تریتا پارسی و مجید گلپور دو تحلیلگری بودند که نظرات متفاوت خود درباره انتخابات ۱۴۰۰ و آینده ایران را تحت یک مناظره با نمایندگان پارلمان اروپا در میان گذاشتند.
آگهیپارلمان اروپا روز دوشنبه نشستی درباره پیامدهای انتخابات اخیر ریاست جمهوری در ایران برگزار کرد. در این نشست که به ریاست کورنلیا ارنست، عضوآلمانی کمیسیون روابط ایران و اتحادیه اروپا برگزار می شد، مجید گلپور و تریتا پارسی در یک مناظره، نگاه های متفاوت خود درباره انتخابات ریاست جمهوری۱۴۰۰ و نتایج آنرا مطرح کردند.
ابتدا مجید گلپور، پژوهشگر چندرشته‌ای دانشگاه آزاد بروکسل در این مناظره شمه ای از ساختار کنونی قدرت درایران پس از انتخابات ۱۴۰۰ را ترسیم کرد.
رئیسی پیروز بزرگ نزاع ۴ گروه اصلی در قدرت
آقای گلپور گفت که پس از مرگ آیت الله هاشمی رفسنجانی، ایران به‌طور محسوسی شاهد نزاع و تنش بین «گروه‌هایی است که به هیچ وجه در ترکیب احزاب نمی‌گنجند اما به دلیل نسبت های سببی و عقیدتی و منافع اقتصادی مشترک در کنار هم هستند.»
به گفته این استاد دانشگاه، «نزاع بر سر کنترل حکومت بین چهار گروه در جریان است. جریان خراسان یا مشهد به نمایندگی ابراهیم رئیسی، جریان و گروه منتسب به خانواده آیت الله خمینی به‌طور مشخص حسن خمینی، گروه آقای روحانی و جواد ظریف و نهایتا گروه برادران لاریجانی.» مجید گلپور انتخابات اخیر را پیروزی بزرگ «گروه مشهد» و گام بلند این گروه برای «جانشینی آیت الله خامنه ای رهبر ایران» دانست.
مجید گلپور در سخنان خود با نمایندگان اتحادیه اروپا گفت که ابراهیم رئیسی در انتخاباتی بدون رقیب پیروزشد؛ انتخاباتی که به گفته او تاریخی بود چرا که «عدم مشارکت بی‌سابقه ای را رقم زد.»
مجید گلپور معتقد است که عدم مشارکت «بیش از ۳۰ میلیون ایرانی در انتخابات اخیر نشانه چندین بحران اساسی در ایران در حال سقوط است.»
وی این بحران‌ها را اینگونه برشمرد: «عدم اعتماد مردم و کاهش فزاینده مشروعیت حاکمان، فضای ناامیدی در جامعه، تبعیض های موجود علیه اقلیت های‌مذهبی و قومی و زنان، بحران بین نسلی، کاهش اعتماد نسل جوان، بحران ارزش‌های تاریخی، اجتماعی و هویتی و مذهبی. بحران ژئوپلیتیک و از همه مهم تر وضعیت فاجعه باراقتصادی و معیشتی است.»
دکتر گلپور در این نشست تاکید کرد که «چالش اصلی رییس جمهوری آینده بی تردید حل مشکلات عدیده اقتصادی خواهد بود چرا که ایران مدتهاست گرفتار شدیدترین رکود اقتصادی و بیشترین تورم در چهار دهه اخیر شده است.»
هلدینگ های وابسته به نهاد رهبری مانع اصلی توزیع عادلانه ثروت و بحران اقتصادی
گلپور به نمایندگان پارلمان اروپا گفت که دلیل اصلی این بحران اقتصادی و رکود و تورم «مونوپل تمام منابع اقتصادی از سوی ۱۴ هلدینگ وابسته به نهاد رهبری است.»
دکتر گلپور با اشاره به این که ایران در میان ۳۰ کشور نخستی قرار دارد که اقتصاد آن تحت تاثیر فسادهای گسترده است، گفت: «عدم پاسخگویی و فساد این هلدینگ‌ها به نهادهای نظارتی داخلی و غیر شفاف بودن فعالیت آنها در صحنه بین المللی ریشه اصلی عدم توزیع عادلانه ثروت و بحران های اقتصادی کنونی است.»
به گفته آقای گلپور برای خروج از چنین وضعیتی تنها تغییرات ساختاری در بدنه اقتصادی حکومتی الزامی است که به نظر نمی رسد دردوران رئیسی به نتیجه برسد.
