با وجود آنکه در بیشتر کشورهای عضو اتحادیه اروپا مصرف الکل بین سالهای ۲۰۱۳ تا ۲۰۲۳ کاهش یافته، پرتغال، اسپانیا و رومانی از این روند پیروی نکرده‌اند و سرانه مصرف در این کشورها دست‌کم دو لیتر افزایش داشته است.
بر اساس گزارش «سلامت در یک نگاه ۲۰۲۵» سازمان همکاری و توسعه اقتصادی، سرانه سالانه مصرف الکل در کشورهای عضو این سازمان در سال ۲۰۲۳ به طور میانگین به ۸.۵ لیتر الکل خالص رسیده است.
شش کشور عضو اتحادیه اروپا مصرفی کمتر از این میانگین داشته‌اند و یونان با ۶.۶ لیتر سرانه، کمترین میزان مصرف را در میان کشورهای این اتحادیه گزارش کرده است. در مقابل رومانی، پرتغال و لتونی بیشترین مصرف الکل را داشته‌اند و سرانه سالانه آنان از ۱۱.۵ لیتر فراتر رفته است.
بیشتر کشورها در دهه گذشته کاهش مصرف الکل را تجربه کرده‌اند. در این میان بلژیک و لیتوانی بیشترین کاهش را ثبت کرده‌اند و مصرف سرانه در آنها بیش از ۲.۵ لیتر پایین آمده است. اما بیشترین افزایش مصرف در پرتغال، اسپانیا و رومانی دیده می‌شود؛ کشورهایی که سرانه مصرف سالانه‌شان در این دوره بیش از دو لیتر بالا رفته است.
به گفته سازمان جهانی بهداشت، اتحادیه اروپا در حال حاضر بیشترین مصرف الکل را در جهان دارد و در سرطان در این منطقه مهم‌ترین علت مرگ‌ومیر است. مصرف الکل با افزایش خطر ابتلا به برخی سرطان‌ها از جمله سرطان دهان، گلو، کبد، روده بزرگ و پستان مرتبط است.
سال ۲۰۲۳ به طور متوسط ۲۷ درصد از افراد ۱۵ سال به بالا در ۲۷ کشور عضو سازمان همکاری و توسعه اقتصادی دست‌کم ماهی یک‌بار مقدار زیادی الکل را در مدت کوتاه مصرف کرده‌اند. یونان، ایرلند و سوئد بالاترین نرخ مصرف «سنگین دوره‌ای» را ثبت کرده‌اند و بیش از ۴۰ درصد افراد گفته‌اند ماهانه چنین تجربه‌ای داشته‌اند. مجارستان، اسلوونی و کرواسی پایین‌ترین نرخ این نوع مصرف را دارند و این رقم در آنها کمتر از ۱۵ درصد گزارش شده است.
آیا مردم زودتر از گذشته شروع به نوشیدن الکل می‌کنند؟
در کشورهای عضو سازمان همکاری و توسعه اقتصادی سهم کودکان ۱۱ سالهای که الکل مصرف می‌کنند بین سالهای ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۲ کمی افزایش یافته و از چهار به پنج درصد رسیده است.
به طور میانگین پنج درصد نوجوانان ۱۱ساله و ۱۵ درصد نوجوانان ۱۳ساله گفته‌اند در ماه گذشته الکل نوشیده‌اند.
بالاترین نرخ مصرف الکل در اتحادیه اروپا در میان کودکان ۱۱ ساله (بالاتر از ۱۰ درصد) در جمهوری چک، فرانسه، مجارستان، بلغارستان و رومانی دیده شده است.
به گفته گزارش سازمان همکاری و توسعه اقتصادی، شروع زودهنگام و تداوم مصرف الکل با پیامدهایی چون تشدید اضطراب، افت کارکردهای شناختی و افزایش احتمال مصرف بیشتر الکل در بزرگسالی همراه است.
در میان نوجوانان ۱۵ ساله بیش از ۳۵ درصد در دانمارک، مجارستان و بلغارستان گفته‌اند بیش از یک‌بار مست شده‌اند؛ در حالی که این رقم در پرتغال کمتر از ۱۰ درصد بوده است.
نقش جنسیت در مصرف سنگین الکل
بررسی‌ها نشان می‌دهد شیوع «مستی» در میان نوجوانان در کشورهای عضو سازمان همکاری و توسعه اقتصادی به طور کلی رو به کاهش است.
این روند در میان پسران ثابت مانده و در سالهای ۲۰۱۹ و ۲۰۲۲ حدود ۲۲ درصد گزارش شده است. اما در میان دختران روند افزایش یافته و این رقم از ۱۹ درصد در سال ۲۰۱۸ به ۲۲ درصد در ۲۰۲۲ افزایش یافته است.
با این حال در ۲۵ کشور عضو اتحادیه اروپا همچنان سهم پسرانی که گفته‌اند بیش از یک‌بار مست شده‌اند از دختران بیشتر است.
برای مقابله با مصرف الکل در میان افراد زیر سن قانونی، بسیاری از کشورها مقررات و برنامه‌های پیشگیرانه‌ای را با هدف محدودکردن دسترسی به الکل و کاهش تبلیغات آن اجرا کرده‌اند.
بلژیک اخیرا «برنامه اقدام ملی الکل ۲۰۲۳ تا ۲۰۲۵» را تصویب کرده که هدف آن کاهش دسترسی به الکل است.
این قانون جدید فروش الکل از طریق دستگاه‌های خودکار، فروش در پمپ‌بنزین‌های واقع در بزرگراه‌ها بین ساعت ۲۲ تا ۷ صبح و همچنین عرضه الکل در بیمارستان‌ها را ممنوع می‌کند.