اودیل رنو-باسو با رد این موضوع که کاهش چندجانبهگرایی میتواند مأموریت بانک اروپایی بازسازی و توسعه را تهدید کند، از احتمال نقشآفرینی این بانک در بازسازی اوکراین پس از جنگ و روند احیای غزه سخن گفت.
اودیل رنو-باسو، رئیس بانک اروپایی بازسازی و توسعه که مقر آن در لندن است، در گفتوگو با یورونیوز گفت که این بانک در شرایط بیثباتی ژئوپلیتیکی و اقتصادی جهان «نقشی مهمتر از همیشه» بر عهده دارد.
بانک اروپایی بازسازی و توسعه پس از پایان جنگ سرد و با هدف حمایت از اقتصادهای پساشوروی شکل گرفت. اکنون در اروپای شرقی، آسیا و شمال آفریقا سرمایهگذاری میکند و اتحادیهی اروپا، بانک سرمایهگذاری اروپا و ۷۷ کشور از جمله آمریکا و چین سهامداران آن هستند.
این نهاد در سالهای اخیر با تبدیلشدن به بزرگترین سرمایهگذار نهادی در اوکراین، مأموریتی تازه یافت و از زمان آغاز تهاجم تمامعیار روسیه در فوریهی ۲۰۲۲ تاکنون، ۸٫۳میلیارد یورو در این کشور سرمایهگذاری کرده است.
در پاسخ به این پرسش که آیا افزایش حمایتگرایی و کاهش گستردهی کمکهای خارجی از سوی دولتهای غربی مأموریت بانک را تضعیف کرده است، رنو-باسو گفت: «فکر میکنم نقش نهادهای چندجانبهای مانند بانک اروپایی بازسازی و توسعه از همیشه مهمتر است، زیرا ما با حمایت سهامدارانمان از جمله ایالات متحده بر این امر تمرکز داریم که چگونه میتوانیم اقتصادهای بازار را توسعه دهیم، فرصتهای شغلی ایجاد کنیم و تأثیری مثبت بر رشد اقتصادی بگذاریم.
این اقدام همچنین به اقتصاد کشورهایی که در آنها سرمایهگذاری میکنیم کمک میکند تا در شرایط تنشهای فزایندهی تجاری و ژئوپلیتیکی، تابآوری خود را افزایش دهند و توان اقتصادشان را برای ایجاد و تنوعبخشی به زنجیرهی تأمین تقویت کنند؛ امری که برای رشد پایدار کشورها بسیار حیاتی است.
بنابراین، فکر نمیکنم مأموریت ما در معرض تهدید باشد؛ برعکس، نقش ما از همیشه مهمتر است.»
ایالات متحده با در اختیار داشتن ۹.۲ درصد از سهام، همچنان بزرگترین سهامدار این بانک است و پس از آن بریتانیا با ۸.۹ درصد قرار دارد. اتحادیهی اروپا و بانک سرمایهگذاری اروپا (EIB) در مجموع حدود ۶.۲درصد از سهام این بانک را در اختیار دارند.
دولت ترامپ بخش عمدهای از کمکهای خارجی را مسدود کرده و تداوم حمایت از بانکهای توسعهای چندجانبه نیز با تردید روبهروست. بانک مهلتی تا پایان سال برای آمریکا تعیین کرده است تا در افزایش سرمایهی مصوب سال ۲۰۲۳ هیئتمدیره مشارکت داشته باشد.
بانک اروپایی بازسازی و توسعه برای سرمایهگذاری در بازسازی اوکراین و غزه «آماده» است
او افزود این بانک میتواند با جذب و هدایت سرمایهگذاری خارجی به بخش خصوصی، در بازسازی کشورهای جنگزدهای چون اوکراین و غزه و کمک به احیای اقتصاد این کشورها پس از جنگ نقش مهمی داشته باشد.
