کاهش قدرت کردها در شمال سوریه همچنین یک هدف تاریخی و استراتژیک برای دمشق است که از دهه ۷۰ میلادی با تدابیری همچون اسکان اعراب در این مناطق یا اجرای تدابیر اداری آزار دهنده و پیچیده، درصدد تحقق آن بوده است.
آگهیده روز قبل از عبور از مرز عراق، محمود عیسی، معلم زبان انگلیسی که ۳۷ سال سن دارد در مدرسهای در شهر راسالعین سوریه مشغول تدریس بود. اما امروز نزدیک یکی از سنگرهای نیروهای کرد عراق موسوم به «پیشمرگه» در یکی از اردوگاههای پناهندگان که در میان تپههای سوخته از بمباران ساخته شده، برنجی آغشته به سس گوجه فرنگی را در ظرفی پلاستیکی میخورد و به کاشانهاش در کردستان سوریه موسوم به «روژاوا»، آنسوی مرزهای عراق میاندیشد.
هر از گاه نیز صدای بمباران نیروهای ترکیه یا حملات اسلامگراهای تحت حمایت آنکارا، رشتۀ افکار او را پاره میکند.
محمود عیسی یکی از ۳۰۰ هزار سوری ساکن شمال سوریه است که با آغاز حملات ترکیه، در جادهها آواره شده و شهر به شهر گشته تا به این نقطه رسیده است.
او میگوید: «سوریه با رژیم اسد، با ترکها و با داعش که از این وضعیت سوء استفاده میکند، دیگر جایی برای ماندن نیست.»
این معلم زبان انگلیسی در نهایت مجبور به فرار میشود، با همسرش و با کودکانش که حتی سنی کمتر از جنگ سوریه دارند. سرزمینهایی را پشت سر میگذارد که هیچ چیز از زمینش بیرون نمیآید مگر ستونهایی از دود سیاه که نشانی از وجود مخفیگاههای قاچاقچیان بنزین است، از روستاهایی عبور میکند که در پی بمبارانها خالی از سکنه شدهاند و شبها در جادههایی پنهان میشود که تنها محل عبور قاچاقچیان اسلحه و قاتلان از هر نوعی بوده است.
محمود نیز باید مانند صدها مهاجر دیگر سرنوشت خود و خانوادهاش را به اربابان مرزها میسپرد یعنی بادیهنشینانی که به قاچاقچیانی حرفهای تبدیل شده بودند و با دریافت ۷۵۰ دلار خانواده این معلم را راهیِ مواضع پیشمرگههای کرد عراق میکردند.
پیشمرگهها پس از رسیدن این خانواده، آنها را با صدها خانواده دیگر به اردوگاههای پناهجویان بردهاند. تنها در یک شب هزاران زن و مرد و کودک همچون محمود به این اردوگاهها رسیدند و یک هفته پس از آغاز حملات ترکیه، بر اساس اعلام کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل متحد (UNHCR) شمار این پناهجویان در کردستان عراق به ۷۱۰۰ نفر میرسد.
برخی از این خانوادهها برای دومین بار است که از سوریه فرار میکنند و به کردستان عراق پناهنده میشوند؛ اولین بار از دست داعش یا نیروهای جبهه النصره و بار دوم در پی حملات ترکیه. این افراد دیگر امیدی برای بازگشت ندارند.
این آوارگان میگویند شورشیانی که تحت حمایت ترکیه به شمال عراق حمله کردهاند، تفاوت چندانی با اولین غارتگران خانههایشان یعنی جبهه النصره که همان شاخته القاعده در سوریه است، ندارند و این بار نیز با توجه به حمایتهای ترکیه امیدی به شکست دادنشان وجود ندارد.
آوارگان میگویند که شورشیان تحت حمایت ترکیه نیز همان ظاهر اسلامگرایان افراطی را دارند، همان ریشهای بلند، همان شعارهای اسلامگرایانه و همان وحشیگری. آوارگان شمال سوریه میگویند که دشمن امروز شبیه دیروز است اما امروز پشتیبانی هوایی، توپخانه و اطلاعاتی ناتو را نیز در اختیار دارد.
مهاجرت و خطری که نیروهای دموکراتیک سوریه را تهدید میکند
سیل مهاجران کرد سوری که رهسپار سرزمینهای کردستان عراق هستند، حیات نیروهای دموکراتیک سوریه را نیز به خطر انداخته است. برای این نیروها، کُند کردن روند این مهاجرت ضروری است و به همین دلیل سعی در توقف مردم و محدود کردن دسترسی آنها به مرز را دارند.
زیرا در وضعیت جنگی، هر فرد بالغی که فرار میکند به معنا یک جنگندۀ بالقوۀ کمتر در مقابل نیروهای مهاجم است و هر کودکِ مهاجر، به معنای یک کُردِ کمتر در معادلۀ جمعیتی منطقه است.
نگاه دولت بشار اسد به کردهای سوریه
اما در مقابل دمشق از این مهاجرتها استقبال میکند. کاهش قدرت کردها در شمالشرق سوریه یک هدف تاریخی و استراتژیک برای دولت مرکزی سوریه است که از دهه ۷۰ میلادی با تدابیری همچون اسکان اعراب در این مناطق یا اجرای تدابیر اداری آزار دهنده و پیچیدهای که باعث میشد کردهای این منطقه به سختی بتوانند از امکانات جمهوری عرب سوریه بهرهمند شوند، درصدد تحقق آن بوده است.
این هدف که هرگز بطور کامل محقق نشد اکنون میتواند جامۀ عمل بپوشد و این اولین ترس کردهای سوریه است.
به گفتۀ یکی از پناهجویان کرد شهر راسالعین که به خاک عراق آمده «این پایان کردهای سوریه است.»
آگهیپناهجویان میگویند که ترکیه عملیات تغییر بافت جمعیت در مناطق کردنشین را آغاز کرده است. به گفتۀ این آوارگان «ترکها وارد دو شهر شدهاند و همزمان بیش از ۳۰۰ هزار نفر در جادهها آواره شدهاند. نباید باور داشت که ترکها در این مرحله متوقف میشوند. هدف آنها خالی کردن این منطقه از کردهاست و سپس عربها در این شهرها اسکان خواهند داد.»
منبع: برگرفته از مقاله لوموند C’est la fin des Kurdes de Syrie
بیشتر بخوانید: