خوان گوآیدو کیست؟ مخالفان حکومت مادورو در ونزوئلا چه کشورهایی هستند؟
نظرها
خوآن گوآیدو رهبر اپوزیسیون دولت مادورو که اکنون خود را رئیس جمهور موقت ونزوئلا خوانده است، تا این اواخر چهره‌ای نسبتا ناشناخته محسوب می‌شد.
او که در ماه جاری میلادی به عنوان رهبر مخالفان به مقام ریاست پارلمان ونزوئلا رسید، پیش‌تر در دوران دانشجویی اعتراضات علیه حکومت سوسیالیستی هوگو چاوز را رهبری می‌کرد.
رسیدن او به مقام ریاست پارلمان ونزوئلا، به مخالفان دولت این کشور که دستگاه سرکوب مادورو طی سالها آنها را فرسوده و چندپاره کرده بود، جانی دوباره بخشید.
خوآن گوآیدو که ۳۵ سال سن دارد، به همراه دولت ایالات متحده آمریکا و شماری از ناظران بین‌المللی اینگونه استدلال می‌کند که از آنجا که انتخابات ریاست جمهوری برگزار شده در ماه مه گذشته، انتخاباتی غیرواقعی و ساختگی تنها برای حفظ قدرت نیکلاس مادورو بوده است بنابراین ریاست جمهوری آقای مادورو بر این کشور از مشروعیت قانونی لازم برخوردار نیست.
او با این استدلال، روز چهارشنبه ۲۳ ژانویه در میان جمع گسترده‌ای از مخالفان نیکلاس مادورو خود را رئیس دولت موقت ونزوئلا اعلام و تاکید کرد که بر اساس قانون اساسی این کشور، حق دارد تا زمان برگزاری انتخابات ریاست جمهوری، ریاست دولت موقت را برعهده داشته باشد.
آقای گوآیدو پس از ادای سوگند قول داد که با رهبری دولت انتقالی، زمینه را برای برگزاری یک انتخابات آزاد فراهم کند. او همچنین از نظامیان کشور خواست که دیگر از فرمانهای دولت مادورو اطاعت نکنند.
اعلام ریاست جمهوری خودخوانده او در زمانی است که موج گسترده‌ای از اعتراضات علیه عملکرد نیکلاس مادورو در پی بحران اقتصادی، تورم افسار گسیخته و کمبود شدید کالاهای اساسی، سراسر ونزوئلا را فرا گرفته و حدود ۳ میلیون نفر از جمعیت ۳۲ میلیون نفری این کشور را آواره کشورهای همسایه کرده است.
فقر در حالی سراسر ونزوئلا را گرفته که ۹۵ درصد از درآمد دولت این کشور، حاصل از درآمدهای فروش نفت است.
تنها دو روز پیش از اعلام ریاست جمهوری آقای گوآیدو ۲۷ تن از سربازان گارد ملی ونزوئلا در یکی از ایستگاههای نگهبانی در کاراکاس، دست به شورش علیه دولت مادورو زدند و در جریان اعتراضات دو روز سه‌شنبه و چهارشنبه در این کشور نیز ۱۴ نفر کشته شدند.
نیکلاس مادورو در سال ۲۰۱۳ میلادی بر مسند قدرت نشست و در ماه جاری میلادی نیز برای آغاز دومین دور ریاست جمهوریش سوگند یاد کرد. گفته می‌شود علاوه بر واکنش شدید آقای مادورو به اعلام ریاست جمهوری خوان گوآیدو، تعدادی راهپیمایی نیز در شهرهای مختلف این کشور در حمایت از او برگزار شد اما این راهپیماییهای دولتی، در مقیاسی بسیار کوچک شکل گرفت.