درحالحاضر سرمایهگذاریهای بانک در اوکراین بیشتر بر حوزههای انرژی، بانکداری و صنایع کشاورزیغذایی تمرکز دارد. این بانک با شرکت دولتی نفت و گاز اوکراین، «نفتوگاز»، همکاری میکند تا اطمینان یابد این کشور جنگزده برای گذر از زمستان ذخایر گاز کافی در اختیار دارد؛ در شرایطی که حملات پهپادی و موشکی روسیه به زیرساختهای انرژی اوکراین بهتازگی شدت گرفته است.
با وجود اینکه بانک نمیتواند مستقیماً به دولت کمک کند یا هزینههای نظامی را تأمین مالی کند، سرمایهی آن نقشی حیاتی در پشتیبانی از بخش خصوصی و تقویت رشد اقتصادی کشور دارد. این بانک بهتازگی پیشبینی رشد تولید ناخالص داخلی اوکراین در سال ۲۰۲۵ را بهدلیل «عدم قطعیت بالای ناشی از جنگ» از ۳.۳درصد به ۲.۵درصد کاهش داده است.
بهگفتهی رنو-باسو، در صورت برقراری آتشبس و دستیابی به توافق صلح، این نهاد قصد دارد سالانه ۳ چمیلیارد یورو برای بازسازی اوکراین پس از جنگ سرمایهگذاری کند. بااینحال، او افزود اجرای این برنامه تا حد زیادی به توافق صلحی بستگی دارد که «اطمینان و شفافیت لازم برای عدم آغاز مجدد جنگ» را فراهم کند.
«اوکراین از سال ۲۰۱۴ درگیر جنگ است و این شرایط چندان برای سرمایهگذاری و توسعه مناسب نیست.
برنامه داریم پس از جنگ سالانه دستکم ۳میلیارد یورو سرمایهگذاری کنیم. ما با حمایت اتحادیهd اروپا و در همکاری با بانک سرمایهگذاری اروپا، یک سازوکار آمادهسازی پروژه ایجاد کردهایم تا به محض بهبود شرایط، این سازوکار فعال باشد و روند سرمایهگذاری بهسرعت انجام شود.»
رنو-باسو زمانی با یورونیوز گفتوگو کرد که مرحلهی اول توافق آتشبس با پشتیبانی دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، برای پایاندادن به جنگ دوساله غزه به اجرا درآمد.
او این پیشرفت را «مثبت» و «امیدبخش» توصیف کرد و افزود بانک اروپایی بازسازی و توسعه میتواند در صورت فراهمشدن شرایط در غزه، الگوی سرمایهگذاریهای کنونی خود در بخش خصوصی کرانه باختری را در آنجا نیز تکرار کند.
بانک جهانی هزینهی بازسازی غزه پس از جنگ را حدود ۴۶میلیارد یورو برآورد کرده است.
او گفت: «ما سرمایهگذاریهای خود در کرانه باختری را تسریع کردهایم. در دو سال اخیر ۲۰۰میلیون یورو سرمایهگذاری کردهایم؛ یعنی دو برابر میزان سرمایهگذاری در پنج سال گذشته.» این سرمایهگذاریها به بانکها، کسبوکارهای کوچک و متوسط و بخش تولید اختصاص مییابد.
«بدیهی است که نیازها برای بازسازی و ساختوساز در غزه بسیار گسترده خواهد بود. تمرکز ما بر بخش خصوصی است؛ به همین دلیل، زمانی که شرایط فراهم شود، نقشمان حمایت مالی از بخش خصوصی غزه خواهد بود. مرحلهی نخست بازسازی بر کمکهای انسانی و زیرساختهای اولیه متمرکز خواهد بود، ولی ما آمادهایم به محض امکان وارد عمل شویم.»
گفتوگوی کامل ۱۲ دقیقهای با اودیل رنو-باسو را سهشنبه ساعت ۲۰:۳۰ به وقت اروپای مرکزی از یورونیوز ببینید.