در سالهای اخیر تمرکز بر شهروندانی که در اثر انفجار مینها معلول شدهاند، کاهش یافته است. شهروندانی که نیاز به دورۀ توانبخشی طولانی مدت و مراقبتهای پزشکی دارند و باید به آنها فرصت مشارکت در زندگی اجتماعی و اقتصادی کشورشان داده شود.
آگهیپس از پایان جنگ و درگیری در سرزمینهای جنگزده، مینها و دیگر مواد انفجاری باقی مانده از دوران جنگ از جمله انواع بمبها و راکتهای منفجر نشده هستند که جان غیرنظامیان را میگیرند.
این تهدیدهای پنهان و کشنده، مرگی تدریجی را برای غیرنظامیان رقم میزنند. رفت و آمد آنها را محدود میکنند، مانع از فعالیتهای اقتصادی آزادانۀ آنها میشود، هراس از خطری خاموش و در کمین را بر محیطهای آموزشی و درمانی حاکم میکنند، فعالیتهای بشردوستانه را محدود میکنند و مانع از امداد رسانی میشوند.
اهمیت آنچه که بر مردم ساکن در این مناطق میگذرد، مجمع عمومی سازمان ملل متحد را بر آن داشت تا در نشست ۸ دسامبر سال ۲۰۰۵ میلادی خود اعلام کند که از این به بعد هرساله چهارمین روز ماه آوریل (مصادف با ۱۵ فروردین) روز جهانی آگاهی از خطرات مین نام دارد و به این ترتیب بر تلاش کشورها برای توسعۀ ظرفیتهای ملی خود برای پاکسازی مناطق آلوده به مین تاکید کند.
سازمان ملل متحد در یکی از آخرین گزارشهای خود دربارۀ عملیات کشف و خنثی مینها و دیگر مواد منفجره در ۱۹کشور جهان از جمله در افغانستان، عراق و سوریه اعلام کرد که برای پاکسازی این کشورها به بودجهای ۵۰۸ میلیون دلاری نیاز است که بیشترین بخش آن نیز باید صرف پاکسازی مینها در عراق (۲۶۸ میلیون دلار)، افغانستان (۹۵ میلیون دلار) و سوریه شود.
بر اساس این گزارش، در مناطق وسیعی در عراق و سوریه، حتی مناطق شهری یعنی جایی که میلیونها نفر زندگی میکنند، مینها کاشته شدهاند و دیگر مواد انفجاری به جای ماندهاند. در این گزارش همچنین بر ضرورت آموزش میلیونها پناهنده و آواره دربارۀ خطرات ناشی از مینهای رها شده، قبل از بازگشت آنها به خانههایشان تاکید شده است.
کمک به قربانیان انفجار مینها نیز بخشی مهم از عملیات پاکسازی مناطق آلوده محسوب میشود.
در گزارش سازمان ملل آمده است که در سالهای اخیر تمرکز بر شهروندانی که در اثر انفجار مینها معلول شدهاند، کاهش یافته است. شهروندانی که نیاز به دورۀ توانبخشی طولانی مدت و مراقبتهای پزشکی دارند و باید به آنها فرصت مشارکت در زندگی اجتماعی و اقتصادی کشورشان داده شود.
سازمان ملل، بودجۀ لازم برای کمک به این دست از آسیب دیدگان را نیز حدود ۱۰ میلیون دلار برآورد کرده و در پایان گزارش خود آورده است: «معلولِ جنگی بودن یک انتخاب نیست. باید به نیازهای دختران و پسران، زنان و مردانی که اندام خود را از دست دادهاند و دچار آسیبهای روانی شدهاند، رسیدگی شود.»
تلفات انفجار مین و بمبهای پنهان در خاک در خاورمیانه
از آنجا که در بسیاری از کشورهای منطقه خاورمیانه همچنان جنگ و درگیری در جریان است، دستیابی به آمار دقیق و بهروز توسط سازمانهای بینالمللی ممکن نیست. یکی از آخرین گزارشها در این باره از سوی مرکز تحقیقات و نظارت بر وضعیت مینهای زمینی و مهمات خوشهای منتشر شده است که در ادامه اطلاعات آن ارائه میشود.
ایران
مجموع تلفات ناشی از انفجار مین و دیگر انواع بمبها در ایران طی سالهای ۱۹۸۸ تا ۲۰۱۷ میلادی ۹۹۲۵ نفر بوده است که از این تعداد ۲۸۲۳ نفر کشته و ۷۰۹۵ نفر زخمی یا قطع عضو شدهاند. شمار تلفات به ثبت رسیده تنها در سال ۲۰۱۷ میلادی ۸۴ نفر بوده است که از تعداد به ثبت رسیده یکسال پیش از آن (۶۳ نفر) بیشتر است.
کولبران ایران؛ قربانیان مینها
در ایران، کولبران که عمدتا ساکنان مناطق فقیرنشین استانهای آذربایجان غربی، کردستان و کرمانشاه هستند و برای تامین نیازهای زندگی مجبور به داد و ستد در مناطق مرزی و گذر از راههای صعب العبور کوهستانی هستند، همچنان یکی از بزرگترین گروههای قربانی مینهای کشف نشده را تشکیل میدهند.
بنا بر آمارهای منتشر شده از سوی رسانههای کردستان عراق، تنها در شش ماه پایانی سال ۲۰۱۸ میلادی بیش از یکصد کولبر به همین دلیل جان خود را از دست داده یا دچار نقص عضو شدهاند.
گفته میشود علاوه بر مواد انفجاری به جا مانده از جنگ هشت سالۀ ایران و عراق، بخشی از مینها و مواد انفجاری نیز از سوی سپاه پاسداران ایران در مناطق مرزی ایران در زمین کاشته شدهاند تا مانع از رفت و آمد کردها به آنسوی مرز شوند.
