ساختار قدرت سیاسی در ایران و انتخابات هفتم اسفند

ساختار قدرت سیاسی در ایران و انتخابات هفتم اسفند
نگارش از Ali Kheradpir
هم‌رسانی این مطلبنظرها
هم‌رسانی این مطلبClose Button

هفتم اسفند سال جاری خورشیدی در ایران دو انتخابات مجلس شورای اسلامی و مجلس خبرگان رهبری برپا می شود. این نخست دور از دهمین انتخابات مجلس شورای اسلامی

آگهی

هفتم اسفند سال جاری خورشیدی در ایران دو انتخابات مجلس شورای اسلامی و مجلس خبرگان رهبری برپا می شود. این نخست دور از دهمین انتخابات مجلس شورای اسلامی و پنجمین دوره مجلس خبرگان رهبری است. وزارت کشور، دور دوم انتخابات مجلس را اردیبهشت ۱۳۹۵ برپا می کند.

پس از اعلام نتایج، نخستین جلسه مجلس دهم، هفتم خرداد برگزار خواهد شد و به بررسی اعتبارنامه نمایندگان می پردازد. نمایندگانی که اعتبارنامه شان تائید شود به مدت چهارسال در این مجلس خواهند بود.

هر چهارسال یکبار شهروندانی که خواستار نمایندگی در مجلس شورای اسلامی هستند در وزارت کشور ثبت نام می کنند. امسال حدود ۱۲هزار شهروند ثبت نام کردند. صلاحیت ثبت نام شدگان، پس از هیات های اجرایی، از سوی شورای نگهبان قانون اساسی نیز بررسی می شود.

در انتخابات هفتم اسفند، هیات نظارت شورای نگهبان شمار قابل توجهی از داوطلبان را رد صلاحیت کرد. شورای نگهبان از این رد صلاحیت ها با عنوان «احراز نشدن صلاحیت نمایندگان» یاد می کند. براساس ماده ۵۲ قانون انتخابات و ماده ۳۴ آئین نامه اجرایی آن، داوطلبان رد صلاحیت شده می توانند درخواست تجدید نظر دهند.

رد صلاحیت گسترده داوطلبان انتقادهای فراوانی را برانگیخته است. علی خامنه ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران با اشاره به این انتقادها گفته است: «کسانی که در تخریب شورای نگهبان با دشمن هم زبانی می کنند ملتفت نیستند. من کسی را به خیانت متهم نمی کنم. این فقط تخریب شورای نگهبان نیست، تخریب انتخابات و مجلس و ۴ سال قانون گذاری است.»

در حال حاضر ۵۴ میلیون و ۹۱۵ هزار و ۲۴ تن در ایران واجد شرایط رای دهی هستند و به گفته محمد حسین مقیمی، رئیس ستاد انتخابات وزارت کشور برای انتخابات مجلس خبرگان ۳۱ حوزه اصلی و هزار و ۳۱ حوزه فرعی و برای انتخابات مجلس شورای اسلامی نیز ۲۰۷ حوزه اصلی و ۸۵۵ حوزه فرعی در نظر گرفته شده است.

وظایف مجلس خبرگان و انتخابات هفتم اسفند

با افزوده شدن دو کرسی به شمار کرسی های مجلس خبرگان رهبری، امسال این انتخابات برای تعیین ۸۸ نماینده و همزمان با برپایی دور نخست انتخابات دهمین مجلس شورای اسلامی برپا می شود.

بر اساس اصل ۱۱۱ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران «هرگاه‏ رهبر از انجام‏ وظایف‏ قانونی‏ خود ناتوان‏ شود یا فاقد یکی‏ از شرایط مذکور در اصول‏ پنجم‏ و یکصد و نهم‏ گردد، یا معلوم‏ شود از آغاز فاقد بعضی‏ از شرایط بوده‏ است‏، از مقام‏ خود بر کنار خواهد شد. تشخیص‏ این‏ امر به‏ عهده‏ خبرگان‏ مذکور در اصل‏ یکصد و هشتم‏ است.»

همچنین این اصل قانونی می افزاید: «در صورت‏ فوت‏ یا کناره‏ گیری‏ یا عزل‏ رهبر، خبرگان‏ موظفند، در اسرع‏ وقت‏ نسبت‏ به‏ تعیین‏ و معرفی‏ رهبر جدید اقدام‏ نمایند. تا هنگام‏ معرفی‏ رهبر، شورایی‏ مرکب‏ از رئیس‏ جمهور، رئیس‏ قوه‏ قضائیه‏ و یکی‏ از فقهای‏ شورای‏ نگهبان‏ به انتخاب‏ مجمع تشخیص‏ مصلحت‏ نظام‏، همه‏ وظایف‏ رهبری‏ را به‏ طور موقت‏ به‏ عهده‏ می گیرد و چنانچه‏ در این‏ مدت‏ یکی‏ از آنان‏ به‏ هر دلیل‏ نتواند انجام‏ وظیفه‏ نماید، فرد دیگری به‏ انتخاب‏ مجمع، با حفظ اکثریت‏ فقها، در شورا به‏ جای‏ وی‏ منصوب‏ می شود.»

#مجلس خبرگان رهبری علاوه بر وظیفه انتخاب #رهبر، باید طبق #اصل۱۱۱#قانون اساسی همواره بر صفات رهبری به طور دقیق نظارت کند.

— حسن روحانی (@Rouhani_ir) February 15, 2016

اگرچه اعضای مجلس خبرگان رهبری با رای مستقیم و مخفی شهروندان واجد شرایط رای دهی انتخاب می شوند ولی تائید صلاحیت داوطلبان نمایندگی این مجلس از سوی شورای نگهبان قانون اساسی صورت می گیرد. این در حالی است که نصب، عزل و قبول استعفای فقهای شورای نگهبان از اختیارات رهبر است.

نیمی از اعضای شورای نگهبان قانون اساسی را فقها تشکیل می دهند و شش عضو دیگر حقوقدانانی هستند که از سوی رئیس قوه قضائیه به مجلس شورای اسلامی معرفی می شوند. تعیین ریاست قوه قضائیه نیز توسط رهبر صورت می گیرد.

برای پنجمین دور انتخابات مجلس خبرگان رهبری، ۸۰۱ روحانی ثبت نام کردند ولی صلاحیت تنها ۱۶۶ تن از آنان تائید شد.

یکی از رد صلاحیت شدگان حسن خمینی، نوه بنیانگذار حکومت جمهوری اسلامی ایران بوده است. به این ترتیب فرزند احمد خمینی که رابطه ای نزدیک با اصلاح طلبان دارد از ورود به این مجلس بازماند ولی صلاحیت اکبر هاشمی رفسنجانی، رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام تائید شد. پیش از این صلاحیت آقای هاشمی رفسنجانی برای نامزدی در انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۹۲ رد شده بود.

انتخابات مجلس خبرگان رهبری هر هشت سال برگزار می شود و با توجه به اینکه رهبر جمهوری اسلامی در ۷۶ سالگی به سر می برد بسیاری از ناظران نتیجه انتخابات پنجمین دوره این مجلس را بیش از پیش مهم تلقی می کنند.

هم‌رسانی این مطلبنظرها

مطالب مرتبط

توضیح سایت‌ خامنه‌ای درباره ویدئوی جلسه خبرگان در سال ۶۸

محققان در آلمان: رانش شدید زمین در روستای حسین‌آباد ایران نتیجه ساختن یک سد بود

نقش کلیدی فلات ایران در مهاجرت انسان؛ حلقه گمشده تاریخ پیدا شد