فرانسیسکو پانچو ویا یکی از برجستهترین ژنرالهای مکزیکی بود که نقش بزرگی در انقلاب این کشور در سالهای ۱۹۱۰ تا ۱۹۲۰ داشت. افسانههای زندگی پرماجرای او الهامبخش بسیاری از مردم مکزیک بوده است.
او در ۲۰ ژوئیه ۱۹۲۳ در حال بازدید از شهر پارال ایالت چی وا وا توسط هفت فرد ناشناس به ضرب گلوله کشته شد.
در سالگرد ترور او صدها اسبسوار با چکمه و لباسهای کابوی در مقابل مجسمه او در شهر ادای احترام کردند.
