در این گزارش ویدئویی، مجموعهای از مهمترین مطالب منتشرشده در رسانهها و اندیشکدههای بینالمللی طی ۲۴ ساعت منتهی به نیمروز سهشنبه ۷ اکتبر ۲۰۲۵ (۱۵ مهر ۱۴۰۴) گردآوری شده است. نسخه کاملتر این مرور را میتوانید در متن تفصیلی زیر دنبال کنید.
شورای آتلانتیک: برای حفظ دستاوردهای «طلوع شیران»، اسرائیل باید از توافق هستهای با ایران حمایت کند
اندیشکده آمریکایی شورای آتلانتیک، مقالهای به قلم دنی سیترینوویچ، تحلیلگر امنیتی و متخصص در امور ایران و منطقه خاورمیانه است که پیشینه فعالیت در دستگاه اطلاعاتی اسرائیل را نیز دارد، منتشر کرد که خلاصه آن را میخوانید: «در غیاب توافقی تازه، احتمال از سرگیری جنگ بسیار بالاست؛ حتی ممکن است به جنگی فرسایشی بینجامد و گرایش ایران را به سوی تولید سلاح هستهای افزایش دهد.
شاید خطرناکترین فرض رهبران اسرائیل این باشد که میتوانند با حملهای تازه رژیم ایران را سرنگون کنند. چنین تصوری نادیده میگیرد که حکومت ایران، با وجود مشکلات داخلی عمیق، از حملات اسرائیل برای تقویت همبستگی ملی و جایگاه خود بهره میبرد. تهاجمهای بیشتر، احتمالا همین روند را تشدید خواهد کرد.
در چنین شرایطی، بهترین راه برای حفظ دستاوردهای جنگ دوازدهروزه، حمایت از یک توافق هستهای است، توافقی که همه مسیرهای ایران به سوی بمب را ببندد و توان غنیسازی صنعتی را محدود سازد، حتی اگر شامل "غنیسازی نمادین" در خاک ایران باشد.
درست است که رفع تحریمها ممکن است حکومت را تقویت کند، اما ادامهی تحریمها نیز نه به فروپاشی رژیم منجر میشود و نه به نفع نیروهای میانهرو درون حاکمیت است. تهران پیشتر نشان داده که میتواند با همکاری کشورهایی چون چین، با وجود تحریمها نیز دوام آورد.
در نتیجه، گرچه وسوسه حل مساله "به زور شمشیر" در اسرائیل قوی است، اما واقعیت آن است که توافق، نه جنگ، بیش از هر چیز با منافع اسرائیل همخوانی دارد. جنگی تازه میتواند سختتر، طولانیتر و پرهزینهتر از گذشته باشد. اگر هدف نهایی جلوگیری از دستیابی ایران به بمب اتمی است، توافق، حتی به بهای تقویت نسبی حکومت ایران، تنها مسیر مطمئن باقیمانده است.»
موسسه واشنگتن برای سیاست خاور نزدیک: ایرانیها دیگر پشت جمهوری اسلامی نیستند
اندیشکده آمریکایی واشنگتن برای سیاست خاورنزدیک، تحلیلی را به نوشته هالی داگرس، تحلیلگر ایرانیـآمریکایی در حوزه خاورمیانه، منتشر کرد که چکیده آن بدین شرح است: «تلاشهای حکومت ایران برای برانگیختن حس میهنپرستی و تقویت مشروعیت خود پس از جنگ اخیر، به نتیجه نرسیده است؛ مخالفت عمومی در بالاترین سطح تاریخی قرار دارد.
ملیگرایی در تاریخ معاصر ایران پیشینهای ریشهدار دارد. ایرانیان جنگ هشتساله ایران و عراق را نوعی بازآفرینی حماسه کربلا میدانستند. اما امروز بسیاری از آنان، برنامه هستهای کشور را نه نماد اقتدار ملی، بلکه عامل انزوا و فقر اقتصادی میبینند که نتیجه سوءمدیریت، فساد و نادیده گرفتن منافع ملی در پی خروج آمریکا از برجام است.
با این حال، جنگ اخیر تا حدی این نگاه را تغییر داد. برخی از حامیان حکومت و میهندوستان خشمگین از تجاوز خارجی بر این باور بودند که اگر ایران سلاح هستهای داشت، میتوانست از این حملات جلوگیری کند. اما در سوی دیگر، بسیاری از مخالفان دریافتند که نبود پناهگاه، آژیر خطر و آمادگی دفاعی، و سیاست خارجی پرخطر جمهوری اسلامی، جنگ را به خانه آنان آورد. آنها کشورشان را دوست داشتند و نه نظام حاکم را.
