حملات پهپادی از اصفهان تا کییف؛ آیا عصر جدیدی از نبردها آغاز شده است؟

در سالهای اخیر حملات با استفاده از هواپیماهای بدون سرنشین در خاورمیانه و دیگر مناطق جهان در حال گسترش بوده است و به نظر میرسد حالا این نوع درگیریها صحنههای نبرد را دگرگون کردهاند.
پیشتر در روز یکشنبه مقامات تهران از حمله پهپادی به یک ساختمان متعلق به مجتمع وزارت دفاع خبر دادند، حملهای که روزنامه وال استریت ژورنال گفت اسرائیل پشت سر این حمله قرار داشته است.
حمله پهپادی به اصفهان در شرایطی اتفاق افتاده که هزاران کیلومتر آنطرفتر در اوکراین نیز حملات با استفاده از پهپادهای انتحاری ایرانی ادامه دارد و مقامات کییف میگویند روسیه با استفاده از آنها به مناطق مختلف خاک این کشور حمله میکند. این تنها بخشی از جدیدترین موارد استفاده از پهپاد در مناطق محل منازعه است، اما باید گفت که تازگی ندارد.
هواپیماهای بدون سرنشین برای چندین دهه است که در جنگ مورد استفاده قرار میگیرند. اسرائیل در دهه ۱۹۸۰ پیشگام استفاده از پهپادها بود. در آن زمان از هواپیماهای بدون سرنشین برای عملیات نظارتی و تجسسی استفاده میشد و به کشورها این امکان را میداد که بدون به خطر انداختن جان خلبانانشان بفهمند در میدان جنگ چه اتفاقی میافتد.
پهپادها از آن زمان توسعه زیادی پیدا کردهاند و در سیر تکاملی خود به انواع مختلفی تقسیم شدهاند. از سویی پهپادهای بزرگی مانند گلوبال هاوک ایالات متحده به وزن حداقل ۶ تن وجود دارند که میتوانند هزاران کیلومتر و در ارتفاع بالا پرواز کنند، و از سوی دیگر میکرو پهپادهایی مثل «بلک هورنت» با وزنی کمتر از ۳۳ گرم ویژه استفاده سربازان ابداع شدهاند که زمان پرواز و برد کوتاه و محدودی دارند.
در حالی که اسرائیل و ایالات متحده قبلاً بازارهای جهانی هواپیماهای بدون سرنشین را تحت اختیار داشتند، اکنون کشورهای متعددی در حال ساخت پهپاد هستند. از جمله این کشورها میتوان به ترکیه، چین و ایران اشاره کرد.
از پهپادهای نظارتی تا پهپادهای انتحاری
بر خلاف زمانی که پهپادها بیشتر نقشی نظارتی داشتند، حالا از آنها به عنوان یک سلاح و حتی در ماموریتهای یکطرفه به عنوان عامل انتحاری استفاده میشود. روسیه در اوکراین از پهپادهایی ایرانی برای هدف قرار دادن اوکراینیها استفاده میکند که بیشترین آسیب را به تاسیسات زیرساختی و جان غیرنظامیان رساندهاند.
حملات پهپادی اکنون کشتیها را در خلیج فارس و دریای عمان تهدید میکنند و اخیرا پادگان نیروهای آمریکایی در تنف در سوریه نیز هدف حمله پهپادی قرار گرفت. اسرائیل و آمریکا، ایران را متهم به دست داشتن در این حملات میکنند.
پهپادها علیه پهپادها
ادعاها مبنی بر اینکه اسرائیل در ماموریتهای اخیرش با پهپاد، توان تولید و تجهیز پهپادی ایران را هدف گرفته است میتواند به این معنی باشد که دامنه این نبردها گستردهتر شده و ما در حال رسیدن به دورانی هستیم که کشورها از پهپادها علیه پهپادها استفاده میکنند.
استفاده گسترده از پهپادها در خاورمیانه اکنون خبر از فرا رسیدن دورانی میدهد که در آن نزاعها و نبردهای بیشتری با این سیستمها انجام خواهد شد. اسرائیل که نخست از پهپادها برای نظارت بر خاک خود بهره میگرفت، حالا از آنها برای ضربه زدن به اهدافی در عمق خاک ایران بهره میگیرد. ایران به نوبه خود ابتدا از پهپادهایش بر ضد مخالفان بشار اسد در سوریه استفاده میکرد، اکنون اما گستره استفاده از آنها از عراق و یمن تا اوکراین کشیده شده است.
به کانال تلگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
افزایش تهدیدات هواپیماهای بدون سرنشین سبب شده است تا کشورها سرمایهگذاری بیشتری در این بخش انجام دهند. کییف به تازگی اعلام کرده است قصد دارد پهپادهای کنونیاش را به نحوی ارتقا دهد تا آنها بتوانند در نبردهای هوایی در برابر پهپادهای انتحاری روسیه عمل کنند.
علاوه بر این اوکراین تصمیم دارد برای خرید پهپادهای نو نیز هزینه کند. الکسی رزنیکوف، وزیر دفاع اوکراین، روز دوشنبه گفت که ارتش اوکراین در سال ۲۰۲۳ نزدیک به ۵۵۰ میلیون دلار به خرید پهپادها اختصاص داده و همینطور ۱۶ قرارداد تامین پهپاد با سازندگان اوکراینی امضا کرده است.
قراردادهایی این چنینی و سرمایهگذاریهای هنگفت در صنعت پهپادی در گوشه و کنار جهان بازگو کننده این نکته است که به نظر رفته رفته عصر استیلای پهپادها بر نبردها در حال آغاز شدن است.