امیرآقاکوچک استاد دانشگاه کالیفرنیای ارواین سال گذشته پژوهشی درباره جنگلهای آمازون انجام داد. او در گفتوگو با یورونیوز درباره نتایج آن تحقیق بیشتر توضیح میدهد. چکیده یافتههای او حاکی از آن است که گرمای هوا آتشسوزی در جنگلهای سراسر جهان را افزایش میدهد.
آگهیامیر آقاکوچک استاد دانشکده عمران و محیط زیست دانشکده علوم زمین دانشگاه کالیفرنیا در ارواین سال گذشته پژوهشی درباره آتشسوزی در جنگلهای آمازون انجام داده بود. او حالا در گفتوگو با یورونیوز پیشبینی میکند که افزایش ناگزیر دمای کرهزمین به افزایش تعداد آتشسوزیها در جنگلهای مختلف روی کره زمین منتهی خواهد شد.
این استاد دانشگاه البته بر این باور است که «آتش سوزی جز چرخه طبیعی حیات است و در خلال بروز آتشسوزی چوبهای خشک تبدیل به مواد عالی میشود و به دنبال آن جنگلهای جوان رشد میکند. این اتفاق به صورت طبیعی همه جا رخ میدهد و برای جنگلها نیز به نسبت مفید است اما آنچه این روزها در آمازون اتفاق افتاده این است که بیشتر آتشسوزیهای غير طبيعى عامل انسانی دارد.»
بیش از دو هزار آتش فعال در آمازون در جریان هست
او در توضیح عوامل انسانی میگوید: «عوامل انسانی هم متعدد است، از پاره شدن یک کابل برق به دليل طوفان گرفته تا آتش سوزی های عمدی. بهطور معمول کشاورزان و دامداران برای اضافه کردن مواد عالی به خاک زمینها را به شکل کنترل شده آتش میزنند اما گاهی این آتشهای از دستشان خارج میشود و به به آتشسوزیهای گسترده و سوختن بخشهای عمدهای از جنگلها منتهی میشود. بیشتر آتشسوزیهای رخ داده در آمازون نیز انسانی بوده که در مراتب بعدی گسترش یافته و از کنترل خارج شده است.»
آقاکوچک در ادامه میافزاید: «گاهی هم جنگل را میسوزانند تا از اراضی آن برای دامداری و کشاورزی استفاده کنند. این کار متاسفانه به صورت غیرقانونی در برزیل و کشورهای دیگر انجام میشود. بر اساس آخرین آمار بیش از دو هزار آتش فعال در جنگلهای آمازون وجود دارد و دود این آتشسوزیها همین حالا بیش از هزار کیلومتر در مسیرهای مختلف حرکت کرده و از داده های ماهوراهای هم قابل مشاهده است. آتش فعال بهطور کلی به آتشی گفته میشود که هنوز تحت کنترل در نیامده است.»
تاثیر مسایل اقلیمی بر آتشسوزیها
این استاد دانشگاه در ادامه در تبیین عوامل طبیعی در آتشسوزیها میگوید: «درست است که اکثر این آتشها عامل انسانی دارد اما مسایل اقلیمی هم تاثیر خیلی مهمی دارد. در شرایطی که آتشسوزی انسانی و طبیعی اتفاق میافتد هرچه هوا خشکتر و بادها قویتر باشد به طبع آتشسوزیها نیز قوی تر بوده و خاموش کردن آن سختتر خواهد بود.»
آقاکوچک در توضیح پژوهشی که سال گذشته در همین زمینه در جنگلهای آمازون انجام داده چنین توضیح میدهد: «سال گذشته درباره تاثیرعوامل اقلیمی در آتشسوزیهای جنگلهای آمازون یک کار پژوهشی کردیم. در آن پژوهش از دادههای ماهوارهای استفاده کردیم و تعداد آتشسوزیهایی که در گذشته اتفاق افتاده را به عنوان تابعی از میزان دمای هوا و بارندگی مدل کردیم. نتایج نشان داد که دما در آتشسوزیها بهطور نسبی بیش از شاخص مربوط به میزان بارندگی تاثیر گذار است.»
افزایش یک درجهای دمای هوا میتواند آتشسوزی در سراسر جهان را افزایش دهد
به گفته او «موج گرما و یا دوره گرمای طولانی میتواند بیش از کمبود باران در ایجاد شرایط مناسب برای آتش سوزی های گسترده تاثیرگذار باشد. برای نمونه نتایح کار ما نشان داد با میزان بارندگی متوسط درازمدت است، افزایش یک درجه دمای روزانه ۳۰ درصد تعداد رخداد آتشسوزی را افزایش خواهد داد. در جنگلهای آمازون این معادل ۱۹ آتشسوزی بیشتر از حد متوسط در هر یک میلیون هکتار است.»
یافتههای پژوهشی این استاد دانشگاه نشان داده که «آتشسوزی حساسیت بسیاری به تغییرات اقلیمی نشان می دهد و حتی افزایش یک درجهای دمای هوا به طور میانگین میتواند به افزایش میزان آتشسوزیها در گوشهو کنار جهان منتهی شود.»
آتشسوزی مشکل جدی آیندگان
آقاکوچک با تاکید بر اینکه پیش بینیها از افزایش دما در سالهای آینده خبر میدهد افزود: «میدانیم که در ۵۰ سال گذشته خیلی مناطق دنیا یک درجه یا بیشتر گرمتر شده است. همین تغییراتی که در دورههای گذشته مشاهده کردیم تا الان تاثیر قابل توجهی روی تعداد و شدت آتشسوزیها داشته است. اگر به تغییرات آتشسوزی در اکثر مکانها نگاه کنیم روندی رو به رشد داشته و از آن مهمتر اینکه با اطمینان در دهههای آینده دما افزایش مییابد و به تبع شرایط از نظراقلیمی برای وقوع آتش سوزیهای گسترده مناسبتر خواهد شد. بنابراین بهدلیل گرمایش زمین، رشد جمیعت و همچنین افزایش فعالیتهای انسانی نه تنها در آمازون که در خیلی جاهای دیگر دنیا با آتشسوزی به عنوان یک مشکل جدی مواجه خواهیم شد.»