جان کری: اگر به توافق خوب نرسیم از مذاکره کنار می رویم

در حالی که شمارش معکوس تا اعلام نتایج مذاکرات هسته ای ایران در روز سه شنبه در وین آغاز شده، جان کری وزیر خارجه آمریکا روز یکشنبه با شرکت در یک کنفرانس خبری گفت: «من با آقای ظریف کاملا موافقم که هیچگاه تا به این اندازه به توافق نزدیک نبوده ایم، ولی اکنون زمانی است که امکان هر اتفاقی وجود دارد. هنوز مسائل دشواری وجود دارد، اگر دو طرف بتوانند تصمیمات سختی که لازم است را بگیرند، می توانیم همین هفته به نتیجه برسیم. ولی اگر این اتفاق نیافتد به توافق نخواهیم رسید.»

وزیر خارجه آمریکا همچنین گفت: «امروز عصر (یکشنبه) دیگر همتایان من نیز به وین باز می گردند و اکنون زمان آن رسیده تا ببینیم می توانیم به یک توافق برسیم یا نه. این مذاکرات چندین سال است که ادامه داشته و در چند روز گذشته بیشترین تلاش ها شده است. اما هنوز جایی که باید باشیم نیستیم، به ویژه در چند مورد اساسی. همانطور که پرزیدنت اوباما گفته ما تلاش می کنیم تا چهار راه دست یابی ایران به بمب هسته ای را سد کنیم. اگر به توافق نرسیم آماده ایم که از مذاکرات کنار برویم. بنابراین ما فقط یک توافق خوب می خواهیم.»

جان کری تاکید کرد که مهلت مقرر برای ما هنوز همان سه شنبه هفتم ژوئیه (۱۶ تیر) است و تلاش می کنیم در همین فرصت به نتیجه برسیم.

اما مسائل مهمی که حل آنها از نظر جان کری نیازمند تصمیمات سخت است چیست؟ عباس عراقچی از جمله مذاکره کنندگان ارشد هسته ای ایران در گفتگو با شبکه یک تلویزیون ایران گفت که تا روز سه شنبه ۱۶ تیرماه تنها به یک جمع بندی دست خواهیم یافت (آن هم اگر بتوانیم) و این توافق نیست بلکه تا زمانی که توافق بخواهد اجرایی شود سه مرحله مختلف خواهیم داشت. آقای عراقچی سپس اضافه کرد: «یک مشکل فنی خاص در این بین وجود دارد که کاری که باید انجام دهیم ممکن است دو سه ماهی طول بکشد. همزمان کردن یا متناظر کردن (اقدامات) معضلی است که داریم روی آن کار می کنیم. اصل همزمانی برای هر دوی ما مهم است. هر طرف می خواهد که اقدامات خودش را در زمانی انجام دهد که طرف مقابل هم انجام داده باشد. امیدواریم که به راه حل های مقبولی در این خصوص برسیم.» از سخنان آقای عراقچی چنین بر می آید که با توجه به اینکه مسئله بازرسی ها و نحوه اجرای پروتکل الحاقی در دیدار آقای یوکیو آمانو از تهران به سرانجام مطلوبی رسیده، تنها موضوع بغرنج و باقیمانده برای طرفین مذاکرات، مسئله چگونگی رفع تحریم ها و زمان آغاز آن ست. ایران ابتدا خواستار لغو کلیه تحریم ها بلافاصله پس از اعلام توافق شده بود و آمریکا و و دیگر کشورهای گروه پنج بعلاوه یک، لغو تحریم ها را منوط به اجرای قابل تایید تعهدات ایران در توافقنامه کرده بودند. روزنامه گاردین نیز روز شنبه به محدودیت های دولت آمریکا در مقابل کنگره اشاره کرد و نوشت: «دولت اوباما از آنرو نمی تواند تحریم ها را به فوریت بردارد که کنگره برای بررسی هر گونه توافقی نیاز به یک مهلت ۳۰ روزه دارد و قبل از سپری شدن این مهلت لغو تحریم ها ممکن نیست.»

اکنون به نظر می رسد سخنان آقای عراقچی مبنی بر سه مرحله ای شدن اجرای توافق و طول کشیدن آن بین دو تا سه ماه، در حقیقت پیشنهادی باشد که قبلا گفته شده بود از سوی کارشناسان ارائه شده و بر اساس آن قرار است معضل چگونگی و زمان برداشته شدن تحریم ها را از سر راه بردارد. به عبارت دیگر پیشنهاد این است که اصل توافق جامع که باید تا روز سه شنبه حاصل شود نام دست یابی به یک “جمع بندی” بر خود بگیرد و به فاصله سه ماه پس از آن که طرفین اقدامات تعهد شده اولیه را انجام دادند، لغو یا تعلیق تحریم ها آغاز شود. باید دید وزیران خارجه کشورهای عضو گروه پنج بعلاوه یک در روزهای دوشنبه و سه شنبه چه تصمیمی در این زمینه خواهند گرفت.