بازداشت هشت نفر در ایران به اتهام «مدلینگ» در فضای مجازی، به سرعت به یکی از جنجالیترین اخبار مربوط به ایران در رسانههای بینالمللی بدل شد.
روز دوشنبه، جواد بابایی، سرپرست دادسرای جرایم رایانه ای ایران گفت: «هشت نفر که در شبکههای “غیراسلامی” مدلینگ به خصوص در شبکه اینستاگرام فعالیت میکردند بازداشت شده اند.» بنا به اعلام این مقام قضایی، این بازداشتها طی عملیاتی دوساله، موسوم به “عنکبوت ۲” انجام شد که مدلهایی که عکسهای “بی حجاب” خود را منتشر میکردند، هدف قرار میداد.
این خبر پس از آن اعلام شد که تلویزیون ایران بخشی از اظهارات یک مدل را پخش کرد.
Iran arrests fashion models, blog manager in social media crackdown https://t.co/2FKLVvri79
— Reuters Iran (@ReutersIran) May 16, 2016
الهام عرب مطرحترین مدل ایرانی، نام یکی از بازداشت شدهها است؛ تنها فردی که نامش منتشر و رسانهای شده است. اعترافات او مبنی بر ابراز پشیمانی از راهی که رفته وفساد در شبکه اینستاگرام از رسانه ملی ایران پخش و به سرعت در فضای مجازی بازنشر شد.
او برای نخستین بار در برنامه ماه عسل ویژه ماه رمضان دیده شد. شغلش را پزر عروس معرفی کرد و معتقد بود که بسیاری از افراد بواسطه شغل و فعالیتهای اجتماعی یا خانوادگی که دارند برای ژست گرفتن عکسهایشان در مراسم عروسی با مشکل روبهروهستند. نخستین اقدامی که الهام عرب پس از پایان آن برنامه انجام داد، خصوصی کردن(private) تمام حسابهای کاربریش در رسانههای مجازی بود. اما این پایان ماجرا نبود؛ تعداد فالورهای صفحه اینستاگرام و فیس بوک وی در مدت کوتاهی به چندین هزار نفر رسید. برایش فن پیج ساختند، عکسها و فیلمهایش در شبکههای اجتماعی بازنشر و در نهایت بهعنوان مطرح ترین چهره مدل ایرانی شناخته شد.دردسرهای آن برنامه البته منحصر به الهام عرب نبود و باعث تذکر جدی به احسان علیخانی هم شد.
حال این مدل موفق ایرانی بار دیگر نامش بر سر زبانها میافتد و در برابر دوربین تلویزیونی قرار میگیرد اما درجلسه ای که با حضور دادستان عمومی و انقلاب تهران و قضات دادسرای جرائم رایانهای تشکیل شده است. ظاهرِ این بار الهام عرب نیز مانند همان برنامه ماه عسل است: همان لباس و دستکش سیاه رنگ را پوشیده است اما دیگرخبری از آن افتخار قبلی نیست بلکه خود را بهعنوان یک «مدلِ پشیمان» معرفی میکند و تمام تلاشش بر این است که دادستان تهران و همکارانش را متقاعد کند که «فریب خورده» و «پشیمان» است.
دادستان تهران گفته که "دستگیری های خوبی" مرتبط با آرایشگاه ها و آتلیه های عکاسی داشتند.
— Mahboobeh Khansari (@mahboobeh20) 15 mai 2016
*دستگیری خوب یعنی چی؟
عباس جعفری دولت آبادی در راستای افشای پروژه مدلینگ که نام آن را عنکبوت ۲ گذاشتهاند، با طرح سوالاتی از جمله هدفتان از شرکت در این جلسه چه بود، چگونه به این فعالیت جذب شدید، درآمد ماهیانه شما چهقدر بوده و چه مقدار از عکسهایتان در فضای مجازی و شبکههای خارجی منشتر شده است از الهام عرب خواست که پاسخگو باشد. داوطلب پشیمان در پاسخ به پرسشها میگوید: «به این جلسه آمدم تا تجربیات خودم به دیگران انتقال دهم تا دیگران دچار اشتباهی که من شدم نشوند. همه انسانها عاشق زیبایی و شهرت هستند، اما مهم این است که به چه قیمت می خواهند دیده شوند و در مقابل چه چیزهایی را از دست میدهند.»
وی در ادامه اعترافاتش با اشاره به علاقه خود به مشهور شدن گفت: «یکی از علتهای آن این بود که دوست داشتم دیده شوم و دیگری، درآمد بالایی که مدلینگ بودن در ایران و در کشورهای دیگر دارد، موجب جذب من به این کار شد. میانگین درآمد ماهیانه من درحدود ۱۰ میلیون تومان بود. بدون شک در این پروژه عکسهای بسیاری زیادی از من پخش شده است. اما باید بگویم دیگر دوست ندارم عکس بی حجابم در این صفحهها منتشر شود. شبکه اینستاگرام یکی از مهمترین ابزارها برای به انحراف کشیده شدن جوانانی است که گمان میکنند مدل شدن و انتشار تصاویرشان در اینترنت، یک موفقیت است، در حالی که همه دختران آرزوی ازدواج و تشکیل خانواده دارند، اما همه می دانند که مردان و پسران اگرچه ممکن است با دختران اینچنینی مرتبط شوند، ولی هرگز مایل به ازدواج با آنها نمی شوند».
این بخشی از اعترافات الهام عرب مدل و چهره مطرح ایرانی بود. علاوه بر وی، ۷ مدل دیگر نیز بازداشت شده اند، اما نام و نشانی از آنها منتشر نشده است.
علاوه بر سرپرست دادسرای جرایم رایانهای ایران، مصطفی علیزاده، سخنگوی مرکز بررسی جرایم سازمانیافته سایبری نیز دوشنبه شب در برنامه گفتوگوی ویژه شبکه دو سیما گفت: در پرونده “عنکبوت ۲” در مجموع ۱۷۰ نفر شناسایی شدند که به عنوان اداره کنندگان صفحات مختلف اجتماعی در حوزه مدلینگ، مزون، آتلیه، عکاسی و طراحی فعالیت داشتند. از این تعداد برای ۲۹ نفر پرونده قضایی تشکیل شده که ۸ نفر آنها بازداشت و سایر آنها احضار شدهاند و “اماکن مرتبط با جرایم” آنها پلمپ شده است. مرکز بررسی جرایم سازمان یافته اعلام کرده که ۲۰ درصد فضای اینستاگرام به “مدلینگ و ابتذال حرفهای” اختصاص دارد.