بر اساس داده‌های یورواستات، تمام کشورهای عضو اتحادیه اروپا در سال ۲۰۲۴ میزان هزینه‌های رفاهی خود را افزایش داده‌اند.
بر اساس داده‌های یورواستات، تمام کشورهای عضو اتحادیه اروپا در سال ۲۰۲۴ میزان هزینه‌های رفاهی خود را افزایش داده‌اند. در مجموع، مخارج اجتماعی اتحادیه حدود ۷ درصد رشد داشته و بودجه کلی این حوزه به نزدیک پنج میلیارد یورو رسیده است.
به طور میانگین، کشورهای عضو اتحادیه اکنون حدود ۲۷ درصد از تولید ناخالص داخلی خود را صرف مزایای اجتماعی می‌کنند، اما این میزان در میان کشورها بسیار متفاوت است.
فنلاند، فرانسه و اتریش در صدر جدول سخاوتمندترین‌ها فنلاند، فرانسه و اتریش در میان کشورهای اروپایی بیشترین سهم تولید ناخالص داخلی خود را صرف پرداخت مزایای اجتماعی می‌کنند؛ هر یک حدود ۳۲ درصد.
در مقابل، ایرلند با تنها ۱۲ درصد در رتبه آخر قرار دارد؛ میزانی کمتر از کشورهای غیرعضو اتحادیه مانند بوسنی‌هرزگوین (۲۰ درصد) و صربستان (۱۸ درصد).
چرا ایرلند کمتر هزینه می‌کند؟ کارشناسان می‌گویند ترکیب سنی جامعه ایرلند یکی از دلایل اصلی این تفاوت است. جمعیت این کشور نسبتاً جوان‌تر از دیگر اقتصادهای اروپاست، بنابراین هزینه‌های مربوط به بازنشستگی، مراقبت‌های بلندمدت و درمان سالمندان کمتر است.
برنارد ابینگهاوس، استاد جامعه‌شناسی دانشگاه مانهایم، می‌گوید: «تولید ناخالص داخلی ایرلند تا حدودی به واسطه فعالیت شرکت‌های چندملیتی که برای مزایای مالیاتی در این کشور مستقرند، بزرگ‌تر از واقعیت به نظر می‌رسد.» به گفته او، «در ایرلند شاخص درآمد ملی ناخالص، تصویر دقیق‌تری از سطح زندگی مردم ارائه می‌دهد تا تولید ناخالص داخلی.»
با این حال، ایرلند در همه زمینه‌ها کم‌هزینه‌ترین کشور نیست؛ این کشور از نظر سهم هزینه‌های مربوط به مسکن اجتماعی نسبت به تولید ناخالص داخلی، رتبه دوم اتحادیه را دارد.
بزرگ‌ترین بخش هزینه‌های اجتماعی اتحادیه اروپا مربوط به بازنشستگی است؛ حدود دو تریلیون یورو از کل بودجه مزایای اجتماعی.
در جایگاه دوم، بخش بیماری و خدمات درمانی با نزدیک به ۱.۵ تریلیون یورو قرار دارد، سپس کمک به خانواده‌ها و کودکان با ۴۰۰ میلیارد یورو و حمایت از معلولان با ۳۰۰ میلیارد یورو در رتبه‌های بعدی هستند.
در زمینه مزایای بازنشستگی، اتریش (۱۴.۷ درصد از تولید ناخالص داخلی)، ایتالیا (۱۴.۶ درصد) و فنلاند (۱۴.۵ درصد) بیشترین سهم را دارند. فرانسه با وجود اصلاحات بحث‌برانگیز بازنشستگی، ۱۳ درصد از تولید ناخالص داخلی خود را در این بخش صرف می‌کند.
در حوزه بهداشت و درمان، آلمان با ۹.۹ درصد از تولید ناخالص داخلی بیشترین سهم را دارد و پس از آن فرانسه و هلند هر یک با ۹.۵ درصد قرار گرفته‌اند.
فرانسه همچنین در پرداخت مزایای بیکاری پیشتاز است (۱.۷۵ درصد از تولید ناخالص داخلی)، سپس فنلاند (۱.۶۵ درصد) و اسپانیا (۱.۵ درصد) قرار دارند.
در حمایت از مسکن، فنلاند با ۰.۹۹ درصد از تولید ناخالص داخلی در صدر است و پس از آن ایرلند (۰.۷۲ درصد) و آلمان (۰.۶۳ درصد) قرار دارند.
بر اساس نظرسنجی یوروبارومتر در سال ۲۰۲۵، ۴۰ درصد از پاسخ‌دهندگان (و ۵۱ درصد از ساکنان شهرها) گفته‌اند که کمبود مسکن مقرون‌به‌صرفه «فوری‌ترین مشکل» در اتحادیه اروپاست.
افزایش بی‌سابقه هزینه‌های رفاهی در شرق اروپا
با وجود اختلاف میان شرق و غرب اروپا، کشورهای شرقی در حال نزدیک شدن به سطح هزینه‌کرد کشورهای غربی هستند.
استونی در سال گذشته با افزایش نزدیک به ۲۰ درصدی، بیشترین رشد هزینه رفاهی را در میان کشورهای عضو اتحادیه ثبت کرد. پس از آن کرواسی با حدود ۱۸ درصد و رومانی با ۱۷.۵ درصد قرار گرفتند.
لاوری تریین، استاد سیاست عمومی تطبیقی در دانشگاه تالین، می‌گوید: «افزایش هزینه‌های رفاهی استونی بیشتر نتیجه رشد دستمزدها و شاخص‌گذاری حقوق بازنشستگی است تا یک تغییر سیاسی در جهت گسترش دولت رفاه.»
او توضیح می‌دهد که افزایش شدید شاخص بازنشستگی در سال ۲۰۲۴ به دلیل تورم بالا و رشد سریع دستمزدها بوده است و چون مزایای والدین در استونی بر اساس درآمد تعیین می‌شود، رشد ۱۰ درصدی دستمزدها به معنای افزایش هزینه‌های پرداختی نیز بوده است.
وضعیت آلمان و کشورهای با رشد کمتر
در مقابل، کمترین میزان افزایش هزینه‌های اجتماعی در یونان (۳.۲ درصد)، سوئد (۳.۹ درصد)، ایتالیا و دانمارک (۴.۳ درصد) مشاهده شده است.
در آلمان، رشد هزینه‌های اجتماعی حدود ۶.۵ درصد بوده که کمتر از میانگین اتحادیه است، اما کارشناسان معتقدند برلین به این زودی‌ها نمی‌تواند درِ بودجه عمومی را ببندد.
پروفسور ابینگهاوس می‌گوید: «در آلمان اصلاحات بازنشستگی انجام شده و بحث درباره گام‌های بعدی ادامه دارد، اما در سال ۲۰۲۴ افزایش هزینه‌های مربوط به پناهجویان اوکراینی و کندی رشد اقتصادی فشار بیشتری بر بودجه اجتماعی وارد کرده است.»