کاخ سفید بر این باور است که یگانه مشکل در این منطقه همانا سیاستهای پاکستان است و تلاش دارد تا پاکستان را از حمایت تروریسم در افغانستان بازدارد.
آگهیافغانستان در روزهای اخیر شاهد حملات تروریستی پی در پی بوده است، حملات بیرحمانه و خونباری که هم از نظر بزرگی و هم از نظر تواتر، در این کشور بیپیشینه به نظر میرسد. در واقع حملات هراسافکنانه اخیر از نوع کلاسیک و شناخته شده است، اما شدت و بسامد آن با آن چه در گذشته در این کشور روی میداد، بسیار متفاوت است.
وجوه اشتراک و افتراق میان حملههای چند روز اخیر افغانستان بسیار است، اما چیزی که پیداست با هر عملیات تروریستی، علاوه بر جانهایی که از دست میرود دولت افغانستان نیز در تأمین امنیت و ثبات کشور یک قدم به فلج و ناتوانی مطلق نزدیکتر میشود. به تعبیر دیگر، عملیات تروریستی اخیر، بیشتر از آن که شامل حملات کور در مناطق عمومی باشد، مناطق مهم و بسیار محافظت شده را هدف قرار داده است. بنابراین به نظر میرسد که بیشتر از هراسافکنی کور، فلج کردن دولت یا هدف بزرگتر دیگری مد نظر آمران و عاملان این رویدادها باشد.
نکته مهم دیگر در حملههای اخیر آن است که دو گروه تروریستی عمده افغانستان یعنی داعش و طالبان هر یک به تواتر مسئولیت هر یک از حملههای کابل را بر عهده گرفتهاند.
بیشتر بخوانید:
دولت افغانستان اعلام کرد: ماتم ملی و یک روز تعطیلی عمومی در پی حملۀ تروریستی کابل
**یک روز پس از حملۀ مرگبار کابل؛ پایتخت افغانستان همچنان در شوک **
هارون امیرزاده، تحلیلگر مسائل افغانستان ساکن لندن، در گفتگویی تلفنی با بخش فارسی شبکه یورونیوز ماجرا را در پیوند با رویکرد منطقهای ایالات متحده آمریکا میبیند. او با یادآوری سیاست تازه دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا میگوید: «نیکی هیلی، نماینده آمریکا در سازمان ملل متحد با ارائه گزارشی از اوضاع افغانستان گفته بود که سیاست جاری ایالات متحده آمریکا در افغانستان و به طور کلی در جنوب آسیا جواب میدهد و به قول خود آمریکاییها "کار میکند".»
به گفته امیرزاده این سیاست مبتنی بر حمایت از دولت اشرف غنی در مسائل گوناگون از مبارزه با تروریسم و تأمین امنیت تا موارد دیگر مانند مبارزه با مواد مخدر است. کاخ سفید بر این باور است که یگانه مشکل در این منطقه همانا سیاستهای پاکستان است و تلاش دارد تا پاکستان را از حمایت تروریسم در افغانستان بازدارد.
امیرزاده با ذکر این موضوع میافزاید: «تروریستها با هدف قرار دادن محاظتشدهترین مناطق در قلب پایتخت، از هتل اینترکنتیننتال گرفته تا پایگاه نظامی و بعضی سرکهای (خیابانهای) اطراف آنها، در واقع حامل پیامی از سوی پاکستان هستند. پاکستان با هدایت این گونه عملیات هراسافکنانه هدفمند، قصد دارد به دونالد ترامپ و نیز به دولت افغانستان این پیام را برساند که هنوز قدرت را در منطقه در دست دارد. مقامهای پاکستان در میانه اختلافشان با آمریکا، میخواهند نشان بدهند که سرمایهگذاریشان در افغانستان بیشتر از سیاست آمریکا جواب میدهد. این رفتار و سیاست پاکستان موجب شده است تا به جای تحول ملموس و مثبت در وضعیت افغانستان، امروز شاهد تحولات خونبار در این کشور باشیم.»
از ابتدای پیدایش گروه دولت اسلامی در افغانستان به نظر میرسید طالبان نسبت به این گروه وجهه و عملکرد محافظهکارانهتری دارد، اما هارون امیرزاده به چنین تفکیکی باور ندارد و میگوید هر دو این گروهها به یک اندازه هراسافکن هستند. وی با یادآوری رفتار خشن و هراسافکنانه داعش در سوریه، آن را معادل کارهایی میداند که گروه طالبان همواره در افغانستان مرتکب میشده است اما در عین حال یادآور میشود که طالبان تجربه بیشتری در دهشتافکنی دارند.
امیرزاده معتقد است بسیاری از نیروهای داعش در سوریه را افغانهایی تشکیل میدهند که سفارت ترکیه در افغانستان با ۵ تا ۷ هزار دلار آنها را جذب کرده و ضمن گسیل آنها به سوریه و عراق، آنها را به عضویت داعش در آورده است. او با ذکر این موضوع نتیجه میگیرد که داعش و طالبان در افغانستان تفاوت ماهوی چندانی ندارند.
