کمی پس از برقراری آتش‌بس در غزه، درگیری‌ها میان گروه‌های مسلح مختلف در این باریکه شعله‌ور شد. برخی از این گروه‌ها از سوی اسرائیل حمایت می‌شوند و برخی دیگر به حماس وفادارند. این درگیری‌ها در حالی است که جنبش اسلام‌گرای حماس در تلاش است بار دیگر کنترل خود را بر منطقه ویران‌شده غزه اعمال کند.
به گفته کارشناسانی که با خبرگزاری فرانسه گفت‌وگو کرده‌اند، بخشی از این گروه‌های مسلح ماهیتی جنایی دارند، برخی دیگر از میان طوایف بانفوذ غزه شکل گرفته‌اند و شماری نیز ترکیبی از این دو عنصر را در خود دارند.
در حالی که آینده حاکمیت غزه پس از جنگ همچنان نامعلوم است، جنبش حماس شاخه مسلح خود، «گردان‌های عزالدین قسام» را به همراه دو یگان کمکی دیگر به نام‌های نیروهای «سهم» (پیکان) و «رادع» (بازدارنده) در مناطقی که نیروهای اسرائیلی از آن عقب‌نشینی کرده‌اند، مجددا مستقر کرده است.
از طرف دیگر، گزارش‌ها حاکی است چندین باند مسلح در غزه تحت حمایت اسرائیل فعالیت می‌کنند و گفته می‌شود که کاروان‌های کمک‌رسانی ورودی را در این منطقه غارت می‌کنند.
چهار گروه مسلح در مناطق تحت کنترل اسرائیل
در میان این گروه‌ها، شناخته‌شده‌ترین مورد «القوات الشعبية» (نیروهای مردمی) به رهبری «یاسر ابوشباب» است؛ فردی که آشکارا خواهان براندازی حماس شده و بنا بر گزارش‌ها، فعالیت‌های او تحت حمایت مستقیم اسرائیل انجام می‌شود.
این گروه که شمار اعضای آن به چند صد نفر می‌رسد، در جنوب شهر رفح و در نزدیکی گذرگاه کرم شالوم، اصلی‌ترین مسیر ورود کمک‌های انسانی به نوار غزه که تحت کنترل اسرائیل قرار دارد، فعالیت می‌کند.
ناصر خضور، پژوهشگر فلسطینی در سازمان رصد و تحلیل درگیری‌ها (اِی‌سی‌اِل‌ئی‌دی / ACLED) به خبرگزاری فرانسه گفت که دست‌کم سه گروه مسلح مشابه دیگر نیز در نوار غزه پدید آمده‌اند.
به گفته او، یکی از این گروه‌ها به رهبری «رامی حلس» در شرق شهر غزه فعالیت دارد، دیگری به فرماندهی «اشرف المنسی» در شمال، و سومی به رهبری «حسام الاسطل» در خان‌یونس در جنوب مستقر است.
آقای خضور گفت: «به نظر می‌رسد این چهار گروه عمدتا در مناطقی فعالیت می‌کنند که همچنان تحت کنترل اسرائیل است»، و به مناطقی اشاره کرد که در آن سوی «خط زرد» قرار دارند؛ مرزی که بر اساس توافق آتش‌بس با حماس، نیروهای اسرائیلی در پشت آن مستقر هستند.
تهانی مصطفی، پژوهشگر اندیشکده «شورای اروپایی روابط خارجی» (ECFR)، به خبرگزاری فرانسه گفت که «این باندها به عنوان غارتگر شناخته می‌شوند» و حماس آنها را به همکاری با اسرائیل متهم می‌کند.
هم او و هم آقای خضور معتقدند این گروه‌ها بیش از حد ضعیف هستند و نمی‌توانند سلطه حماس را تهدید کنند؛ آنها از نظر این کارشناسان «بیشتر مزاحم هستند تا رقیب واقعی». آقای خضور در ادامه افزود: «حماس همچنان قوی‌ترین و توانمندترین گروه مسلح در نوار غزه به شمار می‌رود.» همچنین، به دلیل خودمحوری و فقدان وابستگی سیاسی، این باندها در میان شهروندان غزه اعتبار و مشروعیت چندانی ندارند.
آقای خضور تاکید کرد: «میان فلسطینی‌ها، مشروعیت سیاسی و اجتماعی عمدتا از مقاومت در برابر اسرائیل و همچنین از احزاب سنتی مانند فتح، حماس، جهاد اسلامی فلسطین و جبهه خلق برای آزادی فلسطین حاصل می‌شود.»
حملات حماس به گروه‌های «غیر قانونی»
کنترل سیاسی، سازمان نظامی و مشروعیت ایدئولوژیک حماس همچنان بر گروه‌ها یا طوایف مسلح برتری دارد، که هیچ‌یک از آنها، به گفته تحلیلگران، قدرت یا حمایت لازم برای به چالش کشیدن حماس را ندارند.
