پس از حدود دو ماه ونیم مذاکره و رایزنی، به نظر میرسد دو حزب پوپولیستی و دست راستی در ایتالیا برای تشکیل دولت به توافق رسیدهاند.
بعد از حدود دو ماه و نیم بن بست سیاسی، بالاخره قرار است دولت ائتلافی در ایتالیا با موافقت رئیس جمهوری این کشور تشکیل شود.
چهارم ماه مارس بود که مردم ایتالیا برای انتخاب دوباره اعضای پارلمان و در نتیجه تشکیل دولت آینده این کشور به پای صندوقهای رای رفتند. انتخاباتی که نتیجهای ناامیدکننده برای اتحادیه اروپا و طرفداران همگرایی اروپایی به همراه داشت. چرا که احزاب ضد ساختار، پوپولیست و دست راستی توانستند موفقیتی چشمگیر به دست آورند.
در حالی که این نگاه دگرگون و البته تفاوتهای میان احزاب مختلف، باعث شد گمانه عدم تشکیل دولت جدید و یا احتمالا برگزاری انتخابات تکراری تقویت شود، بالاخره دو حزب پوپولیست و دست راستی یعنی جنبش ۵ ستاره و حزب لیگا طی بیانیهای مشترک در روز پنجشنبه ۲۰ اردیبهشت/ ۱۰ مه اعلام کردند «برای تشکیل دولت ائتلافی به توافقات خوبی دست یافتهاند.»
بیشتر بخوانید:
احزاب ساختارستیز در ایتالیا برای تشکیل دولت به توافق رسیدند
احزاب راست افراطی و پوپولیست ایتالیا یک گام به تشکیل دولت نزدیک شدند
این در حالیست که جنبش ۵ ستاره از ابتدای حضور در کمپین انتخاباتی گفته بود حاضر به تشکیل ائتلاف با هیچیک از احزاب دیگر نخواهد شد. اما پس از ادامه بن بست بر سر تشکیل کابینه جدید، احتمال برگزاری دوباره انتخابات زودهنگام و بهویژه افزایش گمانهزنیها درباره بازگشت سیلویو برلوسکونی به قدرت، لوئیجی دی مایو، رهبر ۵ ستاره به متئو سالوینی رهبر حزب دست راستی لیگا پیشنهاد داد، اگر حاضر شود از ائتلاف با برلوسکونی دست بردارد، حاضر خواهد بود با آنها بر سر تشکیل دولت مذاکره کند.
این در حالی بود که سیلویو برلوسکونی رهبر حزب ایتالیا به پیش، پیش از برگزاری انتخابات با متحد کردن شماری از جریانهای راستگرا و «راست میانه» سودای بازگشت به قدرت را داشت اما نتایج هرچند برای موئتلفین او خوب بود، اما حزب خود برلوسکونی رای چندان مناسبی کسب نکرد و با تنها حدود ۱۴ درصد بعد از جنبش ۵ ستاره، حزب دموکراتیک و حزب لیگا، در جایگاه چهارم قرار گرفت.
سیلویو برلوسکونی که همین ۱۳ ماه مه با رای دادگاه تجدیدنظر توانسته بود محرومیت از هرنوع فعالیت سیاسی تا سال ۲۰۱۹ را از سر خود بردارد، امیدوار بود بار دیگر صندلی نخست وزیری را به دست آورد. اما با مشاهده وضعیت بالاخره خود او از ادامه راه انصراف داد و راه را برای تشکیل ائتلاف میان ۵ ستاره و لیگا هموار کرد.
روز دوشنبه ساعت ۱۵:۳۰ به وقت محلی رهبران دو حزب جنجالی ۵ ستاره و لیگا به دیدار رئيس جمهوری این کشور رفتند تا برنامه خود و البته گزینه خود برای پست نخست وزیری را به سرجیو ماتارلا معرفی کنند. همانطور که پیشتر رسانههای ایتالیایی گزارش داده بودند، گزینه این دو حزب برای نخست وزیری کسی نبود جز «جوزپه کونته».