سازمان ملل طرفین را به گفتگو دعوت کرد
آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد روز پنج‌شنبه ۲۴ ژانویه خواستار گفتگو میان طرفین برای جلوگیری از تشدید درگیریها شد. او که در نشست اقتصادی داووس سخنرانی می‌کرد گفت: «ما امیدواریم که امکان گفتگو در ونزوئلا فراهم شود تا از تشدید تنش‌هایی که منجر به درگیری و در پی آن وقوع فاجعه‌ای برای مردم این کشور و منطقه می‌شود، جلوگیری شود.»
اسپانیا نیز تنها راه حل را برگزاری انتخابات در ونزوئلا دانست. همچنین اعلام شد که نخست‌وزیر این کشور پس از رایزنی با مقامات کشورهای آمریکای لاتین در حاشیه نشست داووس سوئیس، با خوآن گوآیدو تماس خواهد گرفت.
چه کسانی حمایت خود را از خوآن گوآیدو اعلام کردند؟
- دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا از اولین کسانی بود که آقای گوآیدو را به عنوان رئیس جمهور موقت ونزوئلا به رسمیت شناخت.
مایک پمپئو وزیر خارجه آمریکا نیز پس از آنکه نیکلاس مادورو از قطع رابطه با آمریکا خبر داد، اعلام کرد که از نظر واشنگتن مادورو دیگر رئیس جمهور ونزوئلا نیست بنابراین این تصمیم او نیز مشروعیت قانونی ندارد. آقای پمپئو اعلام کرد که واشنگتن از این به بعد از مسیر دولت موقت خوان گوآیدو به ارتباطاتش با ونزوئلا ادامه خواهد داد.
- دولت آلمان اعلام کرد که پارلمان ملی ونزوئلا نقش ویژه‌ای در تضمین آیندۀ آزاد برای این کشور ایفا می‌کند.
اشتفان سیبرت سخنگوی دولت آلمان در پیامی توییتری گفت: «مردم ونزوئلا شجاعانه خود را به ایجاد آینده‌ای آزاد برای کشورشان متعهد کردند. تحقق چنین چیزی نیاز به یک پروسۀ سیاسی دارد که منتهی به انتخاباتی آزاد و معتبر خواهد شد. در این راه، پارلمان ملی که از مسیری دموکراتیک شکل گرفته نقش ویژه ایفا می‌کند.»
پیش‌تر هایکو ماس وزیر خارجه آلمان ضمن فراخواندن دو طرف درگیری‌های ونزوئلا به خویشتن‌داری، اعلام کرده بود که برلین با دیگر اعضای اتحادیه اروپا گفتگو خواهد کرد تا موضع واحدی را در قبال تحولات ونزوئلا اتخاذ کند.
- امانوئل ماکرون، رئیس جمهوری فرانسه در پیامی توییتری انتخابات برگزار شده در ماه مه ۲۰۱۸ میلادی در ونزوئلا را غیرقانونی خواند و نوشت: «اتحادیه اروپا از احیای دموکراسی حمایت می‌کند. من به شجاعت صدها هزار ونزوئلایی که برای آزادی به پیش می‌روند، ادای احترام می‌کنم.»
- دونالد توسک، رئیس شورای اروپا در پیامی توییتری حمایت خود را از دولت موقت اعلام کرد. آقای توسک نوشت: «امیدوارم که همه کشورهای اتحادیه اروپا در حمایت از نیروی دموکراتیک در ونزوئلا متحد شوند. برخلاف مادورو، پارلمان این کشور از جمله خوان گوآیدو دارای یک حکم دموکراتیک از سوی شهروندان ونزوئلا هستند.»
- برخی از کشورهای آمریکای لاتین از جمله برزیل، کلمبیا، شیلی، اکوادور، آرژانتین، پاراگوئه، کاستاریکا، گواتمالا، هندوراس، پاناما و پرو ریاست جمهوری آقای گوآیدو را به رسمیت شناختند.
- کانادا نیز حمایت خود را از دولت موقت آقای گوآیدو اعلام کرد.
- سازمان کشورهای آمریکایی (OAS) ریاست جمهوری آقای گوآیدو را به رسمیت شناخت و لوئیس آلماگرو، دبیرکل این سازمان در پیامی توییتری به آقای گوآیدو تبریک گفت.
