«کیم جونگ-اون رهبری جوان است که بار سنگینی از مسئولیتها را به ارث برده و به ناگهان به یک بازیگر اصلی در منطقه تبدیل شده است.»
مصاحبه کننده: Naira Davlashyan
کیم جونگ-اون، رهبر کرۀ شمالی روز پنجشنبه با ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه دیدار خواهد کرد. دیدار این دو، پس از توقف گفتگوهای کرۀ شمالی و ایالات متحده آمریکا برگزار میشود.
پیش از این آقای کیم دو بار با دونالد ترامپ، رئیس جمهور اصلیترین رقیب روسیه دیدار کرده است و هر دو ملاقات نیز بدون نتیجهای روشن که باعث پیشبرد برنامۀ غیرهستهای کردن شبه جزیرۀ کره شود، به پایان رسیده است.
به نظر میرسد که هدف آقای کیم از دیدار با ولادیمیر پوتین، تلاش برای تقویت حمایتهای خارجی از پیونگ یانگ و برنامههای خود برای توسعۀ فعالیتهای اقتصادی کرۀ شمالی باشد.
یورونیوز دربارۀ دیدار پیش رو با تئو کلمانت، پژوهشگر کینگز کالج لندن گفتگو کرده است که چکیدۀ این گفتگو در ادامه میآید.
تحریمهای کره شمالی شامل چه مواردی میشود؟
«در مجموع دو گروه تحریم علیه کرۀ شمالی وجود دارد:
- تحریمهای یکجانبه که کشورهای مشخصی علیه پیونگ یانگ به اجرا گذاشتهاند؛ از جمله تحریمهای ژاپن علیه این کشور که از سال ۲۰۰۰ میلادی تمام داد و ستدهای تجاری با کرۀ شمالی را متوقف کرده است.
- تحریمهای چندجانبه که از سوی سازمانهای بینالمللی از جمله شورای امنیت سازمان ملل علیه کرۀ شمالی وضع شده است.
تا سال ۲۰۱۶ میلادی این تحریمهای بینالمللی عمدتا به تحریم کالاها و تجهیزات نظامی، کالاهای لوکس و کالاهای دومنظوره (دارای کارکرد همزمان نظامی و غیرنظامی) محدود میشد اما پس از چهارمین آزمایش موشکی کرۀ شمالی در ۴ ژانویه سال ۲۰۱۶ میلادی شورای امنیت سازمان ملل استراتژی تحریمهای خود را بطور کامل مقابل این کشور تغییر داد و علاوه بر تحریم کالاهای دومنظوره و کالاهای نظامی، به تحریم اقتصادی این کشور نیز پرداخت.
به تدریج با افزایش شمار آزمایشهای موشکی و هستهای این کشور، بر تحریمهای آن افزوده شد و امروز حدود ۹۵ درصد از مبادلات تجاری کرۀ شمالی تحریم شدهاند. از جمله تحریم صادرات نظامی، تحریم بخش حمل و نقل، تحریم صادرات کربن، صادرات تمام سنگهای معدنی و واردات نفت.»
در حال حاضر چه کشورهایی با کرۀ شمالی داد و ستد میکنند؟
«تحریمها نتوانستهاند فعالیتهای تجاری کرۀ شمالی را بطور کامل متوقف کنند. پیونگ یانگ همچنان با کشورهای متعددی بویژه در آسیا و آفریقا روابط تجاری دارد. با این وجود هیچکدام از طرفهای تجاری کرۀ شمالی به غیر از اوگاندا، به روشنی از روابط اقتصادی خود با پیونگ یانگ و نقض تحریمها سخن نمیگویند.
شریک اصلی بازرگانی کرۀ شمالی، قبل و بعد از تحریمها چین است. تبادلات تجاری دوجانبه میان چین و کرۀ شمالی نیز عمدتا شامل موضوعاتی است که تحت تاثیر این تحریمها قرار نمیگیرند.
کرۀ شمالی بیشتر منابع طبیعی صادر میکند و صادرات محصولاتی با ارزش افزوده (مانند گیاهان دارویی و انواع کابل) بخش بسیار کمی از بازرگانی خارجی این کشور را شامل میشود.
این کشور بطور مشخص مواد معدنی، زغالسنگ و صیدهای دریایی خود را به چین میفرستد و بسیاری از شرکتهای نساجی چینی نیز در کرۀ شمالی مشغول فعالیت هستند. واردات کرۀ شمالی از چین طیف گستردهای از محصولات را دربرمیگیرد از جمله واردات لوازم خانگی برقی.
