اعتراضات ایران؛ از جوابیه دایی تا پُست رکابی؛ سوئیس: اجرای تحریم‌ها علیه تهران را بررسی می‌کنیم
نظرها
اعتراض‌های مردم ایران بیش از یکماه است که در شهرهای مختلف تداوم داشته است. همزمان و علاوه بر تحریم‌های بین‌المللی که روز گذشته با اقدام اتحادیه اروپا شکل دیگری به خود گرفت، واکنش‌های سبلریتی‌ها و حمایت روزافزون آنها از خواسته‌های مردم ایران و حق اعتراض مسالمت‌آمیز آنها در سراسر جهان ادامه یافته است.
علیرغم کندی و اختلال شدید اینترنت گزارش‌هایی از تجمعات در برخی دانشگاه‌ها و ویدئوهایی از شعار دادن دانش‌آموزان در چند شهر منتشر شده و طبق تصاویر منتشرشده در شبکه‌های اجتماعی اعتراض‌های شبانه خیابانی در چند شهر ادامه داشته است. معترضان دوشنبه شب با روشن کردن آتش خیابانی در سنندج را مسدود کردند. در پیرانشهر هم معترضان دست به اقدام مشابهی زدند.
گزارش‌های رسمی تعداد قربانیان «حادثه آتش سوزی» در زندان اوین را هشت نفر اعلام کرده و این در حالیست که نگرانی‌هایی بابت وضعیت زندانیان سایر بندها و انتقال آنها به زندان‌های دیگر مطرح شده است.
همزمان بیش از ۴۰ سازمان حقوق بشری از سازمان ملل متحد خواسته اند پیرامون «سرکوب مرگبار اعتراضات» در ایران تحقیق کند.
آخرین خبرها و گزارش‌ها درباره اعتراضات سراسری ایران و واکنش‌های بین‌المللی به آن در روز سه شنبه ۲۶ مهر (۱۸ اکتبر) را در این مطلب پیگیری کنید.
سوئیس: اجرای تحریم‌ها علیه ایران را بررسی می‌کنیم
وزارت اقتصاد سوئیس اعلام کرد که این کشور مانند اتحادیه اروپا که در اعتراض به «کشتن» مهسا امینی و سرکوب معترضان ایرانی، تحریم‌هایی را علیه تهران وضع کرده، در حال بررسی «اقدام‌های آینده» خود است.
سوئیس که عضو رسمی اتحادیه اروپا نیست، زمانی برای اجرایی کردن تحریم‌های جدید این اتحادیه علیه ایران اعلام نکرده است.
اتحادیه اروپا روز دوشنبه ۱۷ اکتبر، ۱۱ فرد و ۴ نهاد ایرانی را به دلیل نقض حقوق بشر و سرکوب‌ها در ایران تحریم کرد. وزرای خارجه ۲۷ کشور عضو اتحادیه اروپا همچنین در حال بررسی تحریم‌های بیشتری علیه تهران هستند.
ده‌ها سازمان حقوق بشری خواستار تحقیق سازمان ملل متحد پیرامون «سرکوب مرگبار اعتراضات» شده‌اند.
آقای شجریان در صفحه اینستاگرام خود نوشت: «هرچند موانع برای سفر و برگزاری کنسرت‌ها برداشته شد، برای احوالات ناخوش این روزهایمان، تصمیم به لغو برنامه‌ها گرفتم.»
او در ادامه این پست اینستاگرامی نوشت: «همراهان عزیزم، این تصمیم کاملاً شخصی و از روی احوال ناخوشی‌ست که این روزها گلویم را می‌فشارد.»
پیشتر گذرنامه آقای شجریان در هنگام ورود به ایران در فرودگاه امام خمینی توقیف شده بود اما پس از مدتی اعلام شد که گذرنامه او بازگردانده شده است.
آقای شجریان در هنگام اجرای کنسرت خود در استرالیا از اعتراض‌های مردمی در ایران حمایت کرده بود. جمعیت حاضر در این کنسرت هم با شعارهای ضد حکومتی، از اعتراض مردم ایران حمایت کرده بودند.