مخالفان دولت گوآیدو چه کشورهایی هستند؟
- روسیه که یکی از متحدان اصلی ونزوئلا محسوب می‌شود و بزرگترین شرکت نفت و گاز روسیه یعنی Rosneft سرمایه گذاری وسیعی در این کشور کرده، حمایت خود را از نیکلاس مادورو به عنوان رئیس جمهور ونزوئلا اعلام کرد.
دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین «غصب قدرت» توسط مخالفان را محکوم کرد و آن را «نقض قوانین بین‌الملل» خواند.
شماری از نمایندگان پارلمان روسیه نیز به انتقاد از دونالد ترامپ و حمایت واشنگتن از آقای گوآیدو پرداختند. آندری کلیموف، معاون رئیس کمیسیون روابط خارجی دوما به ریانووستی، خبرگزاری بین‌المللی روسیه گفت: «ایالات متحده در تلاش برای سازماندهی یک انقلاب رنگین دیگر در ونزوئلا است.» انقلابهای رنگی اصطلاحی است که روسیه برای توصیف قیام‌های مردمی در کشورهایی همچون گرجستان، اوکراین و قرقیزستان استفاده می‌کند.
ولادیمیر ژابرایلوف، دیگر عضو این کمیته نیز اعلام کرد: «نمی‌توان دولت جدید را به رسمیت شناخت. در واقع این یک کودتا بوده است.»
- چین اعلام کرد که مخالف دخالت خارجی در تحولات ونزوئلا است. هوا چویینگ، سخنگوی وزارت خارجۀ این کشور اعلام کرد که پکن از تلاش‌های دولت ونزوئلا برای حفظ حاکمیت، استقلال و ثبات در این کشور حمایت می‌کند.
او افزود: «می‌خواهم تاکید کنم که تحریم‌ها و دخالتهای خارجی معمولا وضعیت را پیچیده‌تر می‌کند و برای حل مشکلات واقعی مفید نیست.»
چین با هدف تسریع روند رشد اقتصادی خود، در یک دهۀ گذشته بیش از ۵۰ میلیارد دلار از طریق قراردادهای نفتی در ونزوئلا سرمایه گذاری کرده است.
- ایران از دولت نیکلاس مادورو حمایت کرد. پایگاه اطلاع‌رسانی وزارت امور خارجه ایران به نقل از بهرام قاسمی سخنگوی این وزارتخانه نوشت: «جمهوری اسلامی ایران در مقابل هرگونه دخالت خارجی در امور داخلی ونزوئلا و یا هر اقدام نامشروع و غیرقانونی همچون تلاش برای کودتا و اقدامات ضد مردمی، از دولت و ملت اين كشور حمایت می‌کند. ما امیدواریم هرگونه اختلاف و مشكل سیاسی در ونزوئلا توسط مردم و دولت این کشور با بكارگيری راهکارهای قانونی و مسالمت‌آميز هرچه سریع‌تر حل و فصل شود.»
- رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه حمایت خود را از نیکلاس مادورو اعلام کرد.
ابرهیم کالین، سخنگوی ریاست جمهوری این کشور در پیامی توییتری اعلام داشت: «رئیس جمهور ما بصورت تلفنی با نیکلاس مادورو صحبت کرده است. او از آقای مادورو حمایت کرده و به او پیشنهاد کمک داده است. او همچنین به آقای مادورو گفته است "برادرم مادورو، مقاومت کن. ما در کنار تو ایستاده‌ایم."».
- سخنگوی وزیر خارجه مکزیک اعلام کرد که مکزیک «فعلا» قصد تغییر سیاست خود در قبال ونزوئلا را ندارد.
- رئیس جمهوری بولیوی در یک پیام توییتری همبستگی خود را با نیکلاس مادور اعلام کرد.
- کوبا، السالوادور و نیکاراگوئه نیز همچنان از نیکلاس مادورو حمایت می کنند.
بیشتر بخوانید: