جو بایدن تاکید کرد که در گفتوگوی تلفنی با پادشاه عربستان گفته بود که قواعد در حال تغییر هستند. وی تصریح کرد که در روابط پادشاهی سعودی با ایالات متحده «امروز [جمعه] و دوشنبه تغییرات چشمگیری را اعلام خواهیم کرد.»
با وجود اینکه ایالات متحده آمریکا با انتشار گزارش محرمانه اطلاعاتی، تایید کرد که ولیعهد عربستان با عملیات «دستگیری یا کشتن» جمال خاشقجی «موافقت» کرده بود اما دولت جو بایدن در نظر ندارد مجازات مستقیمی را متوجه محمد بن سلمان کند با این حال رئیس جمهوری آمریکا در گفتوگویی تاکید کرد که روابط با پادشاهی سعودی دستخوش تغییراتی مهمی خواهد شد.
جو بایدن، رئیس جمهوری آمریکا شب گذشته در گفتوگو با شبکه تلویزیونی یونیویژن درباره اینکه چقدر حاضر است ولیعهد عربستان را برای رعایت حقوق بشر تحت فشار قرار دهد گفت که او با پادشاه عربستان صحبت کرده است، نه با بن سلمان.
وی در عین حال افزود که در گفتوگوی تلفنی با پادشاه عربستان گفته بود که قواعد در حال تغییر هستند. وی تصریح کرد که در روابط پادشاهی سعودی با ایالات متحده «امروز [جمعه] و دوشنبه تغییرات مهمی را اعلام خواهیم کرد.»
بایدن تاکید کرد که زمانیکه دولت را در دست گرفت این گزارش را خوانده است و امروز [جمعه] منتشر کرده است در حالیکه دولت قبلی چنین کاری انجام نداد. وی با اشاره به اینکه این اتفاق ناخوشایند است افزود: «قصد داریم آنها را درباره نقض حقوق بشر مسئول بدانیم و مطمئن شویم اگر می خواهند مسئله را با ما حل کنند باید مسئله حقوق بشر را هم حل کنند و با موارد نقض به همان شیوه ای که باید، برخورد کنند.»
این سخنان در حالی مطرح می شود که به نظر میرسد آمریکا در نظر ندارد مجازات مستقیمی را متوجه ولیعهد عربستان کند. با این وجود برخی از اعضای دموکرات کنگره آمریکا و نزدیکان جمال خاشقجی خواستار اعمال تحریمهایی علیه این مقام بلندپایه سعودی شدهاند.
آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا اما از این رویکرد دفاع کرد و گفت: «آنچه که ما با اقدامات خود انجام دادهایم این نیست که رابطه را قطع کنیم بلکه آن را بار دیگر درجهبندی میکنیم تا با ارزشها و منافع ما همخوانی بیشتری داشته باشد.»
در گزارش اطلاعاتی آمریکا که روز جمعه از طبقهبندی محرمانه خارج شد، آمده است: «ما چنین ارزیابی میكنیم كه محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی نقشه عملیاتی برای دستگیری یا کشتن جمال خاشقجی روزنامهنگار سعودی در استانبول ترکیه را تایید کرده است.»
در بخش دیگری از این گزارش همچنین آمده است: «بر اساس این که ولیعهد [عربستان] بر همه تصمیمگیریها در این کشور پادشاهی نظارت دارد، با توجه به دخالت مستقیم یکی از مشاوران اصلی و گروهی از اعضای کادر حفاظت محمد بن سلمان در عملیات مورد نظر و نیز با توجه به این موضوع که ولیعهد از به کارگیری اقدامات خشونتآمیز برای خاموش کردن مخالفان در خارج از کشور، از جمله خاشقجی حمایت کرده است، ما به این ارزیابی رسیدیم.»
جمال خاشقجی که روزنامهنگار منتقد پادشاهی عربستان در تاریخ ۲ اکتبر ۲۰۱۸ در مراجعه به کنسولگری عربستان در استانبول، ناپدید شد. شواهد نشان میدهد او در کنسولگری عربستان در ترکیه به قتل رسیده و جسدش تکهتکه شده و از آنجا خارج شدهاست. بنسلمان تاکنون به قتل رسیدن خاشقجی را تأیید کرده، اما گفته که این کار بدون اطلاع او انجام شده است.
واکنش تند عربستان سعودی
وزارت امور خارجه عربستان در پاسخ به انتشار این گزارش گفت که پادشاهی سعودی ارزیابی توهین آمیز و نادرست درباره رهبری پادشاهی را به طور قاطع رد میکند.
اندکی پس از انتشار این اطلاعات، وزارت امور خارجه آمریکا سیاست جدیدی که «ممنوعیت خاشقجی» نامیده میشود معرفی کرد که به ایالات متحده آمریکا اجازه میدهد درخواست ویزای افرادی را که به نمایندگی از یک دولت خارجی به روزنامهنگاران آسیب میزنند، آنها را تهدید میکنند یا از آنها جاسوسی میکنند، رد کند.
وزارت خارجه آمریکا به این منظور تصریح کرد که این محدودیت ویزا برای ۷۶ سعودی که در تهدید مخالفان در خارج از کشور دست داشتهاند اعمال میشود.
با این حال نهاد دیپلماسی ایالات متحده آمریکا با اشاره به محرمانه بودن سوابق ویزا از ارائه توضیح درباره این افراد خودداری کرد. اما فردی نزدیک به موضوع به خبرگزاری آسوشیتدپرس گفت که محمد بن سلمان هدف این محدودیت قرار نگرفته است. وی به دلیل حساسیت موضوع خواست تا نامش فاش نشود.
وزارت خزانهداری آمریکا همچنین یک مقام سابق اطلاعاتی عربستان با نام احمد حسن محمد اسیری که طبق گفته مقامهای آمریکایی رهبری عملیات را بر عهده داشت تحریم کرد.
دموکراتهای کنگره آمریکا به دنبال تحریم محمد بن سلمان
دموکراتها در کنگره آمریکا، دولت بایدن را برای انتشار گزارش تحسین کردند -دولت ترامپ از این کار خودداری کرده بود- اما از وی خواستند اقدامات اساسیتری را مخصوصا علیه ولیعهد عربستان انجام دهد.
آدام شیف، نماینده دموکرات و رئیس کمیته اطلاعات مجلس نمایندگان آمریکا از دولت بایدن خواست که محمد بن سلمان که به گفته وی دستش به خون یک روزنامهنگار آمریکایی آلوده است مجازت کند.
آقای خاشقجی شهروندی ایالات متحده آمریکا را نیز داشت.
آقای شیف در بیانیهای گفت: «رییس جمهور نباید با ولیعهد ملاقات کند، یا با او گفتوگو کند. دولت باید تحریم هایی را درباره داراییهای صندوق سرمایهگذاری عمومی سعودی که بن سلمان اداره میکند و ارتباط با این جرم دارد در نظر بگیرد.»
رون ویدن سناتور دموکرات نیز خواستار در نظر گرفتن تحریمهایی علیه شاهزاده سعودی شد و وی همچنین خواست اقدام مشابه برای پادشاهی سعودی به طور کلی در نظر گرفته شود.