برخی از منابع خبری گفته‌اند که این تصمیم آقای شجریان به دلیل فشارهای نهادهای امنیتی ایران بوده است. به گفته این منابع خبری، مقام‌های امنیتی ایران نگران هستند که کنسرت‌های آقای شجریان در خارج از این کشور به محلی برای حمایت از اعتراض‌های مردم ایران تبدیل شود.
آتش‌سوزی زندان اوین؛ عفو بین‌الملل خواستار برگزاری فوری نشست ویژه شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد شد
سازمان عفو بین‌الملل تأکید کرد که مقام‌های ایرانی باید به ناظران مستقل بین‌المللی اجازه دسترسی بدون مانع به زندان‌های ایران را بدهند تا درباره برخورد غیرقانونی نیروهای امنیتی در زندان اوین در ۱۵ اکتبر تحقیق و از زندانی‌ها در برابر قتل‌های فراقانونی، شکنجه و سایر بدرفتاری‌ها محافظت شود.
این سازمان روز سه‌شنبه ۱۸ اکتبر در اطلاعیه‌ای اعلام کرد: «حادثه مرگبار اخیر بار دیگر نیاز فوری برای پرداختن به جنایات انبوه مقام‌های ایرانی را از طریق یک مکانیسم مستقل تحقیق، گزارش و پاسخگویی برجسته می‌کند.»
زندان اوین شامگاه شنبه و در بحبوحه اعتراض‌های مردمی دچار حریق شد که در پی آن تیراندازی‌هایی به وقوع پیوست. بنا به اعلام قوه قضائیه ایران، در حادثه آتش‌سوزی در زندان اوین ۸ زندانی جان‌باخته و ۶۱ زندانی دیگر مجروح شده‌اند.
سازمان عفو بین‌الملل در اطلاعیه خود اعلام کرد که مقام‌های ایرانی زندانیان را مسئول آتش‌سوزی بخش‌هایی از زندان اوین می‌دانند، اما شواهد گردآوری شده توسط این سازمان، نگرانی‌های جدی در مورد اینکه مقام‌های ایرانی به دنبال توجیه «سرکوب خونین» زندانیان تحت عنوان مهار آتش و جلوگیری از فرار زندانیان بوده‌اند، ایجاد کرده است.
از همین رو این سازمان با تأکید بر ضرورت پاسخ «محکم» جامعه بین‌المللی به این حادثه، خواستار برگزاری فوری یک نشست ویژه در مورد ایران از سوی شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد شد.
مجلس ایران به نقل از دادستان کل کشور: آتش‌سوزی در زندان اوین اقدامی برنامه‌ریزی‌شده برای کشته‌سازی بود
سخنگوی کمیسیون اصل نود مجلس ایران به نقل از دادستان کل کشور گفت که حادثه آتش‌سوزی در زندان اوین، اقدامی از «داخل خود زندان و به صورت برنامه‌ریزی شده و از قبل طراحی شده» بوده است.
بنا به گفته علی خضریان، محمدجعفر منتظری، دادستان کل کشور با حضور در کمیسیون اصل نود مجلس توضیحاتی را درباره اعتراضات کنونی در ایران و آتش‌سوزی در زندان اوین ارائه کرده است.
آقای خضریان با توجه به گزارش دادستان کل کشور گفت که حادثه آتش‌سوزی در زندان اوین ناشی از «برنامه‌ریزی برای کشته‌سازی و فراری دادن تعدادی از افراد از زندان اوین» بوده است.
او با تأکید بر آمادگی اطلاعاتی و امنیتی نهادهای مسئول، گفت: «با اقدام به موقع دستگاه قضایی، افراد شاخص به مدت کوتاهی به مرخصی رفته و یا تمدید مرخصی شده بودند تا با عدم حضورشان در زندان، زمینه برخی کشته‌سازی‌ها و سوء استفاده‌های جریانات معاند پیش نیاید.»
آتش‌سوزی در زندان اوین در شامگاه شنبه در حالی رخ داد که برخی از بازداشت‌شدگان در جریان اعتراض‌های کنونی در ایران به این زندان منتقل شده‌اند.
قوه قضائیه ایران اعلام کرده است که در حادثه آتش‌سوزی در زندان اوین ۸ زندانی جان‌باخته و ۶۱ زندانی دیگر مجروح شده‌اند.
