مناطق حوضه مدیترانه و جنوب‌شرق اروپا از جمله کانون‌های اصلی تغییرات اقلیمی به شمار می‌روند؛ مناطقی که بیشترین پیامدها بر سلامت انسان را تجربه می‌کنند.
آگهی
موج گرمای بی‌سابقه اروپا در تابستان سال گذشته با ده‌ها هزار مورد مرگ مرتبط دانسته شده است؛ دمای شدید مناطق «بسیار آسیب‌پذیر» قاره را درنوردید.
بر اساس پژوهشی تازه در فاصله یکم ژوئن تا ۳۰ سپتامبر ۲۰۲۴ دست‌کم ۶۲ هزار و ۷۷۵ نفر در اروپا بر اثر گرما جان خود را از دست دادند؛ آماری که نسبت به تابستان پیش از آن ۲۳/۶ درصد افزایش را نشان می‌دهد. مرکز خدمات اقلیمی کوپرنیک اتحادیه اروپا اعلام کرده است که تابستان ۲۰۲۴ گرم‌ترین تابستان ثبت شده در این قاره بوده است.
این مطالعه که توسط «مؤسسه بهداشت جهانی بارسلونا» انجام شده، داده‌های ۶۵۴ منطقه در ۳۲ کشور را بررسی کرده و مرگ بیش از ۱۸۱ هزار نفر را در فاصله سال‌های ۲۰۲۲ تا ۲۰۲۴ با گرما مرتبط دانسته است.
کریس هاکنل، مدیر شرکت مشاوره زیست‌محیطی Eight Versa در لندن در گفت‌وگو با یورونیوز گفته است که این آمار ممکن است کمتر از واقعیت باشد، چرا که بسیاری از مرگ‌های ناشی از گرما ثبت نمی‌شوند. او توضیح داده است که گرما اغلب بیماری‌های زمینه‌ای را تشدید می‌کند و به همین دلیل سالمندان بیشتر در معرض خطر قرار دارند.
به گفته او حتی اگر همیشه مشخص نباشد گرما علت مستقیم مرگ بوده یا یک عامل تشدیدکننده، آمارها نشان می‌دهد که همزمان با موج‌های گرما، میزان مرگ‌ومیر افزایش چشمگیری پیدا می‌کند.
ایتالیا رکورددار مرگ‌ومیر ناشی از گرما
نتایج این پژوهش که در نشریه «نیچر مدیسین» منتشر شده نشان می‌دهد که ایتالیا بیشترین آمار مرگ ناشی از گرما را داشته است؛ جایی که بیش از ۱۹ هزار نفر در طول چهار ماه جان خود را از دست دادند.
دمای بالای ۴۰ درجه در شهرهایی مثل رم و پالرمو و همچنین جمعیت بالای سالمندان در این کشور از عوامل اصلی افزایش تلفات بوده است. نرخ مرگ ناشی از گرما در افراد بالای ۷۵ سال بیش از سه برابر دیگر گروه‌های سنی برآورد شده و مرگ زنان نیز ۴۶/۷ درصد بیشتر از مردان بوده است.
کدام کشورهای اروپایی بیشترین مرگ و میر ناشی از گرما را در سال ۲۰۲۴ تجربه کردند؟
اسپانیا با ۶۷۴۳ مرگ و میر ناشی از گرما در سال ۲۰۲۴ در جایگاه دوم قرار گرفت. پس از آن آلمان با ۶۲۸۲ مورد، یونان با ۵۹۸۰ مورد و رومانی با ۴۹۴۳ مرگ و میر در رتبه‌های بعدی قرار دارند.
بلغارستان (۳۴۱۴)، صربستان (۲۵۱۵)، فرانسه (۲۴۵۱)، لهستان (۱۷۸۰) و مجارستان (۱۴۴۳) نیز در میان ده کشور نخست قرار دارند.