پیشنهاد طرح مذاکرات برجام چندجانبه به اروپا
توصیه مجید گلپور به نمایندگان اتحادیه اروپا این بود که به «جز مذاکرات بر سر برجام، باید مذاکرات همزمان بر سر شفاف سازی اقتصادی و مبارزه با فساد، نقض حقوق بشر با مقامات این کشور به جریان بیفتد.» این استاد دانشگاه نام انرا «مذاکرات چندجانبه برای برجام» و یا یک برجام جامع تر جدید گذاشت. به گفته آقای گلپور اروپا ناگزیر است برای این که در ایران شاهد «یک لیبی» مجدد نباشد به «گزینه های دیگر حکومت» هم فکر کند چرا که «در صورت انفجار کامل بمب اقتصادی» معلوم نیست که حکومت همچنان بتواند بر قدرت بماند.
وی تاکید کرد که «کلید پیروزی اروپا در استراتژی‌های آینده اش با ایران، به حتم استقلال درتصمیم گیری‌ها بدون توجه به نقش و تاثیرات امریکا و روسیه و چین خواهد بود.»
خروج آمریکا از برجام و تحریم ها مهم ترین عامل شکست اصلاح طلبان و پیروزی رئیسی در انتخابات اخیر
تریتا پارسی، رئیس پیشین شورای ملی ایرانیان آمریکا، در سخنان خود گفت که «بسیاری نتیجه انتخابات ریاست جمهوری، خصوصا آمار بالای عدم مشارکت، را به منزله مرگ اصلاح طلبان تلقی می کنند. چرا که می گویند در سایه اعتماد به روحانی نه تنها به خواسته هایشان نرسیده اند بلکه با بحران های روزمره بیشتری روبرو شدند.» اما به گفته آقای پارسی مسئول اصلی این بحران‌ها «نه حسن روحانی و اصلاح طلبان بلکه دونالد ترامپ و خروج ایالت متحده از توافق هسته ای» بود که اجازه نداد تا مهم‌ترین شعار حسن روحانی یعنی «برجام و تعامل با غرب و تبعات اقتصادی مثبت آن به بار بنشیند.»
وی به نمایندگان اتحادیه اروپا گفت که بسیاری ازمردم به بهانه شعار تفاهم با غرب، حسن روحانی را در سال ۹۲ خورشیدی و سپس در سال ۹۶ برگزیدند. به گفته وی، روحانی توانست شعار رسیدن به توافق هسته ای را عملی کند اما تصمیم ترامپ و تحریم ها وضعیت را برای رییس جمهوری بحرانی کرد.
تریتا پارسی معتقد است که با وجود ردصلاحیت های شورای نگهبان نمی توان گفت که دلیل اصلی عدم شرکت مردم در انتخابات تنها این موضوع بوده است. به گفته او پیش تر نیز شورای نگهبان دست به چنین احراز صلاحیت‌هایی زده است اما بسیاری در انتخابات شرکت کرده‌اند. به گفته آقای پارسی «نمونه آن رد صلاحیت هاشمی رفسنجانی در انتخابات سال ۹۲ و جانشینی حسن روحانی به جای اوست.» حسن روحانی که با وجود رد صلاحیت رفسنجانی با کسب بیش از ۵۷ درصد آرا و ۴ سال بعد در سال ۹۶ نیز دوباره به قدرت رسید.
اما به گفته آقای پارسی «خیانت ترامپ» در سال ۲۰۱۸ عامل اصلی شکست «اصلاح طلبان و عدم مشارکت مردم در انتخابات ۱۴۰۰» بوده است. تریتا پارسی همچنین معتقد است خروج ترامپ از برجام دست را برای سپاه پاسداران و مخالفان اصولگرای اصلاح طلبان باز کرد تا به شکار هرگونه « مذاکره وتعامل با غرب» بروند.
وی اضافه کرد: «در همین راستا سپاه پاسداران بار دیگر گسترش و تقویت شاخه خارجی خود، سپاه قدس در منطقه خاورمیانه را در اولویت قرارداد.»
آگهیتریتا پارسی با تاکید بر این که «تحریم ها» مانع اصلی گشایش جامعه مدنی و «اصلاح از درون حکومت ایران» است از نمایندگان پارلمان اروپا خواست به تحریم های جدیدی که احتمالا از سوی «واشنگتن و بروکسل» پیشنهاد می شود تن ندهند.