خبرگزاری تسنیم در یادداشتی وزیر خارجه ایران را به «عدم درک مناسب از نگاه به شرق» متهم کرد و از او به خاطر گفتن از «روبط متوازن با شرق و غرب» انتقاد کرد.
در آستانه سفر ابراهیم رئیسی، رئیس جمهوری ایران به مسکو، خبرگزاری تسنیم وابسته به سپاه پاسداران روز گذشته با انتشار یادداشتی با عنوان «آقای امیر عبداللهیان؛ راهبرد نگاه به شرق این نیست» به انتقاد از سخنان وزیر امور خارجه دولت ایران پرداخت.
حسین امیر عبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران پیش از این در مصاحبهای با شبکه خبری الجزیره در پاسخ به پرسشی درباره «قصد ایران و روسیه مبنی بر امضای یک توافق راهبردی بلندمدت» گفته بود:« ما در سیاست خارجی متوازن رابطه با غرب و شرق را همزمان دیدهایم، اینکه برخی ما را متهم میکنند که شما فقط به دنبال رابطه با روسیه و چین هستید و رابطه با غرب را نمیخواهید، یک اتهام و حرف نادرستی است، ما سیاست خارجی متوازن با همه بخشهای جهان و شرق و غرب عالم را میخواهیم.»
سخنان وزیر امور خارجه ایران و تاکید بر روابط متوازن با شرق و غرب اما مورد اعتراض تسنیم قرار گرفته و این سخنان را «هم به لحاظ محتوا و هم به لحاظ کارکرد» دارای اشکال عنوان کرده است.
تسنیم، وزیر خارجه را به «عدم درک صحیح معنای سیاست نگاه به شرق» کرده و مینویسد: «جملات جناب وزیر خارجه بیش از هر چیز نشانه عدم دقت نظر کافی در معنای کامل سیاست راهبردی نگاه به شرق است.»
به توییتر یورونیوز بپیوندید
یادداشت خبرگزاری وابسته به سپاه که نام نویسنده نیز قید نشده است، خطاب به وزیر خارجه ایران آورده: «اگرچه امروز غرب بهسردمداری آمریکا و ایدئولوژی ضدانسانی لیبرالی تقریباً به همان شکل سابق پابرجاست، اما اثری از شرق کمونیستی سابق نیست؛ نه روسیه امروز همان شوروی است و نه ایدئولوژی حاکم بر او کمونیسم است؛ کمونیسم به تاریخ پیوسته است و روسیه و واضحتر از آن چین هم مدعای شرق سابق را ندارند.»
یادداشت تسنیم از امیرعبداللهیان انتقاد میکند که سخنان او موجب «کاهش اعتماد و شبهه آفرینی» برای روسیه و چین شود: «سخنان وزیر محترم امور خارجه غیر از محتوای نادقیق، ناخواسته میتواند کارکرد نامناسبی هم داشته باشد. روسها و چینیها بعد از سالها از طرح این بحث و پیگیری آن در عالیترین سطوح جمهوری اسلامی میدانند که سیاست نگاه به شرق یک موضع راهبردی جدّی برای جمهوری اسلامی است و ایران برای عملیاتی کردن آن مصمم است. »
در ادامه این یادداشت میخوانیم: « چنین جملاتی میتواند برای برخی این شبهه را تولید کند و یا چنین دستمایهای را برای تبلیغ بسازد که ادبیات تولیدشده در ایران مبنی بر نگاه به شرق، یک ایده و سیاست تاکتیکی و صرفاً برای امتیازگیری از غرب است، چنین برداشتهای اشتباهی میتواند مانع پیگیری جامعتر و با اعتماد متقابل کاملتر درباره نگاه به شرق باشد.»
انتقاد سفیر اسبق ایران در روسیه از دولتهای ایران
در موردی دیگر از انتقادات رسانهها و چهرههای اصولگرا در دفاع از سیاستهای روسیه، شب گذشته محمود رضا سجادی، سفیر اسبق ایران در روسیه در گفتگو با شبکه افق به انتقاد از سیاستهای دولت ایران در خصوص نحوه تعامل با روسیه پرداخت و گفت: «واقعا هیچ وقت ما به تعهداتمان نسبت به روسیه عمل نکردیم.»
