رقابت چین و هند در مرز ایران و پاکستان، بشکه باروت روی نقشه جهان

مرز ایران و پاکستان تمام امکانات لازم برای یک انفجار ژئوپلیتیک را دارد: رقابت منطقهای، اختلاف شیعه و سنی، اختلاف قومی، جاسوسی، قاچاق مواد مخدر و قاچاق انسان.
وبسایت «وستی فایننس» وابسته به شبکه تلویزیونی آرتیآر روسیه با طرح این پیشفرض مینویسد چین به ثبات منطقه مرزی میان ایران و پاکستان بهای بسیاری میدهد و تنها در طول سال گذشته میلادی بارها نشستهایی در مورد امنیت این منطقه برگزار کرده است. بخش مهمی از میلیاردها دلاری که دولت چین برای امنیت «دالان اقتصادی» میان این کشور با پاکستان خرج میکند، برای آن است که وضعیت عادی و با ثبات را در بندر گوادر حاکم کند زیرا این بندر را برای مدت ۴۰ سال از پاکستان اجاره کرده است.
هدف از ایجاد طرح دالان اقتصادی چین و پاکستان ایجاد مسیرهای تجاری زمینی و دریایی برای اتصال بخش مهمی از آسیا به خاور میانه و اروپاست.
چین در عین حال در شبه جزیره «جوانی» در منتهیالیه جنوب غربی پاکستان و در جایی نزدیکتر به ایران یک پایگاه نظامی دریایی هم دارد، جایی که در کنار «خلیج جوانی» و در دهانه ورودی خلیج فارس واقع شده است. چینیها از این پایگاه مهم برای پایش رفت و آمدهای دریایی در اقیانوس هند و دریای عمان استفاده میکنند.
به باور تحلیلگر وستی فایننس، این سرمایهگذاری بزرگ چین در منطقه، بالقوه خطری اقتصادی و نظامی برای هند محسوب میشود زیرا گوادر برای طرح توسعه چابهار که تنها ۷۰ کیلومتر با آن فاصله دارد و طرحی بلندپروازانه میان ایران و هند است، خطر مهمی به شمار میرود.
نقش گروههای شبهنظامی مورد حمایت ایران و عربستان
در مورد نقش عربستان سعودی در به هم زدن ثبات مرزی این منطقه با استفاده از حساسیتهای موجود میان جمعیت شیعه و سنی وجود دارد. وستی فایننس با یادآوری فعالیت گروههای مسلح سنی مانند جیش العدل علیه شیعیان، مینویسد که این گروهها به کمک عربستان علیه ایران فعالیت کرده و در پاکستان مخفی میشوند.
این رسانه روسی میافزاید که در این میانه ایران نیز بیکار ننشسته و از گروه جداییطلب پاکستان موسوم به ارتش آزادیبخش بلوچستان حمایت میکند. گفته میشود رهبر این گروه قومگرا به نام اللهنظر بلوچ در ایران حضور دارد و به طور مرتب عملیاتی را در دل پاکستان علیه منافع دولت این کشور هدایت میکند. همچنین معروف است که وزارت اطلاعات ایران با این گروه در ارتباط است. وستی فایننس مینویسد چندی پیش نیروهای مرزی ایران به اشتباه به تعدادی از افراد این گروه حمله کردند که یکی از آنها بر اثر جراحات وارده در بیمارستان امام علی چابهار درگذشت و بقیه افراد این گروه که دستگیر شده بودند، بلافاصله آزاد شدند.
تحلیلگر وستی فایننس همچنین از برخی گروههای تروریست قاچاقچی مواد مخدر سخن میگوید که پیوندهایی با دولت اسلامآباد دارند. در این میان به نظر میرسد گروهی به نام «لشکر خراسان» مأموریت یافته تا منطقه غربی بلوچستان پاکستان را از وجود شیعیان هزاره، هندوها، مسیحیان، سیکها و هر کس دیگری که با بنیادگرایی سنی آنها مخالفت میکند، «پاکسازی» کنند.
رهبر این گروه ملا شهمیر بیزندزهی از اهالی شهر تربت پاکستان و پسر عموی سناتور پیشین حاصل بیزندزهی، عضو حزب ملی پاکستان است که امروز وزیر امور دریایی این کشور است. گفته میشود که یکی از بزرگترین قاچاقچیان مواد مخدر پاکستان به نام بیزهنجو تأمینکننده اصلی مخارج حزب ملی است.
بازگشت گروه موسوم به «زینبیون» یکی دیگر از نشانه خطرناک نا امنی قریبالوقوع در منطقه مرزی ایران و پاکستان است. به نوشته وستی فایننس، این گروه که از شیعیان داوطلب پاکستانی تشکیل شده از سوی ایران و به نفع دولت بشار اسد در جنگ سوریه شرکت کردهاند. گاهی شایعاتی درباره نفوذ زینبیون به خاک پاکستان و پیوستن به صف شبه نظامیان شیعه هزاره منتشر میشود.
به نوشته این وبسایت روسی با همه این داستانها، تلاشها برای آشتی میان ایران و پاکستان تا کنون نتیجهبخش بوده است. در ماههای اخیر چندین توافق در زمینههای بازرگانی، دفاعی، توسعه تسلیحاتی، بانکی، ارتباطات ریلی، مبارزه با تروریسم، همکاری پارلمانی و نیز در زمینههای هنری و ادبی میان دو کشور به امضا رسیده است.
ایران در واقع تلاش دارد تا پاکستان را از عربستان سعودی جدا سازد، در حالی که پاکستان مشغول متعادل سازی مناسبات خود با ایالات متحده آمریکاست. چین نیز همواره مترصد عادی شدن شرایط منطقه است تا بتواند هر چه بیشتر به اهداف مهم اقتصادی و نظامی خود در این منطقه دست یابد.
درسی برای آمریکا
تحلیلگر روسی در پایان نتیجه میگیرد که این رویکرد چین میتواند برای آمریکا «درس» باشد، زیرا میتواند ببیند که افغانستان در دریای ناامنی غوطه میخورد، اما در کانون ناامنی نیست. به باور او آمریکا میبایست بار سنگین کار را به جای دیگری منتقل کند و در صورت لزوم با ناامن کردن منطقه مرزی ایران و پاکستان، جلو هژمونی و سلطه چین را بگیرد.