در روزهای اخیر مجموعه‌ای از ادعاهای آنلاین مطرح شده مبنی بر اینکه آلمان روند طبیعی‌سازی اتباع خارجی و اعطای تابعیت را سرعت بخشیده است.
انتشار دوباره ویدئویی از آلیس وایدل، رهبر حزب راست افراطی «آلترناتیو برای آلمان» (AfD)، در گفت‌وگو با شبکه ARD در ماه ژوییه، این بحث‌ها را تشدید کرد. وایدل در این ویدئو مدعی می‌شود خارجی‌ها در آلمان «با توربو» تابعیت می‌گیرند و می‌گوید «تابعیت توربویی فقط با یک کلیک. حتی لازم نیست زبان آلمانی بدانید.»
او به هدفگذاری اداره مهاجرت ایالت برلین برای رسیدگی به ۴۰ هزار پرونده تابعیت در سال ۲۰۲۵ اشاره می‌کند. از سوی دیگر، کپیتال برا، رپر مشهور آلمانی، نیز در اظهار نظری جنجالی به این حواشی دامن زد. او گفت به دلیل رد درخواست پاسپورتش ناگهان نسبت به AfD «احساس همدلی» کرده و ادعا کرد «یک‌دفعه افرادی می‌آیند، یک ماه اینجا زندگی می‌کنند و پاسپورت آلمانی می‌گیرند.»
بسیاری از این ادعاهای گمراه‌کننده به اصلاحات دولت قبلی آلمان در قوانین تابعیت مربوط می‌شود. در سال ۲۰۲۴، دولت ائتلافی SPD، سبزها و FDP قانونی را تصویب کرد که امکان تابعیت دوگانه را برای اتباع غیراروپایی فراهم کرد و مدت لازم اقامت را از هشت سال به پنج سال کاهش داد. با این حال، قوانین سختگیرانه همچنان پابرجاست و متقاضی باید پنج سال به صورت قانونی در آلمان زندگی کرده باشد، اقامت دائم داشته باشد، توانایی مالی خود را ثابت کند، در آزمون زبان سطح B1 و آزمون تابعیت قبول شود، سوءپیشینه نداشته باشد، به قانون اساسی و نظم دموکراتیک آلمان متعهد باشد و مسئولیت تاریخی آلمان در قبال جنایات نازی‌ها و حفاظت از زندگی یهودیان را بپذیرد.
در همان سال ۲۰۲۴ یک مسیر سریع نیز معرفی شد که افراد به‌شدت ادغام‌شده می‌توانستند پس از سه سال اقامت و با داشتن زبان سطح C1 و عملکرد برجسته کاری یا تحصیلی تابعیت بگیرند، اما این مسیر موسوم به «تابعیت توربویی» در اکتبر ۲۰۲۵ با رای بوندستاگ تحت دولت CDU و SPD لغو شد. بنابراین ادعاهای وایدل مربوط به دوره‌ای است که اکنون پایان یافته است. آمارها نیز نشان می‌دهد تنها ۷ درصد تابعیت‌های سال ۲۰۲۴ از مسیر سریع انجام شده بود.
یکی از ادعاهای وایدل درباره هدفگذاری ۴۰ هزار پرونده تابعیت در برلین درست است اما بخشی از واقعیت حذف شده است. در ژانویه امسال، سناتور امور داخلی برلین اعلام کرد که این ایالت هدف سال گذشته یعنی ۲۰ هزار پرونده را پشت سر گذاشته و برای سال بعد عدد ۴۰ هزار را تعیین کرده است. اما دلیل اصلی این عدد، انباشت چند ساله پرونده‌هایی بود که پیش‌تر در ۱۲ ناحیه مختلف برلین بررسی می‌شد و مجموعا حدود ۴۰ هزار پرونده معوق به وجود آورده بود.
با متمرکز شدن تمام پرونده‌ها در یک اداره و دیجیتالی شدن روندها در سال ۲۰۲۴ سرعت بررسی‌ها افزایش یافته و این هدفگذاری صرفا برای پاکسازی پرونده‌های عقب‌افتاده بوده است، نه نشانه‌ای از بی‌قانونی یا تابعیت آسان برای خارجی‌ها. آمار ملی نیز افزایش تعداد تابعیت‌دهی را تایید می‌کند: آلمان در سال گذشته بیش از ۲۹۰ هزار نفر را تابعیت داده که افزایشی ۴۶ درصدی است و بخش زیادی از آن مربوط به سوری‌هایی است که پس از ورود در سال‌های ۲۰۱۵ و ۲۰۱۶، اکنون شرایط لازم برای تابعیت را پیدا کرده‌اند.
برخلاف ادعای کپیتال برا، گرفتن پاسپورت آلمانی در یک ماه امکان‌پذیر نیست. حداقل اقامت قانونی لازم برای تابعیت، پنج سال است. هایدی شایره، وکیل مهاجرت، به یورونیوز گفته تنها استثنا مربوط به همسران شهروندان آلمانی است که پس از سه سال اقامت و دو سال زندگی مشترک می‌توانند درخواست بدهند.
برخی موارد نادر نیز وجود دارد که روند بررسی سریع‌تر شود، مثلا برای بازیکنی که باید برای حضور در تیم ملی تابعیت بگیرد یا فردی که در مسیر تبدیل شدن به کارمند دولت است و باید زودتر تابعیت بگیرد، اما این موارد بسیار محدود است. همچنین افراد ساکن خارج که از تبار آلمانی هستند می‌توانند تابعیت بگیرند اما این روند کاملا متفاوت است و هیچ‌کدام به معنای گرفتن پاسپورت در یک ماه نیست.
به کانال تلگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
به طور کلی، برای اکثریت قریب‌به‌اتفاق متقاضیان، همان شروط پنج سال اقامت، آزمون زبان، بررسی سوابق و روند معمول اداری اجرا می‌شود و ادعاهای مربوط به «تابعیت سریع»، «پاسپورت یک‌ماهه» یا «تابعیت با یک کلیک» با واقعیت سازگار نیست.