گفتگوی یورونیوز با نماینده‌های مجلس دهم
دهمین دوره مجلس ایران هرچند رکورد حضور زنان نماینده در دوره‌های مختلف «خامه ملت» را شکست اما در ترکیب هیئت‌رئیسه مجلس، هیئت‌رئیسه فراکسیون‌های اصلی مجلس و ریاست کمیسیون‌های تخصصی، زنان نماینده هیچ سهمی نیافتند.
در انتخابات هیئت‌رئیسه مجلس شورای اسلامی، سهیلا جلودارزاده و پروانه مافی، نماینده‌های مردم تهران کاندیدا شده بودند که رأی نیاورند. سهیلا جلودارزاده سابقه عضویت در هیئت‌رئیسه مجلس ششم را دارد و برای ریاست کمیسیون اجتماعی مجلس هم کاندیدا بود که در نهایت به نائب رئیسی دوم این کمیسیون رسید.اما چرا علیرغم رکوردشکنی مجلس دهم در راه‌یابی زنان به کرسی‌های نمایندگی، زنان سهمی از مدیریت کلان مجلس و مدیریت کمیسیون‌ها و فراکسیون‌ها نیافتند؟ آنها حتی به‌عنوان یک گزینه هم برای ریاست مرکز پژوهش‌های مجلس که از مهم‌ترین مراکز تحقیقاتی در ایران به شمار می‌رود مطرح نبوده‌اند. حمیده زرآبادی، نماینده مردم قزوین و عضو فراکسیون امید مجلس به یورونیوز می‌گوید که «تعداد زنان نسبت به دوره قبل افزایش یافته ولی مجلس از ۶ درصد زنان و ۹۴ درصد مردان تشکیل شده و نماینده‌های زن نیاز به رأی مردان داشتند.»
سکینه الماسی، نماینده مردم کنگان، دیر، جم و عسلویه هم که از حزب اعتدال و توسعه به مجلس دهم راه یافته به تعداد کم نماینده‌های زن اشاره می‌کند و می‌گوید: «متأسفانه چی بگوییم با توجه به اینکه تعداد زنان کم است، آن‌طور که بایدوشاید حمایت صورت نگرفت.»
حمیده زرآبادی
مجلس ایران ۲۸۹ نماینده دارد که در دوره جدید ۱۸ زن به این مجلس راه یافتند اما شورای نگهبان آرای مینو خالقی، منتخب مردم اصفهان را باطل اعلام کرد و در حال حاضر از ۲۸۹ نماینده، ۱۷ نماینده زن هستند. این تعداد البته در ۱۰ دوره مجلس ایران رکورد تازه‌ای محسوب می‌شود. پیش‌ازاین، مجلس پنجم با ۱۴ نماینده زن رکوردار بود. اما فارغ از آمار و تعداد حضور زنان در مجلس آنچه که این روزها مورد بحث و مناقشه است عدم سهم یابی زنان نماینده از مدیریت کلان مجلس است. فریده اولادقباد، نماینده مردم تهران و عضو فراکسیون امید در مجلس شورای اسلامی اما نظر دیگری دارد او در گفتگو با یورونیوز می‌گوید: “ریاست کمیسیون‌ها نیست اما در هیئت‌رئیسه کمیسیون‌ها از خانم‌های نماینده داریم. خانم جلودارزاده و خانم مافی نائب رئیس هستند. در کمیسیون فرهنگی، خانم ذوالقدر دبیر است. در کمیسیون آموزش به عنوان دبیر خانم… را داریم.»
او در پاسخ به این پرسش که اما در ریاست کمیسیون‌ها هیچ یک از زنان نماینده نیستند همان‌طور که در هیئت‌رئیسه مجلس حضور ندارند و هیئت‌رئیسه فراکسیون‌ها هم همین‌طور. شما چه فکر می‌کنید؟ می‌گوید: «نیاز به کار کارشناسی داریم. به‌هرحال خیلی از کسانی که در فراکسیون امید هستند کسانی هستند مثل ما که سابقه نمایندگی نداشتند. این مسئله نیاز به لابی دارد، نیاز به زمان دارد و البته سه سال بعدی هم است. روسای کمیسیون‌ها و اعضای هیئت‌رئیسه برای یک سال انتخاب می‌شوند. ما زمان داریم و با تجربه بیشتر و کار کارشناسی بیشتر انشالله که بتوانیم در سال‌های آتی در هیئت‌رئیسه و همین‌طور در ریاست کمیسیون‌ها از نماینده‌های خانم داشته باشیم.»
او خبر از راه‌اندازی کمیسیون زنان در مجلس می‌دهد و می‌گوید: «کمیسیون زنان در حال پی گیری است هفته آینده مجلس تعطیل است ولی امضاها تا حدودی گرفته شده و هفته بعد ارائه خواهد شد.»
