بازگشت تیتو به مونتهنگرو

مونتهنگرو روز چهارشنبه مجسمه «یوسیپ بروز تیتو» رهبر کمونیست یوگسلاوی را در «پودگوریستا»، پایتخت این کشور نصب کرد.
این در حالی است که کشورهای همسایه مونتهنگرو در دهه ۱۹۹۰، تابلوها و یادبودهایی که نام تیتو را بر خود داشتند بعد از فروپاشی دولت های کمونیستی، از شهرهای خود جمعآوری کردند.
ایوان ووکوویچ شهردار پایتخت مونتهنگرو که در گذشته «تیتوگراد» نام داشت، در مراسمی که سرود ملی مونتهنگرو و یوگسلاوی سابق نواخته شد، گفت: «این نشانه احترام ما به کسی است که کارهای بزرگی برای کشور ما انجام داده است و او یک چهره بزرگ تاریخ جهان است.»
شهردار پایتخت گفته است که این مجسمه یاد آور مبارزات «ضد فاشیسم» است و «بدون حس نوستالژیک به یوگسلاوی و بدون هیچ شکلی از کیش شخصیت» ساخته و نصب شده است.
مجسمه تیتو که از فلز برنز ساخته شده در پارکی در مرکز شهر نصب شده است که پیشتر بخشی از یک پادگان نظامی بوده است.
تیتو بهعنوان یک چهره یوگسلاوی، افکار عمومی شهروندان کشورهایی که از فروپاشی یوگسلاوی بوجود آمدهاند را در دو قطب متضاد بسیج کرده است. در یک قطب، بخشی از افکار عمومی وی را قهرمان آزادی وطن و منطقه در مبارزاتش علیه نیروهای المان نازی در نظر می گیرند و در قطب دیگر، او دیکتاتوری است که یوگسلاوی را به مدت ۳۰ سال با مشت آهنین اداره کرد.
دوزان راسوویچ اقتصاددان ۶۰ ساله مونتهنگرویی می گوید: «تغییر نام پایتخت از «تیتوگراد» به «پودگوریستا» در ابتدای دهه ۹۰ اشتباه بود. در زمان او ما زندگی بهتری داشتیم، بدون نگرانی و با حسی از افتخار و احترام.»
بعد از جنگهای بالکان در دهه ۱۹۹۰، بسیاری از کشورهایی که از فروپاشی یوگسلاوی پدید آمدند، عکسها، خیابان ها و بناهای یادبودی که نام تیتو را بر خود داشتند را یا از بین بردند و یا تغییر نام دادند.
سال گذشته مقامات کشور کرواسی نام تیتو را از یک میدان مهم در زاگرب پایتخت برداشتند که باعث بحثهای فراوانی شد. با این حال علاقه به تیتو در بوسنی همچنان پابرجاست و نام او بر خیابانها، بناها و کافهها همچنان خودنمایی می کند.