سازمان ملل متحد از «کشتن و بازداشت کودکان» در ایران ابراز نگرانی کرد
کمیساریای عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد از «کشتن و بازداشت کودکان» در جریان اعتراض‌ها در ایران به شدت ابراز نگرانی کرد.
راوینا شامداسانی، سخنگوی کمیساریای عالی حقوق بشر سازمان ملل روز سه‌شنبه ۱۸ اکتبر با اشاره به برخی گزارش‌ها مبنی بر کشته شدن ۲۳ کودک و زخمی شدن شمار زیادی از کودکان در اثر شلیک نیروهای انتظامی و امنیتی ایران، گفت که تهران بر اساس معاهده‌های حقوق بشری که امضا کرده، «متعهد به حفاظت از حق حیات کودکان تحت هر شرایطی، و احترام به حق آزادی عقیده و اعتراض مسالمت‌آمیز است.»
اعتراض‌ها در ایران که از یک ماه پیش و پس از جانباختن مهسا امینی آغاز شد، با گسترش به نقاط مختلف کشور اینک به مدارس رسیده است و دانش‌آموزان هم به جمع معترضان پیوسته‌اند.
از همین رو خانم شامداسانی به گزارش‌ها در مورد «یورش نیروهای امنیتی به مدارس و بازداشت شماری از کودکان و همچنین مدیران برخی از مدارس به دلیل همکاری نکردن با نیروهای امنیتی» اشاره کرده است.
او در ادامه گفت که اظهارات وزیر آموزش و پرورش ایران تایید می‌کند که شمار نامشخصی از کودکان پس از بازداشت به مراکز روان‌شناسی منتقل شده‌اند.
یوسف نوری، وزیر آموزش و پرورش ایران پیشتر گفته بود: «دانش‌آموزی در زندان نداریم و مواردی هم اگر بازداشت باشند برای بحث اصلاح و تربیت است که در مرکز روان‌شناسی هستند و دوستان کارشناس کارشان را انجام می‌دهند تا بعد از اصلاح به محیط مدرسه برگردند.»
سخنگوی کمیساریای عالی حقوق بشر سازمان ملل همچنین با اشاره به «بازداشت گسترده معترضان»، گفته است که این نهاد بین‌المللی تاکنون گزارش بازداشت دست‌کم ۹۰ نفر از اعضای جامعه مدنی شامل روزنامه‌نگاران، مدافعان حقوق بشر، وکلا و هنرمندان را دریافت کرده است.
این مقام سازمان ملل متحد در پایان از ایران خواست که تحقیقات «فوری، مستقل و بی‌طرف» درباره همه موارد گزارش شده از نقض حقوق بشر از جمله کشته‌شدن کودکان در جریان اعتراض‌ها را انجام دهد و مسئولان مربوط را محاکمه کند.
وزیر کشور ایران: به طور کامل بر اوضاع مسلط هستیم
احمد وحیدی، وزیر کشور ایران روز سه‌شنبه با بیان اینکه «اغتشاش‌ها با همت دستگاه‌های امنیتی و اطلاعاتی کنترل شده است»، گفت: «افرادی که اغتشاش‌گر بودند بازداشت و تحویل دستگاه قضایی شده‌اند و دستگاه قضا در حال رسیدگی به مسائل آنان است.»
وزیر کشور ایران در ادامه گفت: «در زمان حاضر به طور کامل بر اوضاع مسلط هستیم و مشکلی وجود ندارد.»
آقای وحیدی همچنین گفت: «دشمن از طریق کانال‌های خبری که دارد در تلاش برای برهم زدن امنیت است اما باید بدانند این تلاش‌ها آب در هاون کوبیدن است و دشمن توجه باید داشته باشد که سرعقل بیاید و اطلاعات اشتباه خود را تصحیح کند.» مقام‌های ایران همواره اعتراض‌های مردم را به کشورهای خارجی و دشمنان نسبت می‌دهند.
وزیر کشور ایران در بخش دیگری از گفتگویش با خبرنگاران وعده داد که آمار بازداشت‌شدگان پس از جمع‌بندی توسط دستگاه‌های «ذی‌ربط» اعلام خواهد شد.
