ماه رمضان دقیقا کی شروع می‌شود؟

آگهی

آغاز و پایان ماه رمضان در کشورهای مسلمان متفاوت است. برای مثال ترکیه روز چهارشنبه ۲۶ اردیبهشت (۱۶ ماه ه) را اولین روز ماه رمضان اعلام کرده است. عربستان سعودی و کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس روز پنج‌شنبه ۱۷ ماه مه را به عنوان اولین روز ماه روزه‌داران اعلام کرده و احتمالا در ایران و مراکش، جمعه اولین روز ماه رمضان خواهد بود.

در ایران معمولا شروع و پایان این ماه یک روز دیرتر از کشورهای عربی است برخی معتقدند که تفاوت دیدگاه سیاسی عامل این تفاوت است و برخی تنها مسائل فقهی را دلیل آن می‌دانند. اما روز آغازین این ماه چگونه مشخص می‌شود و دلایل این اختلاف چه می‌تواند باشد؟

تقویم هجری قمری چیست و آغاز ماه رمضان چگونه مشخص می‌شود؟

تقویم مسلمانان جهان، تقویم قمری است و بر اساس چرخش طبیعی ماه است. به همین دلیل تاریخ مشخصی برای آغاز و پایان ماه‌های قمری وجود ندارد.

امسال روز ۱۶ ماه مه بر اساس دانش نجومی آغاز ماه جدید در نیمکره غربی و ۱۷ ماه مه ( پنج‌شنبه ۲۷ اردیبهشت) در نیم‌کره شرقی است. اما معیار مشخص شدن تعداد روزها و آغاز و پایان ماه قمری بر اساس دانش نجوم نیست بلکه تقویم مسلمانان بر پایه «رویت هلال ماه» است.

به این گاهشمار، تقویم هجری قمری هلالی می‌گویند. سال قمری قراردادی ۳۵۴ روز (۳۵۵ روز در سال کبیسه) است و تعداد روزهای این تقویم به ترتیب ماه‌های فرد ۳۰ روزه و ماه‌های زوج ۲۹ روزه در نظر گرفته می‌شود اما «گاهشمار هجری قمری هلالی» ترتیب خاصی ندارد. یعنی لزومی ندارد که پس از یک ماه ۲۹ روزه ماه بعد از آن ۳۰ روزه باشد و گاه حتی ماه‌ها ۲۸ روز هستند و حتی سه ماه پشت سر هم ۲۹ روزه است.

رویت هلال ماه در روز ۲۹ ماه شعبان پایان ماه شعبان، اولین روز ماه رمضان را مشخص می‌کند و چون این ماه ۳۰ روزه نیست بنابراین بنا بر رویت هلال ماه، شعبان ۲۸ یا ۲۹ روزه محاسبه می‌شود.

بیشتر بخوانید:

• ترکیه: افطار در یک شهر با دو اذان

• پخش ربنای شجریان؛ موضع گیری لاریجانی و پاسخ خانه موسیقی

• رمضان در قاب تصویر

رویت هلال ماه رمضان و اختلاف مکان و معیار

ماه قمری جدید را می توان پس از غروب ماه قبلی برای چند دقیقه در افق مشاهده کرد. مبنای ماه هجری قمری، رویت ماه با چشم غیرمسلح و یا توسط ابزارهایی مانند تلسکوب و دوربین‌هاست.

اما نه تفاوت احکام فقهی رویت ماه در کشورهای مسلمان باعث اختلاف می‌شود و نه الزاما تفاوت مکانی زیرا در این صورت مکان‌های واقع شده در یک عرض جغرافیایی باید روز آغازین و پایانی ماه‌های مهمی مانند رمضان را یکسان به حساب آورند.

به کانال تلگرام یورونیوز فارسی بپیوندید

در فقه شیعه معیار آغاز تمامی ماه‌های قمری دیدن هلال ماه نو توسط خود فرد، عده‌ای که از گفته آنان یقین حاصل می‌شود (مانند مراجع تقلید) و یا یا دو مرد عادل و نهایتا در صورت گذشت سی روز از آغاز ماه حاصل می‌شود.

اما در جمهوری اسلامی ایران اغلب مراجع تقلید بر اساس دیدن ماه و یا افرادی که برای رصد هلال ماه مشخص می‌کنند، آغاز ماه رمضان و شوال را اعلام می‌کنند، این در حالی است که در عربستان سعودی به عنوان میزبان قبله مسلمانان، استناد به شهادت دو مرد عادل مرسوم‌تر است.