سهیلا جلودارزاده، نماینده مردم تهران که سابقه عضویت در هیئت‌رئیسه مجلس ششم را دارد کاندیدای هیئت‌رئیسه مجلس دهم و به زعم بسیاری از کارشناسان و ناظران سیاسی، یکی از شانس‌های راه‌یابی به هیئت‌رئیسه مجلس دهم بود. او اما رأی نیاورد. خانم جلودارزاده در گفتگو با یورونیوز می‌گوید: «من داوطلب دبیری هیئت‌رئیسه و ریاست کمیسیون اجتماعی بودم اما مجلس یک نهاد سیاسی است و سازوکارهای خودش را دارد وقتی اکثریت داشته باشید، می‌توانید خیلی از مناصب را به دست بیاورید وقتی اکثریت نداشته باشید جا می‌مانید. ما هم در این مجلس اکثریت به آن شکل را نداریم، حداکثر رأی آقای عارف برای ریاست مجلس ۱۰۵ رأی بود و اکثریت رأی من برای دبیری هیئت رئیسه ۱۱۷ رأی بود با توجه به سابقه‌ای که دارم ولی رأی نیاوردم. آقایان بیشتر رأی آوردند چون ارتباط نماینده‌های شهرستانی و انگیزه‌شان بیشتر بود و توانستند در هیئت‌رئیسه جایگاه داشته باشند. حالا مهم هم نیست که در هیئت‌رئیسه باشیم یا نباشیم ولی به عنوان یک تفکر سیاسی برای ما مهم بود که از صحن هم می‌شود کار کرد.»
سهیلا جلودارزاده
او درعین‌حال اضافه می‌کند که «البته این سال اول مجلس است شما اگر به ترکیب خانم‌هایی که وارد مجلس شده‌اند نگاه کنید اکثراً فعال اجتماعی و فرهنگی بودند و کمتر چهره‌های سیاسی قدیمی حضور دارند و این تجربه برای سال اول خیلی عالی است. شما این را مقایسه کنید با خانم‌هایی که دور قبل بودند و اصلاً نتوانستند به همین هم برسند چون فضا بسته بود. این برای سال اول و یک ماه اول مجلس واقعاً تلاش گسترده و شایسته‌ای بود خانم‌های نماینده در اکثر کمیسیون‌ها حضور جدی دارند. [در] کمیسیون‌های اقتصادی حضور پیدا کردند، در کمیسیون‌های فرهنگی حضور دارند و این اعتمادبه‌نفسی که خانم‌ها این دوره دارند و اکثراً خانم‌های جوان هستند خیلی قابل ستایش است و امیدوارکننده. من به عنوان کسی که چهارمین دوره است در مجلس حضور دارم واقعاً تحسین می‌کنم و می‌گویم که این سال اول است و سال‌های بعد را هم ببینید.»
زنان نماینده به کدام کمیسیون‌ها رفتند؟
کمیسیون‌های فرهنگی، اجتماعی، شوراها و امور داخلی مجلس، آموزش و تحقیقات، اقتصادی، انرژی، صنایع و معادن و کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی، کمیسیون‌هایی هستند که در این دوره از مجلس، نماینده‌های زن به عضویت آنها درآمده‌اند. فاطمه ذوالقدر، نماینده مردم تهران و عضو فراکسیون امید به عنوان منشی کمیسیون فرهنگی مجلس انتخاب شده و طیبه سیاوشی و پروانه سلحشوری دیگر نماینده‌های تهران عضو این کمیسیون هستند.
در کمیسیون اجتماعی، سهیلا جلودارزه، نائب رئیس دوم و ناهید تاج الدین. نماینده مردم اصفهان و عضو فراکسیون امید، منشی اول کمیسیون است. زهرا ساعی (نماینده مردم تبریز و عضو فراکسیون امید)، سمیه محمودی (نماینده مردم شهرضا) و خدیجه ربیعی (نماینده مردم بروجن) دیگر اعضای کمیسیون اجتماعی مجلس هستند.
پروانه مافی، نماینده مردم تهران و عضو فراکسیون امید، به عنوان نائب رئیس اول کمیسیون شوراها و امور داخلی مجلس انتخاب شده و فریده اولادقباد و فاطمه سعیدی (نماینده‌های مردم تهران و اعضای فراکسیون امید) عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات هستند.
فاطمه حسینی (نماینده مردم تهران و عضو فراکسیون امید)، معصومه آقاپور (نماینده مردم شبستر و عضو فراکسیون امید) و زهرا سعیدی (نماینده مردم مبارکه به صورت مستقل به مجلس راه یافته) عضو کمیسیون اقتصادی مجلس هستند.
