شبهنظامیان حماس بامداد ۷ اکتبر ۲۰۲۳ عملیاتی غافلگیرانه و بیسابقه را علیه اسرائیل انجام دادند؛ حملاتی که تحولات گستردهای در منطقه به دنبال داشت و چهره خاورمیانه را دستخوش تغییر کرد.
حملات ۷ اکتبر ابتدا با شلیک موشک به خاک اسرائیل آغاز شدند و سپس با عملیات زمینی ادامه یافتند. در این عملیات جنگجویان حماس نزدیک به ۱۲۰۰ نفر را کشته و ۲۵۱ نفر دیگر را به گروگان گرفته و به غزه منتقل کردند.
حماس این عملیات را «طوفان الاقصی» نامید و هدف آن را پایگاههای نظامی، کیبوتصها (شهرکهای اسرائیلی) و جشنواره موسیقی «نُوا» اعلام کرد.
اسرائیل بلافاصله وعده داد که حماس را «نابود» خواهد کرد و تنها چند ساعت بعد حمله نظامی گسترده به غزه را آغاز کرد.
تخلیه شمال غزه
شش روز پس از حمله حماس، در ۱۳ اکتبر، ارتش اسرائیل به ساکنان شمال نوار غزه دستور داد طی ۲۴ ساعت منطقه را تخلیه کنند تا زمینه برای حمله زمینی فراهم شود.
بر اساس آمار سازمان ملل، بیش از یک میلیون نفر مجبور به ترک خانههای خود و حرکت بهسوی جنوب شدند.
تا همان تاریخ، بنا بر گزارش منابع محلی، بیش از ۱۵۰۰ فلسطینی در اثر حملات هوایی اسرائیل کشته شده بودند.
آتشبس نخست
پس از هفت هفته جنگ، نخستین آتشبس هفتروزه از ۲۴ نوامبر برقرار شد.
در این مدت، حماس ۸۱ گروگان را آزاد کرد و در مقابل، اسرائیل ۲۴۰ زندانی فلسطینی را آزاد نمود.
این آتشبس موقت با میانجیگری قطر و حمایت مصر و ایالات متحده برقرار شد.
اما در ۱ دسامبر، اسرائیل حملاتش را از سر گرفت و حماس را متهم کرد که از آزادی گروگانهای دیگر و تمدید آتشبس خودداری کرده است. حماس نیز اسرائیل را مسئول فروپاشی آتشبس دانست.
حکم دیوان بینالمللی دادگستری
در ۲۶ ژانویه ۲۰۲۴، دیوان بینالمللی دادگستری در حکمی از اسرائیل خواست از وقوع نسلکشی در میان فلسطینیان غزه جلوگیری کند.
این شکایت از سوی آفریقای جنوبی مطرح شده بود که اسرائیل را به نقض کنوانسیون جلوگیری از نسلکشی متهم کرده بود.
به کانال تلگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
سازمان دیدبان حقوق بشر اعلام کرد: «این تصمیم تاریخی، اسرائیل و متحدانش را متوجه میکند که باید فورا برای جلوگیری از نسلکشی و جنایات بیشتر علیه فلسطینیان در غزه اقدام کنند.»
اسرائیل شکایت آفریقای جنوبی را «کاملا بیاساس و اخلاقا مشمئزکننده» خواند و آن کشور را به ارائه ادعاهای جانبدارانه و نادرست متهم کرد.
انفجار بیسیمها در لبنان
در ۱۷ و ۱۸ سپتامبر ۲۰۲۵، صدها دستگاه پیجر و بیسیم متعلق به اعضای حزبالله بهطور همزمان در سراسر لبنان منفجر شدند.
این حمله که به اسرائیل نسبت داده شد، حداقل ۳۷ کشته و نزدیک به ۳ هزار زخمی بر جای گذاشت.
انفجارها در خیابانها، فروشگاهها و اماکن عمومی رخ داد و نشانهای از اوج گرفتن تنش میان اسرائیل و حزبالله بود.
حزبالله اعلام کرد که از روز پس از آغاز جنگ غزه برای همبستگی با فلسطینیان، شروع به شلیک به سمت اسرائیل کرده است.
