کییف در تازهترین نسخه پیشنویس طرحی به رهبری آمریکا برای پایان دادن به تهاجم روسیه، که توسط ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهوری اوکراین، فاش شد، موفق به کسب برخی امتیازات شده است؛ هرچند پرسشهای کلیدی درباره مسائل سرزمینی و اینکه آیا مسکو شروط تازه را خواهد پذیرفت یا نه، همچنان بیپاسخ مانده است.
طرح پیشنهادی قبلی شامل ۲۸ بند بود که به اعتقاد بسیاری، در عمل اوکراین را در مسیر تسلیم قرار میداد، اما آن طرح اکنون به یک چارچوب تازه ۲۰ مادهای تغییر یافته است؛ طرحی که آقای زلنسکی، برای نخستین بار روز سهشنبه ۲۳ دسامبر (دوم دیماه ۱۴۰۴) آن را در اختیار رسانهها قرار داد.
آقای زلنسکی ضمن اعلام جزئیات مفاد جدید خبر داد که این طرح پس از توافق بین تیمهای مذاکرهکننده کییف و واشنگتن، برای دریافت نظر به مسکو ارسال شده است.
رئیس جمهوری اوکراین پیشنویس کتبی متن جدید را منتشر نکرد اما محتوای آن را بهصورت بندبهبند در یک نشست خبری با خبرنگاران در کییف به صورت شفاهی تشریح کرد. این طرح قرار است به طور جداگانه و در کنار توافقات دوجانبه دیگر بین آمریکا و اوکراین بر سر تضمینهای امنیتی و بازسازی کشور، تکمیل شود.
پیشنهاد تازه در خصوص بحث جنجالی اراضی دونتسک
آقای زلنسکی روز سهشنبه برای اولین بار فاش کرد که آماده است نیروهای خود را از مناطقی از شرق استان استان دونتسک که هنوز تحت کنترل کییف هستند، عقب بکشد و این مناطق را به منطقهای غیرنظامی تبدیل کند تا زمینه توافق صلح احتمالی با مسکو فراهم شود.
این پیشنهاد نزدیکترین گام آقای زلنسکی برای حل اختلافات سرزمینی در دونتسک محسوب میشود که بارها مذاکرات صلح را متوقف کرده بود و نشان میدهد که رئیس جمهوری اوکراین پس از هفتهها مذاکرات به میانجیگری آمریکا، آماده انعطاف و سازش است.
با این حال، این پیشنهاد شکافهای بزرگ میان اوکراین و روسیه را نیز نمایان میکند. چرا که پیشنهاد آقای زلنسکی برای ایجاد منطقه غیرنظامی مشروط به عقبنشینی نیروهای روسیه از یک وسعت سرزمینی معادل در استان دونتسک است. حال آنکه تاکنون کرملین هیچ نشانهای از تمایل به پذیرش چیزی کمتر از کنترل کامل بر این منطقه نشان نداده است.
به کانال تلگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
این طرح شامل طیف وسیعی از موضوعات، از جمله نحوه تقسیم سرزمین، تضمینهای امنیتی مورد نظر کییف برای جلوگیری از تجاوزات دوباره روسیه و برنامههای بازسازی این کشور جنگزده است.
آقای زلنسکی این طرح را بهترین تلاش اوکراین برای پایان دادن به جنگ خواند و تاکید کرد که اکنون نوبت روسیه است تا تصمیم بگیرد چگونه واکنش نشان دهد. او گفت کییف انتظار دارد پاسخ آن تا عصر چهارشنبه اعلام شود.
تکلیف نیروگاه هستهای تحت اشغال روسیه چه میشود؟
رهبر اوکراین همچنین گفت که بیشتر مفاد این طرح «تا حد زیادی بیانگر موضع مشترک اوکراین و آمریکا است.» اما کییف و واشینگتن درباره دو مسئله حیاتی سرنوشت سرزمینهای تحت کنترل اوکراین در دونتسک و کنترل نیروگاه هستهای تحت اشغال روسیه به توافق نرسیدند.
در مورد مسئله دوم، کییف پیشنهاد کرد که مدیریت آن بهصورت مشترک با آمریکا انجام شود تا به نوعی راهحلی میانجیانه ایجاد شود.
با این حال، حتی اگر ایالات متحده تمام پیشنهادهای مورد مصالحه کییف را بپذیرد، احتمالا مسکو آنها را رد خواهد کرد. کرملین بارها اعلام کرده است که هدف اصلی آن تصرف کامل استان دونتسک است، چه از طریق جنگ و چه از طریق مذاکره، و همچنین بازگرداندن نیروگاه هستهای به اوکراین را منتفی دانسته است.
زلنسکی: «نمیتوانند به ترامپ مستقیما نه بگویند»
آقای زلنسکی با خوشبینی محتاطانه اظهار داشت که مسکو بهاحتمال زیاد پیشنهاد جدید صلح را علنی رد نخواهد کرد تا رئیس جمهوری آمریکا را خشمگین نکند. او به خبرنگاران گفت: «آنها نمیتوانند به ترامپ بگویند که مخالف صلح هستند. اگر بخواهند همه چیز را مختل کنند، ترامپ مجبور خواهد شد ما را بهشدت مسلح کند و در عین حال همه تحریمهای ممکن را علیه آنها اعمال نماید.»
زلنسکی درباره احتمال دستیابی به توافق صلح اعلام کرد که «ما اکنون به مرحلهای رسیدهایم که بهطور چشمگیری به نهایی کردن اسناد نزدیک شدهایم.»
اصلیترین اختلاف میان طرفین، کنترل استان دونتسک است که طی ماههای اخیر بارها مورد مذاکره قرار گرفته است. روسیه ابتدا پیشنهاد کرد مناطقی را که در بخشهای دیگر اوکراین تصرف کرده، در ازای باقیمانده اراضی دونتسک که هنوز در کنترلش نیست، مبادله کند. اوکراین این پیشنهاد را رد کرد.
از جمله بندهایی که آقای زلنسکی در نشست خود به آنها اشاره کرد این است که «ایالات متحده، ناتو و کشورهای اروپایی امضاکننده، تضمینهای امنیتی برای اوکراین فراهم خواهند کرد که مشابه ماده ۵ (ماده دفاع جمعی ناتو) باشد.»
همچنین روسیه موظف است سیاست عدم تجاوز نسبت به اروپا و اوکراین را در تمام قوانین و اسناد رسمی تصویب کند تا به صورت قانونی و شفاف تعهد خود را اعلام نماید.
علاوه بر این، اوکراین ظرف مدت زمان مشخصی به عضویت اتحادیه اروپا درخواهد آمد و به بازار اروپایی دسترسی کوتاهمدت و ترجیحی خواهد داشت.