پس از پایان جنگ، مشکلات دیرینه بیش از پیش نمایان شد: خاموشیهای گسترده، کمآبی بیسابقه، فساد ساختاری و فقر فزاینده. در کشوری که دومین ذخایر گاز و چهارمین ذخایر نفت جهان را دارد، مردم با قطعی برق، فساد مواد غذایی، و افزایش بیوقفهی قیمتها دستوپنجه نرم میکنند. خشکسالی پنجساله، مدیریت فاجعهبار منابع آب و تغییرات اقلیمی نیز پایتخت را در آستانهی بحران قرار داده است.
در پی این وضعیت، اعتراضها در نقاط مختلف از سر گرفته شد. در همین حال، سازمانهای حقوق بشری از "سرکوبی هولناک" خبر میدهند.
در همین زمان، آغاز روند بازگشت خودکار تحریمهای سازمان ملل (Snapback) باعث سقوط تاریخی ارزش ریال شد. اما خشم مردم متوجه غرب نیست.
در حالیکه حکومت در حال بازسازی سایتهای موشکی و گسترش تاسیسات هستهای خود است، اکنون بیشتر ایرانیان انتظار دارند که درگیری دیگری با اسرائیل دیر یا زود رخ دهد. جمعآوری وصیتنامه از نیروهای نظامی و احیای شورای عالی دفاع ملی نشان از آمادگی برای جنگی دیگر دارد.
واقعیت آن است که جمهوری اسلامی هرگز تا این حد شکننده نبوده است. آینده کشور اکنون در هالهای از ابهام است و به میزان فشار اسرائیل و آمریکا، مساله جانشینی رهبر و نقش سپاه پاسداران گره خورده است.»
اسرائیل هیوم: افشای اسناد معامله بزرگ جنگنده بین روسیه و ایران
اسرائیل هیوم نوشت: «اسنادی که بهتازگی فاش شدهاند، حاکی از یک قرارداد عمده تسلیحاتی میان روسیه و ایران هستند؛ قراردادی که محور آن خرید ۴۸ فروند جنگنده پیشرفته سوخو-۳۵ ساخت روسیه برای نیروی هوایی ایران است. این افشاگری که توسط گروه هکری «بلک میرِر» منتشر شده، شامل بیش از ۳۰۰ سند است که جزئیات قیمتگذاری و معاملات تسلیحاتی به ارزش صدها میلیون دلار را در بر میگیرد.
گزارش یادشده نخستین بار روز پنجشنبه توسط وبسایت مخالف دولت روسیه، «اینسایدر» (The Insider) منتشر شد. روز بعد، تصاویر و جدولهایی از قیمتگذاری داخلی هواپیماها نیز در فضای مجازی دستبهدست شد.
بهگفته این گروه هکری، این مجموعه اسناد از شرکت دولتی روستِک (Rostec)، غول صنایع دفاعی روسیه، به بیرون درز کرده است. در این اسناد، ساختار قیمتگذاری و چندین قرارداد تسلیحاتی با کشورهای مختلف توضیح داده شده که ارزش آنها صدها میلیون دلار است و در بخشی از آن نیز به روشهایی برای دور زدن تحریمهای غرب اشاره شده است.
وبسایت تحلیلی نظامی Army Recognition با بررسی جدول قیمتگذاری، موفق شده است کدهای مشتریان را رمزگشایی کند. در این جدول، کد ۳۶۴ به ایران اختصاص یافته که مربوط به قراردادی برای خرید ۴۸ فروند جنگنده سوخو-۳۵ مجهز به سامانههای اویونیک و جنگ الکترونیک است. ارزش این قرارداد حدود ۵۸۹ میلیون یورو (معادل ۶۳۵ میلیون دلار) برآورد شده و طبق سند، تحویل آنها تا سال ۲۰۲۸ انجام خواهد شد. ایران باید ۱۵ درصد مبلغ قرارداد را بهعنوان پیشپرداخت پرداخت کند.
همچنین در همین جدول، کد ۰۱۲ به کشور الجزایر مربوط میشود که شامل دو قرارداد جداگانه است: یکی برای تجهیز جنگندههای سوخو-۳۴ به سامانههای جنگ الکترونیک به ارزش ۱۷۶ میلیون دلار تا سال ۲۰۲۶، و دیگری برای خرید مجموعه کامل اویونیک (سامانههای الکترونیکی) جنگندههای نسل پنجم سوخو-۵۷ به ارزش ۲۳۹ میلیون دلار.
