یورونیوز چه سالی، چرا، و با چه هدفی تاسیس شد و منابع مالی آن از کجا تامین می شود؟ آیا تلویزیونی است تحت نظر و مدیریت مستقیم اتحادیه اروپا، همانگونه که خیلیها تصور می کنند، یا خصوصی است؟ چرا زبان فارسی دیگر از تلویزیون پخش نمی شود؟
بخش اول
بسیاری از شما مخاطبان یورونیوز مدتها است که سوالاتی را از ما می پرسید. پیش از عید نوروز در پی اعلانی که در شبکههای اجتماعی قرار دادیم صدها نفر از شما به ما نوشتید و سوالاتتان را مطرح کردید. همانگونه که وعده داده بودیم وظیفه خود دانستیم تا سوالات شما را طبقه بندی کنیم، به سراغ مدیران یورونیوز برویم و جواب را از آنان بخواهیم.
برخی از شما مخاطبان می پرسید: یورونیوز چه سالی، چرا، و با چه هدفی تاسیس شد و منابع مالی آن از کجا تامین می شود؟ آیا تلویزیونی است تحت نظر و مدیریت مستقیم اتحادیه اروپا، همانگونه که خیلیها تصور می کنند، یا خصوصی است؟
مایکل پیترز، مدیرعامل یورونیوز این گونه توضیح می دهد: «یورونیوز در سال ۱۹۹۲ تأسیس شد. یعنی دقیقاً بعد از اولین جنگ خلیج فارس و توسط اتحادیه اروپا که می خواست دیدگاهی متفاوت با دیدگاه آمریکایی ارائه دهد.» وی میافزاید: «در آن وقت اتحادیه اروپا از "اتحادیه پخش برنامههای اروپایی، EBU" که مجموعهای از خبرگزاریها و تلویزیونهای دولتی اروپا است خواست که یورونیوز را تأسیس کند. بنابراین یورونیوز به وضوح در آن زمان به عنوان نوعی قدرت نرم برای اتحادیه اروپا در راستای مقابله با دیدگاه آمریکایی تشکیل شد. یورونیوز درآن زمان صددرصد با سهام این شبکههای دولتی تاسیس شد. امروز ۸۵ درصد از سهام یورونیوز متعلق به سرمایهگذارهای خصوصی و تنها ۱۵ درصد متعلق به سرمایهگذارهای دولتی است.»
فرانسواز شامپی، سردبیر کل یورونیوز در اینباره میگوید: «همه خبرنگاران آمریکایی بودند. جنگ خلیج فارس کاملاً با دیدگاه آمریکایی تحت پوشش خبری قرار می گرفت. بعلاوه، آمریکاییها در آن جنگ ذینفع بودند و بنابراین پوشش اخبار کاملا بیطرفانه و لزوما مطابق با واقعیات نبود. تاسیس یورونیوز پاسخی به دیدگاه صرفاً آمریکایی در انتقال اخبار بینالمللی بود.»
آیا رویکرد، نگاه و پوشش خبری اروپا و آمریکا در تقابل و در تضاد با یکدیگر است؟
پیتر باراباس، سردبیر بخش تلویزیون یورونیوز در پاسخ میگوید: «نگاه و اخبار یورونیوز با نگاه رسانههای انگلوساکسون متفاوت است یا می توان گفت که مکمل نگاه انگلوساکسون است.»
فرانسواز شامپی نیز میگوید: «شبکههای آمریکایی، مثلاً سیانان، نظر ترامپ در مورد یک حادثه بینالمللی را تحلیل می کنند و یا اینکه منافع آمریکا چگونه متأثر از حادثهای بین المللی است. در حالی که نگاه اروپایی دیدگاهی با محوریت اختصاصی یک کشور نیست. اروپا یک منطقه است و نه یک کشور! ملتهای متعددی اروپا را تشکیل می دهند و دیدگاه اتحادیه اروپا بسیار چندجانبهتر است و چهارچوب آن اغلب حفظ صلح، رعایت حقوق بشر و دموکراسی است.»
زبان فارسی چرا و چگونه وارد خانواده یورونیوز شد؟
مدیرعامل یورونیوز در پاسخ به این سوال، توضیح می دهد: «فکر می کنم اتحادیه اروپا ده سال پیش به این نکته رسید که اوضاع در منطقه شما، بخصوص در ایران در حال دگرگونی است. این که، ایران به یک منطقه بسیار استراتژیک در جهان تبدیل میشد؛ بخصوص برای اروپا! به علاوه اینکه صدای اروپا در این منطقه زیاد شنیده نمیشد. به همین دلیل اتحادیه اروپا به سراغ یورونیوز آمد و به ما گفت می خواهد پلی برای ارتباط با ایران و سایر کشورهای فارسیزبان ایجاد کند. اتحادیه باور داشت بهترین وسیله برای این امر، رسانه خبری مثل یورونیوز است.»
یورونیوز در کدام شهر و کشور مستقر است؟
یورونیوز امروز متشکل از ۱۲ زبان، از جمله فارسی، در شهر لیون فرانسه مستقر است، و دفاتری در چندین نقطه جهان از جمله در بروکسل، پایتخت سیاسی اتحادیه اروپا دارد. چندی پیش شبکه آمریکایی ان بی سی هم بخشی از سهام یورونیوز را خریداری کرد. یورونیوز فارسی اواخر سال ۲۰۱۰ میلادی آغاز به کار کرد. در آن زمان مقر یورونیوز در اکولی، منطقه ای در حومه لیون بود. حدود سه سال پیش به ساختمان جدید نقل مکان کردیم.
