تلسکوپ فضایی جیمز وب تصویری کم‌سابقه از ساختاری شگفت‌انگیز را در فاصله ۶۳۰ سال نوری از زمین در پهنه کیهان ثبت کرده است.
آگهی
این تصویر، جزئیاتی منحصر به فرد از جوشش درخشان یک «هربیگ-هارو» را نشان می‌دهد که به دلیل ظاهر چرخان و درهم‌پیچیده‌اش به «تورنادوی کیهانی» یا «پیجند کیهانی» معروف شده است.
اجرام کیهانی هربیگ-هارو پاره‌های درخشان یک سحابی هستند. این اجرام زمانی تشکیل می‌شوند که جت‌های باریک گاز پرانرژی و نیمه‌یونیزه شده یک ستاره جوان با گازها و غبار‌های اطرافش با سرعت چند صد کیلومتر بر ثانیه برخورد می‌کنند.
این برخوردها باعث ایجاد موج‌های ضربه‌ای در فضا می‌شود که ماده را گرم کرده و سپس در فرایند سرد شدن، نور ساطع می‌کنند؛ همان نوری که اکنون در قالب یک ابر نارنجی درخشان توسط تلسکوپ جیمز وب ثبت شده است.
اجرام هربیگ-هارو معمولاً در نواحی نواحی سیاره‌زا یافت می‌شوند و اغلب در اطراف یک تک ستاره دیده می‌شوند.
«هربیگ-هارو۴۹/۵۰» نخستین‌بار در سال ۲۰۰۶ با استفاده از تلسکوپ اسپیتزر ناسا کشف شد. اما اکنون با توان تفکیک بسیار بالاتر جیمز وب، جزئیات بی‌سابقه‌ای از آن به تصویر درآمده است.
نکته هیجان‌انگیز آنجاست که در نوک این جریان، که پیش‌تر فقط به‌صورت لکه‌ای آبی‌رنگ دیده می‌شد، اکنون یک کهکشان مارپیچی به‌وضوح قابل تشخیص است.
برای ثبت این تصویر، جیمز وب از دو ابزار قدرتمند خود یعنی دوربین فروسرخ نزدیک و ابزار فروسرخ میانی بهره گرفته است.
این ابزارها به دانشمندان امکان دادند تا نقشه‌ای دقیق از پراکندگی گاز هیدروژن، منوکسید کربن، و ذرات غبار پرانرژی در این جریان خروجی تهیه کنند.
این داده‌ها در آینده به تحلیل ویژگی‌های فیزیکی جت‌ها و تأثیر آن‌ها بر محیط اطراف کمک خواهد کرد.
به باور اخترشناسان، ستاره‌ای جوان به‌نام «سدربلاد ۱۱۰ آی‌آراس۴» که در فاصله ۱.۵ سال نوری از هربیگ-هارو ۴۹/۵ قرار گرفته، مسئول تولید این جت‌های پرانرژی است.
کهکشانی که در نوک جریان دیده می‌شود، بسیار دورتر از هسته ساختار درخشان قرار دارد.
به گفته آژانس فضایی اروپا، در طی هزاران سال آینده، این جریان خروجی به گونه‌ای ظاهر خواهد شد که گویی کهکشان مارپیچی را در بر گرفته است؛ پدیده‌ای نادر که تنها با هم‌ترازی‌های تصادفی در کیهان رخ می‌دهد.
به اینستاگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
جیمز وب پیش‌تر نیز به رصد اجرام هربیگ-هارو پرداخته بود. در سال ۲۰۲۳، این تلسکوپ جت‌های بسیار کشیده «هربیگ-هارو۲۱۱» را در فاصله هزار سال نوری از زمین ثبت کرد.
همچنین «هربیگ-هارو۴۶/۴۷» نیز که ظاهری شبیه علامت سؤال در فضا دارد، یکی دیگر از این نمونه‌هاست.