او برای مثال میگوید: «در اولین روزهایی که به روسیه رفتم با مدیر سازمان انرژی اتمی روسیه جلسه داشتم، لیست پرداختیهای ما را گذاشت جلوی من و گفت ما زمانی که این پروژه را شروع کردیم به یک کارشناس روس ۳۰۰ دلار پرداخت میکردیم، با کمال میل به ایران میآمد تا کار کند. امروز سطح زندگی در روسیه تغییر کرده، امروز ۳ هزار یورو پرداخت میکنیم، تهدید به اخراج میکنیم تا قبول کنه که به ایران بیاد. ما این گزارشها را به دولت شما در ایران دادهایم. شما به ما بدهکار هستید، شما انتظار نداشته باشید که با پول دولت روسیه برای شما نیروگاه بسازیم.»
سجادی در ادامه این برنامه گفت: «تلقی برخی از مسئولان ایرانی از روسیه مثل تلقی از کشورهای جهان سوم است، پولشان را باید بخوریم، دیر پرداخت کنیم و بدقولی هم کنیم.»
علی مطهری: روسیه در ایران نفوذ کرده
نزدیک شدن حکومت ایران به روسیه با انتقاد برخی از چهرهها، هم در جناح اصولگرا و هم در جناح اصلاح طلب مواجه شده است. علی مطهری، نماینده پیشین مجلس و از چهرههای شاخص اصولگرا پیش از این گفته بود که نه تنها روسیه در ایران نفوذ کرده بلکه «جمهوری اسلامی در دامن روسیه و چین افتاده و سیستمهای امنیتی خفقان آور این دو کشور الگوی نهادهای امنیتی ایران شده» است.
او که مرداد ماه امسال با سایت انصاف نیوز گفتگو میکرد در ادامه افزود: «در برجام روسیه همواره از ایران به عنوان ضربه گیر استفاده کرده. در سوریه نیز دست اسرائیل را برای حمله به ایران باز گذاشته است و نمونه دیگر آن نیز بدعهدی روسها در تحویل واکسن به ایران است.»
در آخرین همکاری میان ایران و روسیه، قرار بود که روسیه ۶۰ میلیون دوز واکسن اسپوتنیک در اختیار ایران بگذارد و یک واحد تولید واکسن نیز در ایران راهاندازی کند که در نهایت این واحد راهاندازی نشد و آنگونه که مقامات سازمان غذا و داروی ایران اعلام کردند روسیه در نهایت حدود ۲ میلیون دوز واکسن اسپوتنیک به ایران فروخت.
سردار علایی: روسیه مانع حملات روسیه به ما نمیشود
سردار حسین علایی نیز از منتقدان روابط روسیه با ایران است، وی در گفتگویی با اکوایران گفته بود: «ما نفت سوریه را تامین میکنیم، جایی که با روسیه همراستا هستیم. اما تاکنون اسرائیل علیه ۱۲ کشتی ما وارد عمل شده، بر روی ۴ کشتی ما کماندو فرستاده و در خود بنادر سوریه با پهپاد کشتی نفت ما را میزنند. روسیه نزدیکترین روابط را با اسرائیل دارد. اما روسیه مانع حملات اسرائیل به مواضع ما که بیش از ۲۰۰ بار بوده، نمیشوند. مانع حمله اسرائیل به نفت کشهای ما نمیشوند.»
او همچنین در مطلبی که چند روز پیش در روزنامه جمهوری اسلامی منتشر شد یادآور شد: «روسیه در شورای امنیت سازمان ملل همواره علیه برنامه هستهای ایران رأی داده و در زمان ریاست جمهوری آقای احمدی نژاد که بیشترین قطعنامهها علیه ایران صادر شد، برخی از آنها را دولت روسیه پیشنهاد داده است.»
حجاریان: کم کم به جمهوری اسلاوی تبدیل شدهایم
سعید حجاریان از چهرههای شاخص اصلاح طلب نیز چند روز پیش گفته بود: «بعد از دعوای میدان و دیپلماسی، توییتی کردم که خیلی جنجال کرد. سوال کردم که در سوریه ما نیروی زمینی روسیه بودیم یا روسیه نیروی هوایی ما؟ به عنوان سوال مطرحش کردم. خیلی هم به من تاختند. آقای ظریف دقیق گفته بود که واقعا ما در سوریه، نیروی زمینی روسیه بودیم. میخواهم بگویم ما به جای جمهوری اسلامی کم کم به جمهوری اسلاوی تبدیل شدهایم.»