او همچنین مدعی شد که بخش زیادی از افرادی که دستگیر شده‌اند پس از سپردن تعهد، آزاد شده‌اند.
سخنگوی کمیساریای عالی حقوق بشر سازمان ملل: پرونده خانم الناز رکابی را از نزدیک دنبال می‌کنیم
سخنگوی کمیساریای عالی حقوق بشر سازمان ملل، راوینا شمدسانی در نشست خبری هفتگی خود در ژنو گفت که سازمان ملل «از نزدیک» پرونده خانم الناز رکابی را دنبال می‌کند و مراتب نگرانی خود را با مقامات ایرانی مطرح کرده است.
او در ادامه افزود: «زنان هرگز نباید به خاطر لباسی که می‌پوشند تحت تعقیب قرار گیرند.
از نظر بسیاری متن بیانیه اینستاگرامی خانم الناز رکابی، سنگنورد ایرانی به‌مانند یک «اعتراف اجباری رایج» در جمهوری اسلامی از سوی فعالان توصیف شده که مردم را به بیان چنین اظهاراتی با مفهموم «پشیمانی» در تلویزیون یا شبکه‌های اجتماعی مجبور به اعتراف می‌کنند.
همچنین خانم شمدسانی، سخنگوی کمیساریای عالی حقوق‌بشر سازمان ملل متحد تاکید کرد: نیروهای امنیتی ایران استفاده نامتناسب از زور علیه معترضان را هرچه سریعتر متوقف کنند.
سخنگوی کمیساریای عالی حقوق بشر سازمان ملل در ادامه متذکر شد خشونت علیه تظاهرکنندگان و گزارش‌هایی مبنی بر بازداشت خودسرانه و کشتار و یا بازداشت کودکان عمیقا نگران‌کننده هستند. ایران در رابطه با حمایت از حق زندگی کودکان تحت هر شرایطی، تعهداتی دارد که باید به آنها و همچنین آزادی‌های اساسی احترام بگذارد.
نامعلوم بودن سرنوشت چهار روزنامه‌نگار محبوس در اوین
دبیرکل فدراسیون بین‌المللی روزنامه‌نگاران اعلام کرد با گذشت چند روز از آتش‌سوزی زندان اوین، هنوز از سرنوشت چهار روزنامه‌نگار محبوس در این زندان، اطلاعی در دست نیست.
آنتونی بلانگر دبیرکل فدراسیون بین‌المللی روزنامه‌نگاران گفت: «ما بسیار نگران سرنوشت همکاران خود در اوین هستیم و به مقامات ایرانی یادآوری می‌کنیم که آنها مسئول جان خبرنگاران در زندان هستند.»
این فدراسیون از مقام‌های جمهوری اسلامی خواسته فورا اطلاعاتی درباره وضعیت آنها منتشر کند.
فدراسیون بین‌المللی روزنامه‌نگاران می‌گوید چهار خبرنگار، روح الله نخعی، علیرضا جباری دارستانی، احمدرضا حلبی ساز و فرشید قربانپور هنوز تماسی با خانواده خود نداشته‌اند.
هنوز مشخص نیست شنبه‌شب در زندان اوین چه اتفاقاتی افتاده است و روایت‌های رسمی این حادثه را به درگیری زندانیان با هم و «عوامل دشمن» نسبت می‌دهد.
طبق آمار منتشره از ابتدای اعتراضات تاکنون ۲۴ روزنامه‌نگار بازداشت و در این میان تنها ۶ نفر آزاد شده و ۱۸ نفر همچنان در زندان به‌سر می‌برند.
در مجموع تعداد روزنامه‌نگاران زندانی در ایران با احتساب چهار روزنامه‌نگاری که پیش از آغاز اعتراضات در زندان بودند به ۲۲ نفر می‌رسد.
پیشتر قوه قضائیه کشته شدن هشت نفر در اوین را تایید کرده بود.
مژگان ایلانلو مستندساز بازداشت شد
مژگان ایلانلو مستندساز، کارگردان و فعال حوزه زنان صبح امروز ۲۶ مهرماه توسط نیروهای امنیتی بازداشت شد. در صفحه اینستاگرامی خانم ایلانلو آمده که وی در منزل بازداشت و به دادسرای اوین انتقال داده شده است.