سه زبان از ۱۲ زبان یورونیوز؛ فارسی، عربی و ترکی دیگر پخش تلویزیونی ندارند و به اصطلاح «دیجیتال» شدهاند و تنها از طریق اینترنت در دسترس هستند. زبان اوکراینی هم بطور کامل از خانواده یورونیوز کنار گذاشته شد.
چرا زبان فارسی دیگر از تلویزیون پخش نمیشود؟
مایکل پیترز، مدیرعامل یورونیوز پاسخ میدهد: «چیزی برای پنهانکردن وجود ندارد. ما شرکا و مشتریانی داریم. یکی از دلایل این است که آمدند و به ما گفتند که محدودیت مالی داریم. بحران اقتصادی در کل اتحادیه و کشورها وجود دارد - می دانید درباره اتحادیه اروپا صحبت می کنم - و باید بودجه همه بخشها را محدود کنیم. و بودجه بخش فارسی نیز کمی کاهش پیدا کرد. ما اعتقاد راسخ داریم که دیجیتال حرف اول را می زند، دنیای آینده دنیای دیجیتال است. زبان فارسی الان در ردهبندی کل تیمهای ما شماره ۲ یا شماره ۳ است. این باورنکردنی است! از نظر شمار مخاطب، یورونیوز فارسی بسیار قویتر از یورونیوز فرانسوی، یا آلمانی یا اسپانیایی است. دیجیتال شدن زبان فارسی به یک شرطبندی میماند و با موفقیت به ثمر نشست.»
دانکن هوپر، سردبیر بخش دیجیتال یورونیوز نیز میگوید: «وقتی کارمان را دیجیتال کردیم، در واقع این آزادی عمل را بدست آوردیم تا فارغ از محدودیتهای خاص برنامههای تلویزیونی بتوانیم آنطور که میخواهیم گزارش ارائه دهیم.»
یورونیوز فارسی چند خبرنگار دارد و چرا هر از چندگاه در املاء خطاهایی دیده می شود؟
یازده کادر ثابت و ۱۰ تا ۱۵ همکار روزمزد در تحریریه یورونیوز فارسی مشغول به کار هستند. روزانه بطور میانگین ۵ نفر در تحریریه کار میکنند و بطور میانگین روزانه ۲۵ تا ۳۰ سوژه خروجی روی وبسایت یورونیوز فارسی و نیز فیسبوک، توییتر، یوتیوب، اینستاگرام، تلگرام و واتسآپ قرار میگیرد.
کادر تحریریه یورونیوز فارسی - اگر صریح و بی پرده بگوییم - علاوه بر پرسنل محدود و نبود ویراستار، به هیچ وجه قابل مقایسه با سایر رسانههای فارسی زبان چه در داخل و چه خارج ایران نیست.
سوال یک مخاطب: تنها رسانه فارسی زبان مستقر در خارج از کشور هستید که در ایران خبرنگار دارید؟ با توجه به سخت گیریها و رویکرد خاص دولت ایران به رسانههای خارجی، این امر چگونه ممکن است؟
یورونیوز پیش از دیجیتال شدن زبان فارسی در ایران همکار داشته و این همکاری در قالب سیاست های کلی یورونیوز برای کل ۱۲ زبان از جمله زبان فارسی همچنان ادامه دارد و گزارش های ارسالی از تهران در خروجی تمامی ۱۲ زبان یورونیوز استفاده می شود.
بر این باور هستیم که این اجماع در تهران هم شکل گرفته که سیاست های ادیتوریال یورونیوز مبتنی بر بیطرفی و انتقال همه دیدگاههای موجود به مخاطب است و فعالیت چنین شبکهای به اعتبار فضای رسانه ای می افزاید. با توجه به دامنه و وسعت زبانی و پوشش جغرافیایی یورونیوز در سراسر دنیا از یک سو و اهمیت ایران از سوی دیگر، در صدد توسعه تولیدات خود در ایران هستیم.
علاوه بر خبرنگار مقیم در بروکسل بطور مستمر با همکاران خود در تهران و کابل در راستای تولید خبر برای فارسی زبانان تلاش می کنیم. این توضیح را باید اضافه کنیم که جوهره یا «دی ان ای» یورونیوز، همانگونه که مدیران آن تاکید دارند «اروپایی» است، و اولویت، بازتاب اخباری است که مورد توجه مخاطب اروپایی است. در کنار این، قطعا پوشش بیطرفانه تحولات منطقه و بویژه ایران و افغانستان هم بخش مهمی از فعالیت روزانه ما است.
شاید لازم به یادآوری نباشد که کار رسانهای - خصوصا فعالیت شبکههای خارجی در ایران - محدودیتهای خود را دارد، ما هم مستثنی نیستیم و سالهاست تلاش میکنیم تا دوربین و میکروفون یورونیوز را به خارج از تهران و به چهار گوشه ایران ببریم.
فرانسواز شامپی، سردبیر کل یورونیوز میگوید: «دلم می خواست می توانستیم در ایران سفر کنیم. دوست ندارم که درباره ایران تنها از تهران خبر تهیه کنیم. دوست دارم به چهار گوشه ایران برویم و ایران را بهتر درک کنیم.»