واکسنهای ویروس پاپیلوم انسانی (HPV) از سال ۲۰۰۶ در اتحادیه اروپا از سوی نهادهای تعیین کننده مقررات، مجوزهای لازم را دریافت کردهاند و استفادهشان در کشورهای عضو مجاز است.
پژوهشگران روز چهارشنبه گزارش دادند یک نوبت واکسیناسیون HPV در پیشگیری از عفونت ویروسی عامل سرطان دهانه رحم، به اندازه دو دوز موثر است.
HPV یا ویروس پاپیلومای انسانی بسیار شایع است و از طریق رابطه جنسی منتقل میشود. بیشتر عفونتهای HPV خودبهخود از بین میروند اما برخی باقی میمانند و باعث سرطانهایی میشوند که سالها بعد بروز میکنند؛ از جمله سرطان دهانه رحم در زنان و سرطانهای نادرتر در زنان و مردان.
واکسنهای HPV از سال ۲۰۰۶ در اتحادیه اروپا مجوز گرفتهاند. کشورهایی که زودتر این واکسن را به کار گرفتند از کاهش موارد پیشسرطانی دهانه رحم خبر دادهاند.
با این حال سرطان دهانه رحم هنوز هر سال در سراسر جهان حدود ۳۴۰ هزار زن را میکشد و یافتههای تازه یک مطالعه بزرگ در کاستاریکا در این باره، به تلاشهای جهانی برای حفاظت شمار بیشتری از دختران و زنان جوان بویژه در کشورهای کمدرآمد که این واکسن به سختی در دسترس است، میتواند شتاب ببخشد.
در این مطالعه بیش از ۲۰ هزار دختر ۱۲ تا ۱۶ ساله شرکت کردند. پژوهشگران دو نوع متفاوت واکسن HPV را که در سراسر جهان استفاده میشوند آزمودند و به نیمی از دختران یک نوع تزریق کردند و به بقیه نوع دیگر.
شش ماه بعد، نیمی از دختران دوز دوم واکسن خود را دریافت کردند و بقیه به جای آن، یک واکسن کودکان نامرتبط دریافت کردند.
وضعیت همه آنها به مدت پنج سال پیگیری شد و برایشان آزمایشهای منظم دهانه رحم برای سویههای HPV با بیشترین خطر بروز سرطان انجام شد. نرخهای عفونت نیز با یک گروه دیگر که واکسینه نشده بودند مقایسه شد.
به گفته پژوهشگران این مطالعه، که گزارش آن در مجله پزشکی نیوانگلند منتشر شده، یک نوبت تزریق HPV حدود ۹۷ درصد محافظت ایجاد کرده که مشابه دو دوز تزریق بوده است.
مطالعات قبلی نشان داده بودند که یک دوز میتواند به خوبی عمل کند اما دکتر روآن بارناباس، متخصص بیماریهای عفونی در بیمارستان عمومی ماساچوست در ایالات متحده، در سرمقالهای همراه این مطالعه نوشت که یافتههای جدید، ایجاد محافظتی قوی دستکم برای پنج سال را تایید میکند.
بارناباس که در مطالعه کاستاریکا دخیل نبود، نوشت: «ما شواهد و ابزار لازم برای از میان بردن سرطان دهانه رحم را داریم. آنچه باقی مانده اراده جمعی برای اجرای سریع آنها به شکل عادلانه و موثر است.»
در بیشتر کشورهای اتحادیه اروپا برای اغلب دختران و پسران دو نوبت تزریق HPV از سنین ۹ تا ۱۲ سال توصیه میشود چون این ویروس میتواند باعث سرطانهای سر و گردن و سایر سرطانها نیز بشود. تزریق جبرانی برای هر کس در دهه ۲۰ زندگی که واکسینه نشده توصیه میشود.
بر اساس دادههای سازمان جهانی بهداشت، در دهه گذشته نرخهای واکسیناسیون HPV در کشورهایی مانند اسپانیا و آلمان به طور پیوسته افزایش یافته اما در بریتانیا و ایتالیا کاهش یافته است.
این نهاد برآورد میکند کمتر از یکسوم دختران نوجوان در سراسر جهان واکسینه شدهاند.