آیا داعش و طالبان برای عملیات تروریستی رقابت دارند؟
این تحلیلگر مقیم بریتانیا در پاسخ به این پرسش که آیا داعش و طالبان بر سر عملیات تروریسیتی در افغانستان با هم رقابت دارند، میگوید: «این که داعش یا طالبان مسئولیت حملات را به عهده گرفتهاند، تأئید شده نیست. اینها اعلامیهها و بیانیههایی هستند که دولت افغانستان از آنها استفاده میکند تا به فراخور شرایط، این یا آن حمله را به این یا آن گروه نسبت بدهد. برای همین هم گاهی در این مورد دچار تناقضگویی میشود. چند هفته پیش رئیس جمهور غنی در دیدار از باکو، پایتخت آذربایجان گفت که داعش از بین رفته است. اما بعد از آن در زمانی که آمریکاییها پایان داعش در سوریه و عراق را اعلام کردند، گفته شد که داعش دوباره در ننگرهار و سرحد ظهور میکند.»
هارون امیرزاده با یادآوری این که از زمان رئیس جمهوری حامد کرزی و با تشویق او، بخشی از طالبان در ارتباط با ایران بوده است، میگوید که داعش در افغانستان «حضور کمتری نسبت به طالبان» دارد. دلیل اصلی این امر به گفته او آن است که مقامهای مختلف افغانستان از حامد کرزی گرفته تا خلف او یعنی اشرف غنی، آشکارا طالبان را «فرزندان افغانستان» خواندهاند. دولت کنونی افغانستان به ویژه به دلیل پیوندهای قومی با طالبان مدارا میکند. امیرزاده برای اثبات این نظریه از آن دسته مجرمان و هراسافکنان طالبان یاد میکند که به نام «فرزندان پشتون» از زندان آزاد میشوند.
داعش همان طالبان است و هر دو عامل پاکستان هستند
او میافزاید: «در واقع داعش یک افسانه است. اعضا داعش افغانستان همان طالبان هستند و این که خود را داعش معرفی میکنند چون برایشان منافع خاصی دارد. این نامگذاری کار دولت را هم به نوعی ساده میکند زیرا هر جا بخواهد نام داعش یا طالبان را به عنوان عامل حملات معرفی میکند.»
هارون امیرزاده برای مثال در این تناقضها و اتهامها، به مورد حمله اخیر به دفتر رادیو صدای افغان در کابل اشاره میکند که در ابتدا داعش مسئولیت آن را به عهده گرفت اما بعد از آن دولت، گروه طالبان را مسئول آن نامید.
آگهیبیشتر بخوانید:
داعش مسئولیت انفجار کابل را برعهده گرفت
آیا سال ۲۰۱۸ برای نبرد با طالبان در افغانستان تعیین کننده خواهد بود؟
او در ادامه میگوید: «پروژه هراسافکنی به دست هر گروهی انجام شود، داعش یا طالبان، دست پاکستان پشت آن است و این گروهها ستون پنجم دولت اسلامآباد هستند. حکمتیار که به پاکستان نزدیک است حتی یک بار هم به خود اجازه نداد تا عملیات تروریستی اخیر در کابل را تقبیح یا محکوم کند. حکمتیار همان است که در مخالفت با پروژه مسیر چاهبهار برای کالاهای هندی، کراچی را پیشنهاد میکند.»
آگهیدخالت ایران و کشورهای دیگر در افغانستان
به باور این تحلیلگر سیاسی، به جز آمریکا، ترکیه و پاکستان، روسیه، ایران و عربستان سعودی نیز در مسائل امور افغانستان دخالت دارند. او نقش کشورهای مختلف در تحولات افغانستان و به ویژه حملات تروریستی اخیر را چنین شرح میدهد: «طبعا آمریکا و بریتانیا دست بالا را در معادلات افغانستان دارند. این دو کشور به طور سنتی با پاکستان و ترکیه همدست بودهاند، اما اکنون دونالد ترامپ راه خود را پاکستان جدا کرده است. نقش ترکیه اغلب در افغانستان نادیده گرفته میشود، اما دولت آنکارا به واقع بیش از هر کشور دیگری در افغانستان نقش مخرب دارد. آنها از داعش و طالبان حمایت میکنند و هر دو این گروهها در ترکیه دفتر دارند.»
امیرزاده در مورد کشورهای دیگر میگوید: «روسیه به طور سنتی در افغانستان نقشآفرینی میکند و ایران و عربستان سعودی جنگ نیابتی خود را با استفاده از اختلاف شیعه و سنی به خاک افغانستان کشیدهاند. عربستان سعودی از سوی دیگر جنگ نیابتی خود را با استفاده از پاکستان به پیش میبرد و ایران هم با کارت بازی شیعه و نیز از راه نفوذ در مناطق غربی جای پای خود را در افغانستان تثبیت میکند.»
حملات مرگبار اخیر در افغانستان بار دیگر پیچیدگی اوضاع سیاسی داخلی در این کشور را آشکار میکند. این رویدادهای غمبار همچنین از نقش بازیگران خارجی در هدایت و تأثیرگذاری بر دولت افغانستان پرده برمیدارد.
به کانال تلگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
آگهی