مدارس بسته دختران افغانستان؛ دین یا فرهنگ؟

اتحادیه مکتبهای خصوصی افغانستان اعلام کرد که بیش از ۴۰۰ مکتب خصوصی در کمتر از یک سال گذشته به دلایل گوناگون از جمله مشکلات اقتصادی و کاهش شمار دانشآموزان بسته شدهاند.
افزایش فقر در افغانستان و اجازه نداشتن دختران برای رفتن به مدرسه بر بسته شدن مدرسههای خصوصی اثرگذار بودهاند.
طالبان از زمان به قدرت رسیدن در افغانستان با بازگشایی دبیرستانهای دخترانه و آموزش دختران که یکی از مطالبات اصلی شهروندان این کشور و جامعه جهانی است، مخالفت میکند.
مسئولان و معلمان مدرسههای خصوصی در شهر کابل گفتند که مدرسههایشان را به دلیل مشکلات اقتصادی و محدودیتهایی که دولت امارت اسلامی افغانستان اعمال کرده است، بستهاند.
مسئولان اتحادیه مکتبهای خصوصی افغانستان بر این نظرند که در صورت ادامه این روند، مدرسههای خصوصی بیشتری بسته خواهند شد.
از همین رو آنها از جامعه جهانی و حامیان مالی افغانستان خواستند تا این مشکلات را برطرف کنند.
از مدرسههای خصوصی در افغانستان به عنوان یکی از دستآوردهای دو دهه گذشته در این کشور نام میبرند که توانسته است در کنار آموزش هزاران افغان، زمینه کار هم فراهم کند.
اعلام ورشکستگی برخی از مدرسههای خصوصی در افغانستان در حالی است که مقامهای دولت موقت طالبان نظرات متفاوتی را در مورد چرایی بسته ماندن مدرسههای دخترانه در این کشور ارائه میدهند.
«مسایل دینی» یا «محدودیتهای فرهنگی»
ذبیحالله مجاهد، سخنگوی دولت موقت طالبان در جدیدترین اظهار نظرها در مورد چرایی بسته ماندن مدرسههای دخترانه در افغانستان گفت که «مکتبهای دختران» به علت «مسایل دینی» بسته هستند که برای بازگشایی آنها به «توافق» عالمان دین نیاز است.
آقای مجاهد این سخنان را در حالی بیان کرده است که پیشتر نورالله منیر، سرپرست وزارت معارف این دولت گفته بود که علت بسته ماندن «مکتبهای دختران»، «محدودیتهای فرهنگی» در این کشور است.
نورالله منیر به نقل از خبرگزاری طلوع گفته است:«مردم با تعلیم دختران نه بلکه با بیرون شدن دختران شان از خانه حساسیت دارند و فرهنگ افغانان در این قسمت سخت حساس است و به شما بهتر معلوم است که امارت اسلامی کوشش میکند که با مردم به یک موافقه برسد و این پروسه بخیر آغاز گردد.»
در هر حال اگرچه مقامهای طالبان گاهی از مسایل دینی و گاهی از محدودیتهای فرهنگی به عنوان دلیل بسته ماندن مدرسههای دخترانه در افغانستان نام میبرند اما علمای دینی در این کشور بر این نظرند که در اسلام هیچ دلیلی برای محروم کردن دختران از تحصیل وجود ندارد.
برخی از تحلیلگران سیاسی بر این نظرند که طالبان براساس قرائت سختگیرانه خود از دین، اجازه بازگشت دختران را به مدرسهها نمیدهد.
حامد کرزای، رئیس جمهور پیشین افغانستان هم پیشتر در گفتگو با مجله اشپیگل آلمان گفته بود که مدرسههای دخترانه کشورش به دستور پاکستان بسته هستند.
البته آقای مجاهد در پاسخ به آقای کرزای با بیان اینکه طالبان به هیچ کشوری «وابسته» نیست، او را متهم کرد که این مسائل برایش قابل درک نیست.
در هر حال افغانستان تنها کشوری است که دختران از حق تحصیل و رفتن به مدرسه محروم هستند.
کتاب به جای بمب
مخالفت با تحصیل دختران در افغانستان در حالی است که برخی خبرها از بازگشت صدها شبهنظامی طالبان به مکاتب و مراکز آموزشی حکایت دارند.
یکی از سخنگویان دولت موقت طالبان به خبرگزاری فرانسه گفت که بسیاری از «مجاهدان با انگیزه» که تحصیلات خود به دلیل پیوستن به طالبان متوقف کرده بودند اینک در حال تحصیل دروس مورد علاقه خود هستند.
یکی از شبهنظامیان طالبان هم گفت: «زمانی که کشور ما در اشغال کفار بود، به بمب، خمپاره و تفنگ نیاز داشتیم …اما اکنون نیاز بیشتری به آموزش داریم.»
بنا به گزارشها بیشتر شبهنظامیان طالبان در مدرسههای دینی تحصیل کردهاند، اما اینک این شبهنظامی طالبان میگوید که جهان در حال رشد است و آنها به فناوری و توسعه نیاز دارند.
به توییتر یورونیوز فارسی بپیوندید
خبرگزاری فرانسه در گزارشی از یک مؤسسه آموزشی در کابل نوشت که شبهنظامیان طالبان پیش از ورود به کلاسها اسلحههای خود را در کمدهای مخصوص قرار میدهند.
همه دانشجویان جوان طالبان گفتند که میخواهند از تحصیلات خود برای کمک به توسعه افغانستان استفاده کنند. اما دانشجویان طالبان چه احساسی نسبت به محروم شدن دختران از فرصت تحصیلی دارند؟
یکی از آنها گفت که به عنوان یک «مرد جوان» و عضو امارات اسلامی فکر میکند که دختران هم حق تحصیل دارند. او گفت: «این کشور به همان اندازه که به ما نیاز دارد به آنها هم نیاز دارد.»