متمایز به نام «هومو نئاندرتالنسیس». گمان می‌رود که آن‌ها ابزار سازانی ماهر بوده‌اند که از تاکتیک‌های گروهی برای شکار طعمه‌های بزرگ از جمله ماموت و گاومیش کوهان‌دار استفاده می‌کردند. دانشمندان تصور می‌کنند که نئاندرتال‌ها به هنر نیز علاقه داشته‌اند و ممکن بوده که مردگان خود را نیز دفن کنند.
نئاندرتال‌ها از حدود ۴۰۰ هزار تا ۴۰ هزار سال پیش در سراسر اروپا و جنوب غربی و آسیای مرکزی وجود داشتند. این بدان معناست که هرچند ۵۰۰ هزار سال پیش به طور ژنتیکی از انسان‌های مدرن جدا شدند، با این حال با آن‌ها همزیستی داشته‌اند.
علت انقراض نئاندرتال‌ها هنوز دقیقا معلوم نیست؛ عده‌ای از محققان ورود هوموساپین‌ها به اروپا، که مصادف با انقراض آن‌ها است، مسئول می‌دانند در حالی که عده‌ای دیگر می‌گویند ممکن است تغییرات آب و هوایی و بیماری‌ها در این قضیه نقش داشته باشد. علت هرچه باشد، دانشمندان بر این باورند که نئاندرتال‌ها با هوموساپین‌ها اختلال ژنتیکی پیدا کرده‌اند به این معنی که دی‌ان‌ای آن‌ها هنوز در بدن انسان امروزی باقی مانده است.
به گفته پروفسور کریس استرینگر، از موزه تاریخ طبیعی، «امروزه هرکسی که اجدادش در آن زمان در خارج از آفریقا زندگی می‌کرده مقدار کمی از دی‌ان‌ای نئاندرتال‌ها را به ارث برده است. این دی‌ان‌ای حدود دو درصد از ژنوم انسان‌ها را تشکیل می‌دهد.»
به کانال تلگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
در این مطالعه از داده‌های بیش از ۶ هزار نفر در سرتاسر آمریکای لاتین (شامل برزیل، کلمبیا، شیلی، مکزیک و پرو) و همینطور از اجداد مختلف اروپایی، بومیان آمریکا و آفریقا استفاده شد. اطلاعات ژنتیکی افراد با عکس چهره‌های آن‌ها مقایسه شد و دانشمندان را به شناسایی ۳۳ ناحیه ژنومی جدید مرتبط با شکل صورت انسان رساند.
محققان در مطالعه خود دریافتند که بسیاری از افراد شرکت‌کننده در این آزمایش که اصل و نسب بومی قاره آمریکا و آسیای شرقی را داشتند، دارای مواد ژنتیکی خاص و مشترکی در یک منطقه ژنومی به نام «ای‌تی‌اف ۳» هستند که از نئاندرتال‌ها به ارث رسیده است.
پژوهشگران می‌گویند این ماده ژنتیکی به افزایش طول بینی کمک می‌کند.
چینگ لی، از دانشگاه فودان چین و از نویسندگان این مقاله، در این باره می‌گوید: «ژنی که ما در اینجا شناسایی کردیم احتمالا از نئاندرتال‌ها به ارث رسیده است تا به انسان‌ها کمک کند تا با آب و هوای سردتر سازگار شوند، چرا که اجداد ما از آفریقا نقل مکان کردند.»
نتایج مطالعات تازه در نشریه علمی «Communications Biology» منتشر شده است.