سازمان ملل متحد روز دوشنبه ۲۹ دسامبر (۸ دی) اعلام کرد کشاورزان شمال افغانستان سه سال پس از ممنوعیت کشت خشخاش برای تولید تریاک از سوی دولت طالبان، همچنان نتوانستهاند کاهش شدید درآمد خود را جبران کنند.
به گفته دفتر مبارزه با مواد مخدر و جنایت سازمان ملل، این ممنوعیت باعث شده است تا سطح زیر کشت خشخاش در سراسر کشور امسال به تنها ۱۰ هزار و ۲۰۰ هکتار (۲۵ هزار و ۲۰۰ جریب) برسد؛ رقمی که «یکی از پایینترین سطوح ثبتشده در تاریخ افغانستان» به شمار میرود.
با این حال، این سیاست موجب جابهجایی الگوی کشت از مناطق سنتی جنوب به ولایتهای شمالی شده است؛ مناطقی که از کنترل مستقیم مقامات طالبان دورتر هستند.
در بدخشان، در مرز تاجیکستان که در تازهترین گزارش این نهاد مورد بررسی قرار گرفته، تولید خشخاش از زمان بازگشت طالبان به قدرت در سال ۲۰۲۱ افزایش یافته است.
یورونیوز فارسی را در ایکس دنبال کنید
بر اساس این گزارش، در بدخشان و همچنین در ولایتهای همجوار قندوز و بلخ، «به طور متوسط ۸۵ درصد خانوادهها پس از کنار گذاشتن کشت خشخاش، یا هیچ جایگزینی برای درآمد خود نیافتهاند یا تنها بخشی از آن را توانستهاند جبران کنند.»
بسیاری از کشاورزان به کشت گندم و دیگر غلات روی آوردهاند، اما به گفته سازمان ملل، در سال ۲۰۲۳ «میانگین درآمد هر هکتار گندم تنها ۷۷۰ دلار بوده، در حالی که خشخاش تریاک حدود ۱۰ هزار دلار در هر هکتار درآمد داشته است.»
اولیور اشتولپه، نماینده منطقهای دفتر مبارزه با مواد مخدر و جنایت سازمان ملل گفت: «این کاهش درآمد فراتر از سطح خانوارهاست و با تضعیف قدرت خرید روستایی، کاهش فعالیت اقتصادی محلی و افزایش آسیبپذیری کلی جوامع در برابر فقر و ناامنی غذایی همراه است.»
این نهاد خواستار تلاشهای بیشتر برای تشویق کشاورزان به کشت محصولات با ارزش افزوده بالا، مانند زعفران، مغزدانهها (مانند بادام، پسته و گردو)، گیاهان دارویی و میوههایی چون زردآلو و انگور شده است؛ محصولاتی که با اقلیم خشک و مناطق مرتفع افغانستان سازگاری بیشتری دارند.
پیش از بازگشت طالبان به قدرت در سال ۲۰۲۱، درآمدهای حاصل از خشخاش تا سالها یکی از منابع اصلی تولید اقتصادی افغانستان به شمار میرفت.
بر اساس گزارشی که این نهاد ماه گذشته منتشر کرد، تولید تریاک، ماده اصلی برای تولید هروئین، امسال حدود ۲۹۶ تن برآورد شده که نسبت به سال پیش از آن ۳۲ درصد کاهش نشان میدهد.
درآمد کشاورزان از فروش تریاک نیز تقریباً به نصف کاهش یافته و از ۲۶۰ میلیون دلار در سال ۲۰۲۴ به ۱۳۴ میلیون دلار در سال جاری رسیده است.
معاونت وزارت مبارزه با مواد مخدر دولت طالبان از این گزارش استقبال کرده و آن را «بازتابی مهم از واقعیتها و چالشهای واقعی کشاورزان» توصیف کرده است.
این نهاد در پاسخی که در یافتههای سازمان ملل گنجانده شده، اعلام کرده است که مقامات در پیگیری سیاستهایی خواهند بود که بر «توسعه پایدار روستایی و کاهش وابستگی به کشت محصولات مواد مخدر» تمرکز دارد.