آگهی
افغانستان
مجموع تلفات به ثبت رسیده در افغانستان طی سالهای ۱۹۷۸ تا ۲۰۱۷ میلادی ۳۰۹۸۰ نفر بوده است که از این تعداد ۷۴۵۶ نفر کشته و ۲۳۵۲۴ نفر زخمی یا قطع عضو شدهاند. تنها در سال ۲۰۱۷ میلادی شمار تلفات به ثبت رسیده ۲۳۰۰ نفر است که از این تعداد ۱۰۳۰ نفر بزرگسال و ۱۲۷۰ نفر کودک بودند.
بنا بر گزارش خبرگزاری طلوع افغانستان مبتنی بر آمارهای رسمی این کشور، هم اکنون حدود ۱۷۰۰ کیلومتر از زمینهای افغانستان آلوده به مین و دیگر مواد انفجاری هستند و ماهانه ۱۲۰ قربانی میگیرند.
از سال گذشته در ولایت بامیان افغانستان در کنار تلاشهای نیروهای دولتی برای پاکسازی مناطق آلوده، گروهی سیزده نفره از زنان نیز به جمع مینروبان پیوستهاند. آنها میگویند مشاهدۀ مرگ و نقص عضو کودکان و نوجوان باعث شده است تا به چنین کار پرخطری روی آورند.
آگهی
عراق
تا پایان سال ۲۰۱۷ میلادی در عراق هزاران نفر قربانی این دست از حوادث شدند و سازمانهای بینالمللی رقم دستکم ۳۸۸۶۷ نفر را به ثبت رساندند.
مرکز تحقیقات نظارت بر وضعیت مینهای زمینی و مهمات خوشهای آمار تلفات این حوادث را تنها در سال ۲۰۱۷ میلادی ۳۰۴ نفر اعلام میکند که از این تعداد ۱۸۵ نفر کشته و ۱۱۸ نفر زخمی یا قطع عضو شدهاند. بیشتر قربانیان این حوادث بزرگسال بودهاند و شمار کشته شدگان در مقایسه با یکسال پیش از آن نیز ۱۷۹ درصد افزایش یافته است. بیشترین حوادث ناشی از انفجار این مواد در موصل و اطراف آن گزارش شده است.
اما در گزارشی دیگر که از سوی سازمان عملیات برای پاکسازی مین وابسته به سازمان ملل متحد (UNMAS) منتشر شد، آمده است که از اکتبر ۲۰۱۶ میلادی و آغاز پاکسازی مناطق آلوده در عراق، دستکم ۱۷۰۰ نفر در پی انفجار تصادفی این بمبها، کشته یا زخمی شدهاند.
آگهیسوریه
شمار تلفات انفجار مین و دیگر بمبهای پنهان در زمینهای سوریه مشخص نیست اما برآوردهای سازمانهای بینالمللی چندین هزار نفر تلفات را نشان میدهد.
تنها در سال ۲۰۱۷ میلادی نهادهای رسمی توانستند رقم دستکم ۱۹۰۶ تلفات را به ثبت برسانند که از این تعداد نیز ۹۸۹ نفر کشته و ۹۱۱ نفر زخمی شدهاند. با این وجود سازمانهای بینالمللی اطمینان دارند که شمار واقعی تلفات بسیار بیشتر از شمار به ثبت رسیده است.
در سال ۲۰۱۷ میلادی بیشترین حوادث از این دست در رقه و سپس در حلب روی داده است. در این مناطق، مواد انفجاری بطور گسترده در اطراف مناطق مسکونی کاشته شده بودند. درعا، دمشق، دیرالزور و ادلب نیز از دیگر مناطق ناامن و بشدت آلوده برای غیرنظامیان محسوب میشوند.
آگهییمن
در کنار آمار قابل توجه کشتهشدگان در حملات موشکی، حملات هواپیماها و حملات مسلحانه از هر دو سوی جبهه، تلفات ناشی از انفجار مینهای جنگ یمن تا پایان سال ۲۰۱۷ میلادی ۹۱۱۸ نفر گزارش می شود.
بیشترین حوادث انفجار مین در استان تعز روی داده و بیشترین تلفات نیز مربوط به سال ۲۰۱۶ میلادی بوده است. در این سال ۲۰۳۷ نفر در اثر انفجار مین زخمی یا دچار قطع عضو شدهاند که دو برابر رقم به ثبت رسیده در سال قبل از آن است.
در سال ۲۰۱۷ میلادی همچنین ۵۴ مورد تلفات ناشی از انفجار بمبهای خوشهای در این کشور به ثبت رسیده و در این زمینه نیز آمارها حاکی از افزایش حوادث ناشی از این دست در مقایسه با سالهای قبل از آن است.
آگهیترکیه
بنا بر آمارها از سال ۱۹۸۴ تا پایان ۲۰۱۰ میلادی انفجار مین و دیگر انواع بمبها ۶۳۶۰ نفر تلفات در این کشور به همراه داشته است که از این تعداد دستکم ۱۲۶۹ نفر کشته و ۵۰۹۱ نفر زخمی یا دچار قطع عضو شدهاند.
بین سالهای ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۷ میلادی نیز تلفات این حوادث ۴۰۴ نفر بوده است که از این تعداد ۹۸ نفر کشته و ۳۰۶ نفر زخمی یا قطع عضو شدهاند. بیشتر قربانیان این حوادث کودکان بودهاند و بخش قابل توجهی از این حوادث در نزدیکی مرز مشترک ترکیه با سوریه روی داده است.
بیشتر بخوانید:
آگهی