فرود بر روی باندی که یک سوی آن پرتگاه و سوی دیگرش کوهستانی صعب‌العبور است، برای بسیاری از مسافران تجربه‌ای اضطراب‌آور و برای خلبانان، آزمونی از مهارت و تمرکز است.
آگهی
هرچند پرواز با هواپیما از امن‌ترین شیوه‌های سفر به شمار می‌رود، برخی فرودگاه‌های دنیا به دلیل موقعیت خاص جغرافیایی و اقلیمی در فهرست خطرناک‌ترین‌ها جای گرفته‌اند.
اما چه چیزی فرودگاهی را به اصطلاح «خطرناک» می‌کند؟ خلبانان چگونه برای چنین شرایطی آماده می‌شوند و آیا مسافران باید از فرود در این نقاط واهمه داشته باشند؟
چرا برخی فرودگاه‌ها «خطرناک» تلقی می‌شوند؟
فرودگاه‌ها به دلایل مختلف می‌توانند در دسته خطرناک قرار بگیرند. زبیگنیف مووتکوفسکی، مدیر آموزش خدمه پرواز در شرکت لیتوانیایی کلاس‌جت، به یورونیوز می‌گوید این دلایل معمولاً شامل سه عامل اصلی‌اند:
۱. موقعیت جغرافیایی
قرار گرفتن فرودگاه در میان کوه‌ها یا در نزدیکی صخره‌ها باعث می‌شود مسیر فرود بسیار پیچیده شود. خلبان باید در عرض چند ثانیه مسیر خود را به‌دقت تنظیم کند تا از برخورد با ارتفاعات جلوگیری کند.
۲. ابعاد باند پروازی
فرودگاه‌هایی با باند کوتاه یا باریک، نیاز به دقت و مهارت بیشتری دارند. خلبان باید در فاصله‌ای محدود، هواپیما را بر زمین بنشاند و آن را بدون انحراف متوقف کند. خطای کوچک در این شرایط می‌تواند خطرآفرین باشد.
۳. شرایط آب‌و‌هوایی
ترکیب کوهستان و وزش بادهای شدید به‌ویژه بادهای عرضی، شرایطی موسوم به «تلاطم محلی» ایجاد می‌کند. در برخی مناطق مانند مادیرا، بادهای ناگهانی عمودی یا «مایکروبِرست‌ها» می‌توانند باعث افت سریع ارتفاع هواپیما شوند.
دو فرودگاه پرمخاطره اروپا
فرودگاه بین‌المللی کریستیانو رونالدو( فونچال سابق) در مادیرا، پرتغال
این فرودگاه در جزیره‌ای کوهستانی در اقیانوس اطلس قرار دارد. یک سوی باند پروازی آن بر روی ستون‌های بتنی معلق ساخته شده و سوی دیگر آن به صخره‌هایی بلند ختم می‌شود.
وزش باد شدید در منطقه که از کوه‌ها می‌وزد اغلب باعث لغو یا تأخیر پروازها می‌شود. تابستان گذشته و در تنها سه روز، بیش از ۸۰ پرواز در این فرودگاه لغو شدند یا تاخیر خوردند.
فرودگاه اینسبروک، اتریش
در میانه رشته‌کوه‌های آلپ و در دل دره‌ای تنگ، فرودگاه اینسبروک یکی از دشوارترین مسیرهای فرود در اروپا را دارد.
هرگونه انحراف جزئی از مسیر مشخص‌شده می‌تواند هواپیما را به‌خطر برخورد با کوه نزدیک کند. فقط خلبانان بسیار مجرب اجازه پرواز به این فرودگاه را دارند.
آموزش‌های ویژه برای فرودهای سخت
آقای مووتکوفسکی تأکید می‌کند که خلبانان برای پرواز به این فرودگاه‌ها دوره‌های آموزشی ویژه و الزامی را پشت سر می‌گذارند.
یکی از این دوره‌ها «شبیه‌ساز پرواز» (Simulator) است که با بازسازی دقیق ویژگی‌های جغرافیایی و جوی فرودگاه، به خلبانان امکان تمرین در محیطی امن می‌دهد.
در این شبیه‌سازها تمام شرایط جوی قابل شبیه‌سازی است؛ از باران و مه گرفته تا بادهای شدید و تلاطم. خلبانان باید روندهای خاصی برای مراحل مختلف پرواز مانند نزدیک‌شدن، فرود و حتی لغو فرود را به‌طور کامل یاد بگیرند.
به کانال تلگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
در فرودگاه‌های پیچیده، تنها کاپیتان‌ها مجاز به نشاندن یا بلند کردن هواپیما هستند چرا که تجربه بیشتری دارند.
همچنین، مطابق مقررات اروپا، خلبانان باید هر ۱۲ ماه یک‌بار دوره‌های آموزشی تئوری و عملی را تجدید کنند. اما برای فرودگاه‌هایی با درجه‌ی پیچیدگی بالا این بازآموزی باید هر شش ماه یک‌بار انجام شود.
تجربه‌ی مسافران در این پروازها چگونه است؟
فرود در فرودگاه‌هایی مانند مادیرا یا اینسبروک ممکن است برای مسافران با تلاطم شدید، تکان‌های ناگهانی یا فرودهایی نسبتاً خشن‌تر از معمول همراه باشد. در صنعت هواپیمایی، به این نوع فرودها اصطلاحاً «فرود مثبت» گفته می‌شود.
سایر فرودگاه‌های کوچک و دشوار اروپا مانند اسکیا‌توس (یونان)، فلورانس (ایتالیا)، و سن‌سباستین (اسپانیا) نیز شرایطی مشابه دارند.
ممکن است هواپیما پیش از فرود مدتی در آسمان منتظر بماند تا شرایط جوی مناسب شود. در شرایط خاص اگر سوخت رزرو رو به پایان باشد، خلبان تصمیم می‌گیرد به فرودگاهی دیگر برود.
آیا باید نگران پرواز به این فرودگاه‌ها بود؟
پاسخ آقای مووتکوفسکی قاطع است: نه.
او می‌گوید: «همه خلبانان آموزش‌دیده، با تجربه و کاملاً آماده‌اند. ایمنی در پرواز اولویت اول ماست. این سبک زندگی ماست و شغل ما با بالاترین استانداردهای حرفه‌ای انجام می‌شود.»
در واقع هرچند برخی فرودگاه‌ها در جهان، به‌ویژه در اروپا، به دلیل موقعیت خاص‌شان به‌عنوان «خطرناک» شناخته می‌شوند، اما واقعیت آن است که سیستم هوانوردی مدرن با آموزش‌های سخت‌گیرانه، فناوری‌های پیشرفته و استانداردهای ایمنی بالا چنین خطراتی را به حداقل رسانده است.
بنابراین، اگر مقصد بعدی سفر شما مادیرا یا اینسبروک بود، تنها کافی‌ست کمربندتان را ببندید و به خلبان‌تان اعتماد کنید.