در بخش نظامی، صادرات کرۀ شمالی شامل تولیدات نظامی از جمله موشکهای بالستیک و موشکهای کروز میشود. این کشور موفق به حفظ و بهروز سازی تجهیزات جنگیِ بازمانده از جنگ شوروی پیشین نیز شده است و این تجهیزات را عمدتا به کشورهای آفریقایی میفروشد. به همین دلیل کشورهای آفریقایی همواره به تخصص کارشناسان کرۀ شمالی برای استفاده از این تجهیزات نیاز دارند.
کرۀ شمالی جامعهای بسیار نظامی است و متخصصانی در تمام موضوعات نظامی دارد. دانشمندان کرۀ شمالی که مسئول برنامههای نظامی این کشور هستند بطور گسترده برای کمک به طراحی، ساخت و اجرای طرحهای نظامی به خارج از این کشور فرستاده میشوند و به این ترتیب کرۀ شمالی علاوه بر صادرات تجهیزات نظامی، به صادرات خدمات و فناوری نیز میپردازد.
این همکاریهای نظامی عمدتا با کشورهای ایران، سوریه و شماری کشور آفریقایی انجام میشود. حتی کشوری همچون امارات عربی متحده که یک متحد مهم آمریکا است، اقدام به واردات موشکهای کرۀ شمالی به ارزش حدود صد میلیون دلار کرده است.»
رابطه کرۀ شمالی و روسیه چگونه است؟
«این دو کشور رابطهای تاریخی دارند. اتحاد جماهیر شوروی پیشین یک حامی مهم برای کرۀ شمالی قبل و بعد از جنگ کره محسوب میشد. پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی این رابطه برای مدتی قطع شد اما از نیمه اول سال ۲۰۰۰ میلادی روسها سیاستی بسیار عملگرایانهتر از گذشته در قبال کرۀ شمالی اتخاذ کردند.
روسیه یکی از کشورهای حاضر در مذاکرات هستهای کره شمالی است؛ با این وجود این کشور در همکاری با پیونگ یانگ پس از چین قرار دارد.
روسها روابط تجاری کمی با کرۀ شمالی دارند و در حال حاضر نیز همکاری سیاسی قوی میان این دو کشور وجود ندارد. به همین دلیل است که تا کنون کیم جونگ-اون با ولادیمیر پوتین دیدار نکرده است.»
ملاقات کیم و پوتین به چه معناست؟
«به نظر میرسد که این دیدار به معنای از سرگیری رابطه میان دو کشور باشد.
یکی از موضوعاتی که دو رهبر دربارۀ آن صحبت میکنند، احتمالا موضوع فعالیت نیروی کار کرۀ شمالی در روسیه است که انتظار میرود تا پایان سال ۲۰۱۹ میلادی دوباره به کره برگردند. لازم به ذکر است که صادرات نیروی کار کرۀ شمالی به خارج از کشور از لحاظ نظری تحریم است.
انتظار میرود که آقای کیم از پوتین درخواست انعطاف پذیری بیشتر در موضوع نیروی کار کرۀ شمالی را داشته باشد زیرا کار این افراد در خارج از کشور یکی از منابع تامین ارز کرۀ شمالی محسوب میشود.
احتمالا آقای کیم در موضوع تحریمهای بینالمللی نیز انتظار انعطاف پذیری بیشتر روسیه را خواهد داشت. بویژه آنکه مسکو چندان از موثر بودن تحریمهای اقتصادی شورای امنیت علیه پیونگ یانگ مطمئن نیست.
دیگر چالشی که مقابل کرۀ شمالی قرار دارد، تقویت دیپلماسی خود به شیوهای عقلانی، بالغ و موثر است. کیم جونگ-اون رهبری جوان است که بار سنگینی از مسئولیتها را به ارث برده و به ناگهان به یک بازیگر اصلی در منطقه تبدیل شده است.
او تا کنون با دونالد ترامپ، مون جائه-این و شی جین پینگ دیدار کرده و اکنون به دیدار ولادیمیر پوتین میرود.
کرۀ شمالی هرگز نه کشوری منزوی از جهان بوده و نه کشوری کاملا مستقل و وابسته به خود. این کشور همواره به دنبال ایجاد رابطۀ ویژهای با دنیاست تا در کنار حضور در عرصه بینالملل، این رابطه بر مکانیسم حکومت در داخل این کشور تاثیر زیادی نگذارد.»
بیشتر بخوانید: