روسیه روز سه‌شنبه ۹ اوت (۱۸ مرداد) یک ماهواره نظارتی ایران را از قزاقستان به فضا پرتاب کرد که برخی از مقامات غربی نگران هستند مسکو از آن برای اهداف خود در جنگ اوکراین استفاده کند اما تهران این موضوع را رد کرده است.
آگهیروسیه روز سه‌شنبه ۹ اوت (۱۸ مرداد) یک ماهواره نظارتی ایران را از قزاقستان به فضا پرتاب کرد، ماهواره‌ای که برخی از مقامات غربی ادعا می‌کنند مسکو از آن برای اهداف خود در جنگ اوکراین استفاده کند. تهران این ادعا را رد می‌کند.
طبق تصاویری که آژانس فضایی روسیه (روسکوسموس) به‌صورت زنده پخش کرد، ماهواره سنجش از راه دور خیام در ساعت پنج و ۵۲ دقیقه صبح به وقت گرینویچ با موشک سایوز از پایگاه بایکانور قزاقستان به فضا پرتاب شد و سپس در مدار قرار گرفت.
سازمان فضایی ایران می‌گوید که «ارتقا بهره‌وری در حوزه کشاورزی، پایش دقیق منابع آبی کشور، مدیریت مخاطرات طبیعی، پایش تغییرات کاربری، ساخت و سازهای غیر مجاز و مقابله با جنگل خواری، پایش مخاطرات زیست محیطی، پایش معادن و اکتشافات معدنی، پایش مرزهای کشور و … از جمله کاربردهای داده‌های دریافت شده از ماهواره خیام خواهد بود.»
این در حالی است که آمریکا، برنامه فضایی ایران را بیشتر در راستای اهداف نظامی توصیف می‌کند اما تهران معتقد است که فعالیت‌های هوا- فضای این کشور صلح آمیز و مطابق با قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل متحد است.
روزنامه واشنگتن پست روز پنجشنبه گذشته به نقل از مقام‌های آگاه غربی گزارش داده بود که روسیه قصد دارد از این ماهواره برای چند ماه یا بیشتر به منظور پشتیبانی از تهاجم نظامی خود به اوکراین استفاده کند و سپس کنترل آن را در اختیار ایرانی‌ها قرار دهد.
سازمان فضایی ایران روز یکشنبه با رد ادعای روزنامه آمریکایی تاکید کرد که تمامی فرامین مربوط به کنترل و بهره برداری از این ماهواره از روز اول و بلافاصله پس از پرتاب توسط کارشناسان ایرانی مستقر در پایگاه‌های فضایی واقع در خاک کشور انجام و صادر خواهد شد. این نهاد تاکید کرد که هیچ کشور ثالثی نمی‌تواند به داده‌های ارسال شده ماهواره با «الگوریتم رمزگذاری» شده دسترسی پیدا کند.
طبق گزارش ایسنا، ماهواره خیام با وزن ۶۰۰ کیلوگرم امروز با ماهواره‌بر «سایوز» به مدار ۵۰۰ کیلومتری زمین پرتاب شد و قرار است به مدت پنج سال از داده‌ها و تصاویر ارسالی آن استفاده شود.
ایران می‌گوید به‌خاطر وزن بیش از نیم تنی ماهواره خیام و نیز درصد بسیار بالای موفقیت پرتابگر سایوز، پرتاب این ماهواره به روسیه واگذار شد.
روسیه در اکتبر ۲۰۰۵ نخستین ماهواره ایرانی با نام سینا-یک را از پایگاه فضایی پلستسک در شمال غربی روسیه پرتاب کرده بود.
خیام سه هفته پس از سفر ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه به ایران پرتاب شد.
عیسی زارع‌پور، وزیر ارتباطات ایران روز گذشته گفته بود که پرتاب ماهواره خیام، آغاز یک همکاری راهبردی بین ایران و روسیه در حوزه فضایی است.
طبق گفته ایران، ماهواره خیام یک ماهواره سنجش از دور با قابلیت تصویربرداری با دقت یک متر است.
گرچه ایران از ماهواره خیام با عنوان ماهواره بومی یاد می‌کند اما روزنامه واشنگتن پست نوشته است که طبق توافق چهار سال پیش بین تهران و مسکو، روسیه قبول کرد که ماهواره «کاناپوس وی» (Kanopus-V) ساخت این کشور مجهز به دوربین با کیفیت بالا را به ایران بدهد.