این وضعیت به مدت یک سال ادامه یافت تا اینکه با میانجیگری آمریکا در نوامبر سال گذشته آتشبس برقرار شد.
کشته شدن حسن نصرالله
ده روز بعد در ۲۷ سپتامبر ۲۰۲۵، اسرائیل در حملهای به مقر مرکزی حزبالله در بیروت، حسن نصرالله، دبیرکل حزبالله را کشت.
درگیریهای اسرائیل و حزبالله در مجموع حدود ۴ هزار کشته و بیش از ۱۶ هزار زخمی در لبنان برجای گذاشت و بیش از ۱ میلیون نفر آواره شدند.
بخشهای جنوبی لبنان و برخی مناطق بیروت نیز بهشدت آسیب دیدند.
آتشبس ۱۵ ماه پس از جنگ
پس از بیش از ۱۵ ماه جنگ، توافق آتشبس با میانجیگری قطر، مصر و آمریکا در ۱۵ ژانویه ۲۰۲۵ حاصل شد و از ۱۹ ژانویه به اجرا درآمد.
در این توافق، ۳۳ گروگان (از جمله هشت جسد) در برابر حدود ۲ هزار زندانی فلسطینی مبادله شدند.
اما دو ماه بعد، در ۱۸ مارس ۲۰۲۵، اسرائیل بهطور یکجانبه توافق را نقض کرد و دوباره بمباران غزه را از سر گرفت.
درگیری اسرائیل و ایران
از ۱۲ تا ۲۴ ژوئن ۲۰۲۵، جنگی ۱۲روزه میان اسرائیل و ایران در گرفت.
اسرائیل به تأسیسات هستهای ایران، سپاه پاسداران، پدافند هوایی و مناطق مسکونی حمله کرد. در پاسخ، ایران نیز دهها موشک به سمت اسرائیل شلیک کرد.
ایالات متحده نیز با استفاده از بمبهای سنگرشکن به حملات هوایی علیه مراکز هستهای ایران پیوست و در پاسخ، ایران پایگاه هوایی آمریکا در قطر را هدف قرار داد.
دولت قطر گفت از قبل درباره حمله هشدار دریافت کرده و تمام موشکها رهگیری شدند و تلفات جانی گزارش نشد.
دونالد ترامپ، رئیسجمهور وقت آمریکا، در ۲۴ ژوئن آتشبس اعلام کرد.
به گفته یک سازمان غیردولتی، این درگیری کوتاه بیش از هزار کشته در ایران و ۲۸ کشته در اسرائیل برجای گذاشت.
اعلام قحطی در غزه
در ۲۲ اوت ۲۰۲۵، نهاد بینالمللی «ارزیابی بحرانهای غذایی» اعلام کرد که قحطی در شهر غزه آغاز شده و بدون آتشبس و رفع محدودیتها بر کمکهای بشردوستانه، ممکن است به سراسر نوار غزه گسترش یابد.
این نهاد گفت گرسنگی نتیجه نبردها، محاصرهٔ کمکها، آوارگی گسترده و فروپاشی تولید مواد غذایی است.
نخستوزیر اسرائیل، بنیامین نتانیاهو، وجود قحطی را انکار کرد و گزارشها را «دروغهای تبلیغاتی حماس» خواند.
طرح صلح ترامپ
در ۲۹ سپتامبر ۲۰۲۵، رئیسجمهور آمریکا دونالد ترامپ طرحی ۲۰بندی برای پایان دادن به جنگ دوساله در غزه ارائه داد.
این طرح شامل آزادی همه گروگانها، خلع سلاح حماس و توقف عملیات نظامی اسرائیل است.
حماس اعلام کرد با اصل پایان جنگ موافق است، اما با برخی بندهای طرح اختلاف دارد. گفتوگوها در مصر ادامه دارد.
تلفات دو سال جنگ
بر اساس آمار وزارت بهداشت غزه، در دو سال گذشته بیش از ۶۶ هزار نفر کشته و ۱۷۰ هزار نفر زخمی شدهاند.
حماس هنوز ۴۸ گروگان در اختیار دارد که اسرائیل میگوید تنها ۲۰ نفر از آنها زندهاند.