آیا گاوهای دانمارکی به دلیل مصرف نوعی افزودنی خوراکی می‌میرند؟

این پست‌ها ویدئوها و شهادت‌های ادعایی از دامداران لبنی را منتشر می‌کنند که به گاوهای خود بوور داده‌اند؛ افزودنی که برای کاهش انتشار متان استفاده می‌شود. آن‌ها این ماده را «سم» توصیف می‌کنند.

آن‌ها می‌گویند گاوهایی که بوور مصرف می‌کنند از حال می‌افتند، دچار اسهال می‌شوند، شیر کمتری تولید می‌کنند، نابارور می‌شوند و حتی می‌میرند. در این ویدیوها همچنین ادعا شده که انسان‌هایی که از محصولات این دام‌ها استفاده کنند، نیز مسموم می‌شوند.

برخی ادعا می‌کنند که با توقف استفاده از بوور، موارد فلج و اسهال کمتر شده، سلامت دام‌ها بهتر شده و تولید شیر افزایش یافته است و از دیگران می‌خواهند این ماده را در سطح جهانی تحریم کنند.

در حالی که برخی از این ادعاها اغراق‌آمیز به نظر می‌رسند و رنگ و بوی تئوری توطئه دارند، اما این مطالب در شرایطی منتشر می‌شود که بسیاری از دامداران دانمارکی درباره سلامت دام‌هایشان نگران شده‌اند؛ نگرانی‌هایی که اکنون مقامات دانمارک در حال بررسی آن هستند.

بوور چیست؟

بوور برای کاهش انتشار متان طراحی شده است؛ با مهار یک آنزیم در دستگاه گوارش گاو که عامل تولید متان است. گفته می‌شود این افزودنی می‌تواند انتشار متان را در گاوهای شیری تا ۳۰ درصد و در گاوهای گوشتی حتی بیشتر کاهش دهد.

بخش کشاورزی بزرگ‌ترین منبع انتشار متان در اروپاست و حدود ۵۶ درصد از انتشار متان اتحادیه اروپا را تشکیل می‌دهد. فقط فرایند گوارش گاوها (تخمیر روده‌ای) در سال ۲۰۲۰، حدود ۶۷ درصد از انتشار متان این بخش را شامل شده است.

مقام‌های ایمنی غذایی و کارشناسان مستقل در سراسر جهان تأکید می‌کنند که بوور برای دام ایمن است و شیر یا گوشت دام‌هایی که این افزودنی را دریافت کرده‌اند، برای مصرف انسان مشکل‌زا نیست.

سازمان ایمنی غذایی اروپا، در سال ۲۰۲۱ اعلام کرد که بوور در «بیشترین میزان توصیه‌شده» برای گاوهای شیری ایمن است و هیچ نگرانی برای مصرف‌کننده و محیط زیست ایجاد نمی‌کند.

ماده فعال بوور، ۳-نیتروکسی‌پروپانول (3-NOP) ممکن است پوست را تحریک کند یا در صورت استنشاق خطرناک باشد، اما این هشدارها مربوط به کارکنان کارخانه و زمان تماس با ماده خالص است، نه دامداران یا مصرف‌کنندگان.

در همین رابطه، آژانس استانداردهای غذایی بریتانیا، در دسامبر ۲۰۲۴ اعلام کرد که گاوها بوور را متابولیزه می‌کنند و این ماده وارد شیر یا گوشت نمی‌شود. این نهاد تأکید کرده که بوور سرطان‌زا نیست و خطری برای مصرف‌کنندگان، حیوانات یا محیط زیست ندارد. نتیجه‌گیری که پس از انجام ۵۸ مطالعه ایمنی حاصل شده است.

اعلامیه «سازمان ایمنی غذایی اروپایی» بعد از جنجال‌هایی منتشر شد که در پی همکاری برخی سوپرمارکت‌های بریتانیا با شرکت لبنیات آرلا فودز (Arla Foods) برای آزمایش ۹۰ روزه بوور ایجاد شده بود.

شرکت تولیدکننده بوور، دی‌اس‌ام–فیرمنیش (DSM-Firmenich)، می‌گوید که بیش از ۱۵ سال تحقیق ایمنی این ماده را ثابت کرده و هیچ موردی از بیماری یا مرگ دام در کشورهای دیگر گزارش نشده است. در دانمارک نیز ۴۰۰ دامدار از آن استفاده کرده‌اند و هیچ مورد مرتبطی دیده نشده است

بررسی‌های دانمارک درباره موارد بیماری

دولت دانمارک استفاده از خوراک‌های کاهنده متان را از ابتدای ۲۰۲۵ اجباری کرد. اما پس از گزارش حدود ۳۵۰ دامدار درباره بیماری یا مرگ گاوها، نهادهایی مانند: اداره دامپزشکی و ایمنی غذایی دانمارک، موسسه نوآوری سگِس (SEGES) و دانشگاه آرهوس (Aarhus University) تحقیقات را آغاز کرده‌اند.

شرکت دی‌اس‌ام–فیرمنیش گفته در این تحقیقات همکاری می‌کند و رفاه حیوانات «اولویت اول» آن‌هاست. آن‌ها می‌خواهند مشخص کنند آیا بوور نقشی دارد یا «تغییر در جیره غذایی»، مثل باز کردن سیلوی ذرت تازه، علت مشکلات است.

پژوهشگران دانشگاه آرهوس می‌گویند:«در تحقیقات وسیع انجام‌شده روی بوور، هیچ‌گاه علائمی مانند موارد گزارش‌شده یا مرگ دام‌ها دیده نشده است.»

دایکسترا می‌گوید که برخی مطالعات کاهش جزئی خوراک یا شیر را نشان داده‌اند اما هیچ موردی از مرگ، زمین‌گیر شدن یا ورم پستان گزارش نشده. این ادعاها با هیچ مطالعه علمی و هیچ تجربه عملی دامداران دیگر کشورها سازگار نیست. او به مطالعه بزرگ منتشرشده در نشریه علوم لبنیات اشاره می‌کند که نشان داد: «مصرف خوراک دام‌ها تغییری نکرده حتی تولید شیر افزایش یافته است.

به کانال تلگرام یورونیوز فارسی بپیوندید

او در پایان می‌گوید: «بوور در هلند، بلژیک و دیگر کشورهای اروپایی سال‌هاست استفاده می‌شود و هیچ مشکلی گزارش نشده است. بنابراین آنچه در دانمارک رخ داده، بی‌سابقه است و با علم قابل توضیح نیست.»