حماس گروه‌های مسلحی را که وابسته به هیچ جریان فلسطینی نیستند «غیر قانونی» می‌خواند و متهم می‌کند که اقداماتشان تهدیدی برای آتش‌بس شکننده با اسرائیل محسوب می‌شود.
یورونیوز فارسی را در ایکس دنبال کنید
یک منبع نزدیک به نیروی «رادع» حماس اعلام کرد که این نیرو اخیرا در یک عملیات تازه به مقر ابوشباب در رفح حمله کرده است ولی نیروهایش طی این عملیات از محدوده تعیین‌شده موسوم به «خط زرد» عبور نکرده‌اند.
در جریان این عملیات، دو سرباز اسرائیلی در همان منطقه در زمان یورش کشته شدند که باعث شد اسرائیل حماس را به نقض آتش‌بس متهم کند.
اسرائیل در واکنش فوری به این رخداد، حملات هوایی گسترده‌ای انجام داد که بنا بر اعلام وزارت بهداشت غزه، ده‌ها فلسطینی در سراسر نوار غزه کشته شدند، ولی با وجود این حملات، اسرائیل دوباره به آتش‌بس شکننده بازگشت.
یگان «رادع» بعدا مسئولیت یک عملیات دیگر در رفح را در روز سه‌شنبه بر عهده گرفت و اعلام کرد که «صدها غیر قانونی» مرتبط با جناح‌های «ابوشباب» و «حلس» بازداشت شده‌اند.
یک منبع نزدیک به نیروی «رادع» اعلام کرد که در این عملیات بیش از ۳۰۰ قبضه سلاح از جمله «تسلیحات پیشرفته‌ای که از ارتش اسرائیل به دست آمده بود» توقیف شده است.
آقای خضور اعلام کرد که سازمان «اِی‌سی‌اِل‌ئی‌دی» از ماه ژوئن ۲۰۲۵ تاکنون ۱۵ مورد درگیری خشونت‌آمیز مرتبط با نیروی «رادع» حماس را ثبت کرده است.
در مقابل، نیروی «سهم» که در سال ۲۰۲۴ تاسیس شد، در حدود ۱۳۰ حادثه خشونت‌آمیز دست داشته که طی آن ۱۶۰ فلسطینی کشته شده‌اند.
به کانال تلگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
آقای خضور توضیح داد که نیروی یگان «سهم» عمدتا بر مقابله با غارتگران، چه افرادی که انفرادی عمل می‌کنند و چه گروه‌های سازمان‌یافته، متمرکز است و به خاطر مجازات‌های سخت و اعدام‌های فوری صحرایی، شهرت دارد.
به گفته او، «در بیشتر موارد، آنها غارتگران یا کسانی که با اسرائیل همکاری می‌کنند را می‌کشند یا پاهایشان را می‌شکنند یا با باتوم‌های آهنی مورد ضرب و شتم قرار می‌دهند.»
او در عین حال گفت که تنها ۲۷ درصد از اقدامات یگان سهم علیه گروه‌های سازمان‌یافته یا طوایف بوده و بقیه شامل غیرنظامیان متهم به غارت یا همکاری با نیروهای اسرائیلی است.
گروه‌های مسلح طوایفی و عشایری و پیشنهاد اسرائیل برای اداره غزه
سایر گروه‌های مسلح در غزه شامل اعضای طوایف و همچنین عشایر بادیه‌نشین هستند که برخی از آنها با منطقه سینا ارتباط دارند.
محمد شحاده، پژوهشگر دیگر «شورای اروپایی روابط خارجی» گفت که این طوایف صدها جنگجو و انبارهای بزرگی از تسلیحات در اختیار دارند و در طول جنگ در فعالیت‌های قاچاق و جنایی دخیل بوده‌اند.
نیروهای حماس اخیرا به یک پایگاه متعلق به طایفه «دغمش» در محله «صبره» در شهر غزه حمله کردند.
در این عملیات، ده‌ها نفر بازداشت شدند و هشت نفر در خیابان‌های شهر غزه به صورت علنی اعدام شدند؛ تصاویر این اقدام به سرعت در فضای مجازی منتشر شد.
برخلاف گروه‌های جنایتکار سازمان‌یافته، گفته می‌شود بسیاری از گروه‌های طوایفی با پیشنهاد عفو حماس در ازای تحویل سلاح‌های خود موافقت کرده‌اند.
در اوایل جنگ، اسرائیل پیشنهاد کرده بود که رهبران طوایف یک شورای حاکمیتی تشکیل دهند تا جایگزین حماس در غزه شوند.
اما طوایف این ایده را رد کردند و گفتند که مشروعیت و توانایی لازم را ندارند.
آقای مصطفی آن را چنین جمع‌بندی کرد: «نه تنها توانایی آن را نداشتند، بلکه تمایلی هم به انجامش نداشتند.»