آقای کونته ۵۴ سال دارد و استاد حقوق دانشگاه فلورانس است. طبق گزارش رسانههای ایتالیای او استاد نسبتا کم نام و نشانی است که از سیاست هم سررشته چندانی ندارد. او هیچ سابقه سیایس ندارد اما در کمپین انتخاباتی جنبش ۵ ستاره از او به عنوان یکی از وزرای احتمالی کابینه آتی این حزب سخن گفته میشد اما گمانه معرفی او برای جایگاه نخست وزیری، شگفتی و البته نگرانی زیادی را در محافل اروپایی برانگیخت. البته لازم به ذکر است که رئيس جمهوری ایتالیا میتواند این گزینه را نپذیرد. آقای ماتارلا پیشتر پیشنهاد داده بود، تا پایان سال جاری میلادی دولتی موقت تشکیل شود، چراکه نمیتوان بیش از این کشور را بدون دولت اداره کرد.
این نگرانی به ویژه در زمینه اقتصاد ظهور و بروز پررنگی داشته به طوری که هم شاخص بورس ایتالیا و هم ارزش یورو در روز دوشنبه در واکنش به احتمال معرفی کونته برای نخست وزیری واکنش منفی داشته است.
رئيس جمهوری چه خواهد کرد؟
پس از برگزاری جلسه میان رهبران دو حزب و رئيس جمهوری ایتالیا، آقای ماتارلا اعلام کرد که روز سهشنبه از روسای دو مجلس ایتالیا دعوت خواهد کرد تا با آنها در خصوص گزینه پیشنهادی نخست وزیری وهمچنین کابینه صحبت ومشورت کند.
الیسا پینتائورو دانشجوی کارشناسی ارشد روابط بینالملل از دانشگاه سیهنا ایتالیا در این خصوص به یورونیوز فارسی میگوید: «رئيس جمهوری طبق قانون ایتالیا میتواند این گزینه نخست وزیری را نپذیرد. او حتی بر اساس ماده ۸۸ قانون اساسی ایتالیا میتواند هر دو مجلس یا یکی از آنها را منحل کند. اما واقعیت این است که او آلترناتیو دیگری ندارد و تنها تلاشش روی تغییر چند چهره در وزارتخانههای مختلف متمرکز خواهد بود.»
اما نگرانی اصلی آقای ماتارلا چیست و چرا او ترجیح میداد دولتی دیگری به جز ائتلاف سالوینی و دی مایو تشکیل شود؟ فرانچسکو برنی دانشجوی اقتصاد از دانشگاه فلورانس در این خصوص به یورونیوز فارسی میگوید: «واضح است که نگرانی اصلی آقای ماتارلا در خصوص روابط آتی ایتالیا و اتحادیه اروپا است. او عمیقا از آنچه سالوینی و دی مایو در کمپین انتخاباتی خود و همچنین بعد از آن در خصوص اتحادیه اروپا به زبان آوردند نگران است. هرچند کار سخت است، اما رئیس جمهوری دست کم تلاش میکند تضمینهایی از این دو حزب برای آینده روابط ایتالیا و اتحادیه اروپا اخذ کند.»
بیشتر بخوانید:
رهبران دو حزب هم برنامههای جدی برای ورود به کابینه آتی دولت ایتالیا دارند. مطابق اعلام رسانههای ایتالیایی، آقای سالوینی رهبر حزب لیگا که به برنامههای ضد مهاجرتی مشهوراست به دنبال کسب وزارت کشور است تا از این طریق بتواند برنامههای خود را برای محدودسازی و البته مقابله با روند ورود گسترده مهاجران غیرقانونی پی بگیرد.
از سوی دیگر، برخی رسانههای ایتالیایی میگویند آقای دی مایوهم به دنبال وزارت رفاه است.
بیشتر بخوانید:
حالا باید منتظر ماند و آیا رئيس جمهوری ایتالیا با نخست وزیر پیشنهادی این ائتلاف پوپولیستی - دست راستی موافقت خواهد کرد یا خیر؟ بسیاری از کارشناسان و نخبگان ایتالیایی امیدوار بودند، با توجه به نزدیکی آرای احزاب مختلف و البته بی تجربگی لیگا و ۵ ستاره، کار تشکیل دولت به بن بست بینجامد تا انتخاباتی دوباره انجام شود، اما به نظر میرسد فعلا این اتفاق دور از دسترس است و مردم سرزمین چکمه باید خود را برای دولتی حتی «پوپولیستیتر» از سیلیویو برلوسکونی آماده کنند. دولتی که تشکیل آن حتما تبعات و عواقب نگران کنندهای هم برای اتحادیه اروپا به همراه خواهد داشت.