وبسایت یادشده پس از مقایسه میزان سفارشها و جدول زمانبندی با دادههای پیشین مربوط به صادرات تسلیحاتی روسیه، نتیجه گرفته که ایران و الجزایر محتملترین خریداران این تجهیزات هستند، هرچند صحت و اصالت این اسناد هنوز بهطور رسمی تایید نشده است.
کارشناسان هشدار دادهاند که ممکن است این اسناد مربوط به اطلاعات قدیمی یا نهایینشده باشد، زیرا تاریخ درجشده در جداول، مربوط به ماهها پیش از افشا است. با این حال، حجم و جزئیات اطلاعات منتشرشده، نشان از وجود مذاکرات جدی میان تهران و مسکو دارد.
در مارس ۲۰۲۳، جمهوری اسلامی ایران برای نخستینبار بهطور رسمی تایید کرد که قرارداد خرید جنگندههای سوخو-۳۵ از روسیه را نهایی کرده است. هیات نمایندگی ایران در سازمان ملل در بیانیهای اعلام کرده بود: «هواپیماهای سوخو-۳۵ از نظر فنی با نیازهای نیروی هوایی جمهوری اسلامی ایران سازگارند، و به همین دلیل، قرارداد خرید آنها نهایی شده است.»
یک ماه پیش از آن نیز، ایران از یک پایگاه هوایی زیرزمینی جدید رونمایی کرده بود که بنا بر گزارشها، برای استقرار همین جنگندهها طراحی شده است. تحلیلگران نظامی این اقدام را بخشی از تبادل گسترده میان تهران و مسکو ارزیابی میکنند؛ تبادلی که پس از ارسال صدها پهپاد انتحاری شاهد-۱۳۶ از سوی ایران به روسیه برای استفاده در جنگ اوکراین شکل گرفت.
جنگندهی سوخو-۳۵ از نسل چهارم پیشرفته محسوب میشود و از نظر توان رزمی، قابل مقایسه با جنگندههای اف-۱۶ اسرائیل است. هدف از این خرید، نوسازی ناوگان فرسوده نیروی هوایی ایران است که همچنان متکی بر جنگندههای قدیمی اف-۱۴، اف-۴ و میگ-۲۹ است.»
جروزالم پست: نتانیاهو: ایران در حال ساخت موشک هستهای برای هدف قرار دادن آمریکا است
روزنامه جروزالم پست با انتشار بخشهایی از گفتگوی بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، با بن شاپیرو، روزنامهنگار و مفسر سیاسی آمریکایی، نوشت: «بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، هشدار داد که ایران در حال توسعه موشکهایی است که میتوانند شهرهایی چون نیویورک، بوستون، واشنگتن یا میامی را زیر هدف تسلیحات اتمی خود قرار دهند.»
آقای نتانیاهو ادامه داد: «ایران قادر است هر شهر آمریکایی را هدف بگیرد. مردم باور نمیکنند، اما ایران در حال ساخت موشکهای قارهپیمایی با برد ۸ هزار کیلومتر است. اگر ۳ هزار کیلومتر دیگر به آن اضافه کنند، میتوانند به سواحل شرقی آمریکا برسند.»
نتانیاهو در ادامه تأکید کرد: «این خطر بسیار بزرگی است. شما نمیخواهید زیر سایه تهدید هستهای کسانی باشید که الزاما رفتار عقلانی ندارند و شعار "مرگ بر آمریکا" سر میدهند. اسرائیل در حال انجام کار بزرگی است تا مانع تحقق چنین خطری شود.»
او فاش کرد که اسرائیل بهطور مشترک با ایالات متحده در حال توسعه تسلیحات تهاجمی فوقپیشرفتهای است که «هیچ ابرقدرت دیگری در جهان در اختیار ندارد.»
نتانیاهو افزود: «پیشرفتهترین سامانههای جهان توسط اسرائیل طراحی میشود و با آمریکا به اشتراک گذاشته میشود.»
به گفته او، اطلاعات امنیتی اسرائیل در مواردی جان شهروندان آمریکایی را نجات داده است.** نتانیاهو تصریح کرد: «ما جلوی سقوط هواپیماها بهدست داعش و چندین حمله تروریستی در سراسر جهان را گرفتهایم.»