خانم ایلانلو از ابتدای اعتراضات اخیر در حساب اینستاگرامی خود بسیار فعال بود. پیشتر نیز تصاویر بدون روسری از خود در حوالی میدان تجریش تهران در صفحه اینستاگرامش به اشتراک گذاشته بود.
مژگان ایلانلو دارای لیسانس تاریخ و فوق لیسانس ادیان و عرفان از دانشگاه تهران و عضو انجمن صنفی کارگردانان مستند ایران سال‌هاست با آثاری چون مثل یک زن، آسمان امن ، ريشه در خويش و زنان فرماندار روی موضوعات خاص دست گذاشته است.
پیشتر مستند «مثل یک زن» او که درباره فائزه هاشمی رفسنجانی است به دلیل مفتوح بودن پرونده قضایی فائزه هاشمی از اکران پایین کشیده شد.
پست اینستاگرامی الناز رکابی در راه بازگشت به ایران؛ «شفاف‌شدن موضوع یا تشدید نگرانی‌ها»
در حالیکه شایعاتی در شبکه‌های اجتماعی بعد از حضور بدون حجاب الناز رکابی در مسابقات سنگ نوردی قهرمانی آسیا در سئول مطرح شده بود، وی در استوری اینستاگرامی خود پس از سکوتی نسبتا طولانی نوشت : «با سلام خدمت تمام هموطنان عزیز و شریف ایران اینجانب الناز رکابی با سابقه بیست سال عضویت در تیم ملی سنگنوردی ضمن عذرخواهی بابت نگرانی‌هایی که ایجاد کردم باید اعلام کنم طبق حساسیت‌های موجود در جریان فینال مسابقات قهرمانی آسیا در کره جنوبی به دلیل زمانبندی نامناسب و فراخوانی غیرقابل پیش بینی بنده برای صعود به دیواره، سهوا پوشش من دچار مشکل شد. در حال حاضر طبق زمانبندی مشغول بازگشت هستم».
پیشتر گزارش‌هایی مبنی بر خاموش بودن دستگاه تلفن همراه از سوی دوستان او مطرح شده بود و به شائبه‌هایی در مورد احتمال ضبط گذرنامه و حتی گروگان گرفته‌شدنش در شبکه‌های اجتماعی دامن زده بود.
سفارت ایران در سئول ساعاتی پیش در صفحه توئیتر خود نوشته بود: «بامداد روز سه شنبه۲۶ مهر ۱۴۰۱ خانم الناز رکابی به همراه سایر اعضای تیم از سئول به مقصد ایران حرکت کرد. سفارت جمهوری اسلامی ایران در کره جنوبی تمامی اخبار جعلی، کذب و اطلاعات نادرست در خصوص خانم الناز رکابی را قویا تکذیب می کند».
گزارش‌های غیررسمی از ورود الناز رکابی در ساعات اولیه بامداد چهارشنبه از مسیر دوحه به فرودگاه امام خبر می‌دهند. باید دید و منتظر ماند و دید آنطور که از استوری منتشر شده در حساب اینستاگرامی این ملی پوش بر می آید موضوع تنها یک «اشتباه سهوی» بوده یا باید شاهد واکنش مقامات قضایی ایران طی ساعات و روزهای آینده باشیم.
در حالیکه هنوز مشخص نیست این استوری اینستاگرامی را خانم رکابی تحت چه شرایطی تنظیم کرده است خبرگزاری تسنیم، نزدیک به سپاه پاسداران گفتگویی را از برادر وی منتشر کرده که در آن وی خواهرش را «فرزند ایران» می‌داند که بعد از ورود به ایران در مورد حواشی بوجود آمده شفاف‌سازی خواهد کرد.
طی هفته‌های گذشته گذرنامه تنی چند از هنرمندان و سلبریتی‌هایی که در مورد اعتراض‌های اخیر موضع گرفته بودند حین بازگشت به ایران ضبط شده است. تعداد دیگری نیز توسط مراجع قضایی احضار شده اند.
