روز سهشنبه ۱۸ خرداد (۸ ژوئن) اعلام شد که پلیس فدرال آمریکا، افبیآی، با همکاری پلیس چند کشور دیگر و تحت حمایت یوروپل، یکی از بزرگترین عملیات تاریخ مبارزه با جرایم سازمانیافته را اجرا کردهاند. کارشناسان میگویند این موفقیت دستاورد یکی از پیچیدهترین کارهای اطلاعاتی پلیس فدرال آمریکا بوده است.
آگهیروز سهشنبه ۱۸ خرداد (۸ ژوئن) اعلام شد پلیس فدرال آمریکا، افبیآی، با همکاری پلیس چند کشور دیگر و تحت حمایت یوروپل یکی از بزرگترین عملیات تاریخ مبارزه با جرائم سازمانیافته را اجرا کردهاند.
در این عملیات، که حاصل یکی از بیسابقهترین نفوذهای اطلاعاتی به قلب کارتلهای غیرقانونی قاچاق بوده است، بیش از ۸۰۰ تن از اعضای گروههای تبهکار بازداشت شدند و پلیس چندین تن مواد مخدر را از آنان ضبط کرد.
کارشناسان میگویند این موفقیت دستاورد کار پیچیده اطلاعاتی پلیس فدرال آمریکا بوده است که توانسته با رخنه به گروههای تبهکاری، موبایلهایی آلوده را در اختیار آنان قرار دهد.
بنابر اسناد دادگاه که وزارت دادگستری آمریکا منتشر کرده است، ریشه این عملیات به یک شرکت خدمات سرویسهای رمزگذاری شده به نام «فانتوم سکیور» مستقر در کانادا بازمیگردد.
در سال ۲۰۱۸ افبیآی با همکاری پلیس کانادا این شرکت را که به باندهای مواد مخدر نظیر سینالوآ در مکزیک موبایلهای رمزگذاری شده میفروخت متلاشی کرد. مدتی بعد افبیآی پس از مشاهده خلأ در بازارهای زیرزمینی، به سراغ یک کارمند سابق شرکت فانتوم سکیور رفت که در حال توسعه یک سیستم ارتباطی رمزگذاریشده جدید به نام «انوم» (Anom) بود. این فرد قبول کرد با دریافت ۱۲۰ هزار دلار و وعده کاهش مجازات زندان در ازای همکاری، برای افبیآی کار کند.
موبایلهای انوم هیچکدام از کارکردهای تلفنهای همراه معمولی را نداشتند و تنها برنامه فعال آنها یک پیامرسان مخفی بود که پس از وارد کردن کد، کاربران میتوانستند پیامها و عکسهایشان را با رمزگذاری ایمن «انتها به انتها» ارسال کنند.
در این میان افبیآی یک «شاه کلید» در مسیر پیامگذاری ایجاد کرده بود که به آنان امکان میداد پیامها را به کشور ثالث تغییر مسیر داده و آنها را رمزگشایی کنند. با این روش بیش از ۲۷ میلیون پیام رهگیری شد.
خبرچین افبیآی کار پخش این دستگاهها را با ارائه آنها به سه توزیع کننده شروع کرد و به گفته یوروپل، در سه سال بیش از ۱۲ هزار دستگاه انوم به بیش از ۳۰۰ واحد جنایی فعال در بیش از ۱۰۰ کشور جهان فروخته شد. قیمت موبایلها بسته به مکان متفاوت بوده است اما اکثرا فروخته شدهاند و برای مثال در آمریکا یک اشتراک شش ماهه آنها ۱۷۰۰ دلار قیمت داشته است.
اعضای کارتل از طریق موبایلهای رمزگذاری شده انتقال کوکائین از اکوادور به بلژیک را در قوطیهای کنسرو ماهی سازماندهی کردند. اعضای این گروهها چنان به امنیت این تلفنهای همراه اعتماد داشتهاند که اغلب نقشههای خود را نه به صورت رمزی، بلکه به زبان ساده و با ذکر مشخصات دقیق کشتیهای حامل محمولههای قاچاق و مراکز تحویل اجناس رد و بدل میکردهاند.
ماموران افبیآی با استراق سمع مکالمات رد و بدل شده میان تبهکاران، نیازهای موردنظر آنان را نیز در دستور کار قرار میدادند. به عنوان مثال بعد از اینکه ماموران شنیدند کاربران در مورد تمایلشان به موبایلهای جدیدتر و کوچکتر صحبت میکنند، شروع به تهیه آنها کردند.
ریس کرشاو، کمیسر پلیس فدرال استرالیا، در مورد این عملیات تعقیب تبهکاران گفت: «ما درون جیب پشتی جنایتکاران سازمانیافته بودیم. آنها درباره همه چیز صحبت میکردند، درباره مواد مخدر، خشونت، ضربه زدن به یکدیگر و نیز درباره افراد بیگناهی که قرار است به قتل برسند.»
مقامات استرالیایی گفتهاند که آنها این عملیات را سرانجام روز سه شنبه به دلیل نیاز به مداخله فوری در توطئهای خطرناک و همچنین به دلیل اتمام مهلت قانونی برای استفاده از مراجع قانونی جهت رهگیری ارتباطات فاش کردهاند.
تحلیلگران اطلاعاتی میگویند عملیات افبیآی که با نام رمز «تروجان شیلد» انجام شد، به مدد اجرای قانونی است که در سالهای اخیر به تصویب رسیده و رخنه دستگاههای امنیتی در شبکههای تبهکاری با استفاده از فناوریهای روز را تسهیل کرده است.
هر چند در گذشته کشورهای اروپایی و آمریکایی سیستمهای عامل رمزگذاری شده را شکسته یا هک کرده اند، مانند نرمافزار Encrochat در اروپا که با موفقیت هک شد، با این حال این اولین نمونه شناخته شدهای است که در آن مقامات از آغاز یک شبکه کامل رمزگذاری شده را کنترل میکنند.
یوروپل، آژانس پلیس اروپا، عملیات اخیر را یکی از «بزرگترین و پیچیدهترین عملیات قانونی در مبارزه با فعالیتهای مجرمانه رمزگذاری شده» توصیف کرده است.
آگهیدر عملیات ترتیبداده شده توسط افبیآی و کشورهای مشارکتکننده، ۸۰۰ متهم بازداشت و ۸ تن کوکائین، ۲ تن آمفتامین و متافتامین و ۲۵۰ قبضه سلاح در جریان تفتیش ۷۰۰ خانه کشف و ضبط شده است.
در حال حاضر ۵۲۵ عنوان اتهامی علیه بازداشتشدگان مطرح شده اما مقامات انتظار دارند در هفتههای آینده موارد بیشتری از اتهامات علیه آنها طرح شود.