از نظر «نرخ مرگ‌ومیر نسبت به جمعیت»، یونان با ۵۷۴ مرگ در هر یک میلیون نفر در رتبه اول قرار گرفت. پس از آن بلغارستان با ۵۳۰ و صربستان با ۳۷۹ مرگ در هر یک میلیون نفر قرار گرفته‌اند. این ارقام به‌طور قابل توجهی بالاتر از سال‌های ۲۰۲۲ و ۲۰۲۳ است؛ به‌طور نمونه، یونان در سال ۲۰۲۳ حدود ۳۷۳ مرگ در هر یک میلیون نفر ثبت کرده بود.
اروپا؛ قاره‌ای که دو برابر میانگین جهانی گرم می‌شود
به گفته تومـاس یانوش، پژوهشگر موسسه بهداشت جهانی بارسلونا و نویسنده اصلی این تحقیق می‌گوید اروپا با سرعتی دو برابر میانگین جهانی سریع‌تر از هر جای دیگر جهان در حال گرم شدن است.
او می‌گوید: «در اروپا حوضه مدیترانه و مناطق جنوب‌شرقی به کانون‌های اصلی تغییرات اقلیمی تبدیل شده‌اند؛ مناطقی که بیشترین پیامدها بر سلامت انسان را خواهند داشت و پیش‌بینی می‌شود در طول قرن بیست‌ویکم مرگ‌ومیر ناشی از گرما در آن‌ها به شکل چشمگیری افزایش یابد.»
یافته‌های مؤسسه بهداشت جهانی بارسلونا پس از یک تابستان سوزان در اروپا منتشر شد؛ تابستانی که با آتش‌سوزی‌های گسترده جنگلی، تعطیلی موقت برخی جاذبه‌های گردشگری و مرگ‌ومیر ناشی از گرمای شدید همراه بود و به تیتر نخست خبرها تبدیل شد.
نقش تغییرات اقلیمی در مرگ‌های ناشی از گرما چیست؟
دانشمندان می‌گویند تغییرات اقلیمی دماهای اروپا را تشدید کرده و تنها در سال ۲۰۲۵ منجر به مرگ حدود ۱۶ هزار و ۵۰۰ نفر شده است.
پژوهشگران کالج امپریال لندن و مدرسه بهداشت و طب گرمسیری لندن می‌گویند تغییرات اقلیمی دمای هوا را تا ۳/۶ درجه سانتی‌گراد افزایش داده و عامل ۶۸ درصد از ۲۴ هزار و ۴۰۰ مرگ ناشی از گرما در تابستان امسال بوده است.
تنها در موج گرمای یک‌هفته‌ای از ۲۱ تا ۲۷ ژوئیه، حدود ۹۵۰ نفر در رومانی، بلغارستان، یونان و قبرس جان خود را از دست دادند؛ دمای این کشورها تا ۶ درجه بالاتر از حد معمول بود. این رقم معادل ۱۱ مرگ در هر یک میلیون نفر در روز است.
گریفالوس کنستانتینودیس، استاد موسسه گرانتم در کالج امپریال لندن هشدار داده است:«موج‌های گرما قاتلان خاموش هستند. گرچه گرما مرگبارترین نوع پدیده‌های شدید آب‌وهوایی است اما سال‌هاست که به‌عنوان یک خطر جدی برای سلامت عمومی دست‌کم گرفته می‌شود.»
کریس هاکنل تاکید می‌کند که برای جلوگیری از افزایش تلفات ناشی از گرم شده هوا به‌ویژه در جنوب اروپا باید با ایجاد «زیرساخت‌های بهتر» از جمله خانه‌هایی که مانع ورود گرما می‌شوند و توان مقابله با دمای بالا را دارند، خود را آماده کنند.
به اینستاگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
او می‌افزاید یکی از مشکلات جدی، به‌ویژه در لندن و برخی دیگر از شهرهای اروپایی، این است که مقررات زیست‌محیطی عملا استفاده از سیستم‌های خنک‌کننده را محدود کرده است.