سکینه الماسی
در کمیسیون انرژی، سکینه الماسی نماینده مردم کنگان، دیر، جم و عسلویه عضویت دارد و در کمیسیون صنایع و معادن هم حمیده زرآبادی، نماینده مردم قزوین عضو است. هاجر چنارانی، نماینده مردم نیشابور هم به عضویت کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس درآمده است.
انتقاد از عملکرد زنان نماینده در هفته‌های نخست مجلس
اما در همین روزها و هفته‌های نخستین شروع به کار مجلس جدید، عملکرد نماینده‌های زن با انتقاد فعالان حقوق زنان و همچنین رسانه‌ها مواجه شده است. عدم اعتراض نماینده‌های زن به اعتبارنامه نادر قاضی پور، نماینده ارومیه در مجلس دلیل اصلی این انتقادها است.
نادر قاضی‌پور که سابقه عضویت در مجالس هشتم و نهم را هم دارد در جشن پیروزی انتخاباتی ستادش سخنانی بر زبان راند که با واکنش‌ها و اعتراضات بسیاری روبه‌رو شد. منتقدان و معترضان به او، سخنان اش را توهین قومیتی و جنسیتی خواندند و خواستار لغو اعتبارنامه او در مجلس دهم شدند.فیلم سخنان نادر قاضی‌پور در اینترنت منتشر شده اما رسانه‌ها به دلیل توهین‌آمیز بودن، تنها بخش‌هایی از سخنان او را منتشر کردند. او از جمله گفته بود که «مملکت را به آسانی به دست نیاورده‌ایم که هر روباه و بچه و کره الاغی را بفرستیم آنجا. مجلس جای کره الاغ نیست.. مجلس جای زنان نیست؛ جای مردان است. بفرستید سرشان بلا بیاورند تا آبرویتان برود.»
نماینده‌های زن مجلس نهم اعلام کردند که از او به دستگاه قضایی شکایت کرده‌اند اما نماینده‌های زن مجلس دهم به اعتبارنامه او اعتراض هم نکردند. فریده اولادقباد در این زمینه به یورونیوز می‌گوید: «آقای قاضی‌پور آمدند در صحن مجلس گفتند که بد ترجمه شده و عذرخواهی کردند. خانم‌های مجلس نهم هم که شکایت کرده‌اند و در حال پی گیری است.»
فریده اولادقباد
سهیلا جلودارزاه اما به یورونیوز می‌گوید که مخاطب سخنان نادر قاضی پور، نماینده‌های زن مجلس نهم بودند: «آقای قاضی‌پور آمدند با خانم‌های نماینده صحبت کردند، نه عذرخواهی، اما گفتند حرف‌های من بد ترجمه شده و عنوان کردند که مسئله دارد توسط قوه قضائیه پیگیری می‌شود و یک مسئله‌ای هم که بود این است که ایشان رأی مردم ارومیه را دارد و این رأی برای ما محترم است و واگذار کردیم به قوه قضائیه.»
او در پاسخ به این سؤال که یعنی شما هم از طریق قوه قضائیه پیگیر هستید؟ می‌گوید: «ما نه، نماینده‌های دوره قبل که مخاطبِ آقای قاضی‌پور بودند شکایت کردند و دارند پی گیری می‌کنند. خود آقای قاضی‌پور هم مطرح کردند که حرف‌هایشان تحریف شده و بد ترجمه شده و ایشان هم شکایت کرده و انشالله رسیدگی می‌شود. ما ترجیح دادیم در آستانه یک مجلس جدید که مردم خیلی به آن امید بسته‌اند ذهنمان را درگیر این موضوع نکنیم. یعنی موضوعی است که قوه قضائیه و نمایندگان دوره قبل امیدواریم شفاف کنند.»
برخی گزارش‌ها حکایت از این داشت که عدم اعتراض به اعتبارنامه نادر قاضی‌پور برای جلوگیری از اعتراض او به اعتبارنامه‌های نمایندگان فراکسیون امید بود که در این صورت امکان رأی دادن در انتخابات هیئت‌رئیسه مجلس را از دست می‌دادند. خانم جلودارزاده می‌گوید: «نه. ما که مشکلی نداشتیم که ایشان بخواهد اعتراض کند. اگر از ما هرکدام، فیلمی یا ویدئویی مطرح شده بود ایشان اعتراض می‌کرد. بنده که نه تهدیدی داشتم نه مسئله‌ای ولی فکر کردم شروع یک مجلسی که مردم در خیلی از استان‌ها با امیدواری آمده‌اند و رأی داده‌اند سر یک مسئله فرعی و حاشیه‌ای، ذهنمان را درگیر نکنیم و تمرکزمان را بگذاریم بر این که مجلس خوب شکل بگیرد و بتوانیم خواسته‌های مردم را پیگیری کنیم.»
