ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه روز دوشنبه اعلام کرد که آماده است یک سال دیگر به محدودیت‌های پیمان تسلیحات هسته‌ای با ایالات متحده که ماه فوریه منقضی می‌شود، پایبند بماند. او از ایالات متحده خواست تا در این مسیر با روسیه همراه شود.
آگهی
پوتین گفت پایان دادن به توافق «استارت نو» که در سال ۲۰۱۰ میلادی امضا شد، بی‌ثبات‌کننده خواهد بود و می‌تواند به گسترش تسلیحات هسته‌ای دامن بزند. سخنان تلویزیونی او در زمانی مطرح شد که تنش‌ها میان روسیه و غرب بالا گرفته و نگرانی‌ها درباره سرایت جنگ اوکراین به بیرون از مرزهایش بیشتر شده است.
پوتین اظهار داشت: «برای جلوگیری از تحریک رقابت بیشتر در حوزه تسلیحات راهبردی و برای تضمین سطحی قابل‌قبول از پیش‌بینی‌پذیری و خویشتنداری، ما بر این باوریم که تلاش برای حفظ وضعیت موجود بر اساس "پیمان استارت نو" در دوره پرتلاطم کنونی توجیه‌پذیر است.»
او افزود روسیه حاضر است حتی پس از انقضای این توافق در ۵ فوریه ۲۰۲۶ میلادی، یک سال دیگر نیز به محدودیت‌های آن متعهد بماند.
به اینستاگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
مدافعان کنترل تسلیحات مدت‌هاست نسبت به نزدیک شدن به انقضای این پیمان و نبود گفت‌وگو برای دستیابی به توافق جایگزین ابراز نگرانی کرده و هشدار داده‌اند که این وضعیت می‌تواند باعث آغاز رقابتی تازه در زمینه تسلیحات هسته‌ای و افزایش خطر بروز یک جنگ هسته‌ای شود.
پوتین گفت پایبندی به محدودیت‌های تسلیحات هسته‌ای می‌تواند گامی مهم برای «ایجاد فضایی مساعد برای گفت‌وگوی راهبردیِ جدی با آمریکا» باشد.
توافق «استارت نو» که میان باراک اوباما، رئیس جمهوری وقت آمریکا و دیمیتری مدودف، همتای روس او در روسیه به امضا رسید، سقف تسلیحات هسته‌ای هر کشور را به ۱۵۵۰ کلاهک هسته‌ای و ۷۰۰ موشک و بمب‌افکن محدود می‌کند. این پیمان همچنین شامل بازرسی‌های میدانی برای اطمینان از اجرای تعهدات است، هرچند بازرسی‌ها از سال ۲۰۲۰ به دلیل شیوع کرونا متوقف شد و دیگر ادامه نیافت. این توافق ابتدا قرار بود در سال ۲۰۲۱ منقضی شود، اما برای پنج سال دیگر تمدید شد.
پوتین از آمریکا می‌خواهد اقدام متقابل انجام دهد
پوتین تصریح کرد که روسیه انتظار دارد آمریکا نیز همانند مسکو عمل کند و به محدودیت‌های این پیمان پایبند بماند.
او گفت: «ما بر این باوریم که این اقدام تنها در صورتی قابل‌اجرا خواهد بود که ایالات متحده نیز به شکلی مشابه عمل کند.»
داریل جی. کیمبال، مدیر انجمن کنترل تسلیحات مستقر در واشنگتن، در شبکه اجتماعی ایکس اظهارات پوتین را «گامی مهم و مثبت» توصیف کرد. او و دیگر کارشناسان حوزه کنترل تسلیحات مدت‌هاست که مسکو و واشنگتن را برای دستیابی سریع به توافق موقت جهت حفظ محدودیت‌های موجود در تسلیحات هسته‌ای ترغیب می‌کنند.
کیمبال در یادداشتی که اوایل ماه جاری منتشر کرد، نوشت: «افزایش تعداد سلاح‌های هسته‌ای هیچ کشوری را امن‌تر نمی‌کند. اگر دو طرف توافق کنند که از سقف فعلی تسلیحات راهبردی فراتر نروند، می‌توانند تنش‌ها را کاهش دهند، مانع از آغاز یک رقابت پرهزینه شوند که هیچ برنده‌ای ندارد، فرصتی دیپلماتیک برای کنترل رشد زرادخانه چین را فراهم آورند و زمان بیشتری برای مذاکره درباره یک توافق گسترده‌تر و ماندگارتر به دست آورند.»
دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا اعلام کرد که در نشست ماه گذشته خود در آلاسکا با پوتین درباره موضوع تسلیحات هسته‌ای صحبت کرده است. او در پاسخ به پرسشی در ماه ژوئیه درباره پایان یافتن توافق «استارت نو» گفت: «اگر محدودیت‌های هسته‌ای برداشته شود، این مسئله مشکلی بزرگ برای جهان خواهد بود.»
پوتین همچنین در سخنان تلویزیونی خود به نهادهای روسی دستور داد که «فعالیت‌های مرتبط آمریکا را به‌ویژه در زمینه زرادخانه تسلیحات تهاجمی راهبردی به‌دقت زیر نظر بگیرند».
او یکی از نگرانی‌ها را احتمال استقرار سامانه‌های رهگیر موشکی از سوی آمریکا در فضا دانست و هشدار داد که چنین اقدامی مسکو را وادار می‌کند واکنشی متقابل نشان دهد.
تعلیق مشارکت روسیه در پیمان ها
در فوریه ۲۰۲۳ میلادی پوتین مشارکت مسکو در پیمان «استارت نو» را تعلیق کرد و گفت روسیه نمی‌تواند در شرایطی که واشنگتن و متحدان ناتو آشکارا شکست مسکو در اوکراین را هدف خود اعلام کرده‌اند، اجازه بازرسی‌های آمریکا از تأسیسات هسته‌ایش را بدهد.
با این حال، روسیه تأکید کرده که به‌طور کامل از این پیمان خارج نشده و متعهد شده است که به سقف تسلیحات هسته‌ای تعیین‌شده در آن پایبند بماند و همچنان ایالات متحده را از پرتاب‌های آزمایشی موشک‌های بالستیک آگاه سازد.
در سال ۲۰۱۹ یکی دیگر از پیمان‌های کلیدی میان واشنگتن و مسکو از میان رفت. این پیمان که با عنوان «پیمان منع موشک‌های هسته‌ای میان‌برد» شناخته می‌شد و در سال ۱۹۸۷ امضا شده بود، استقرار موشک‌های زمینی با برد ۵۰۰ تا ۵۵۰۰ کیلومتر را ممنوع می‌کرد.
با شدت گرفتن تنش‌ها میان روسیه و غرب به دلیل جنگ اوکراین، متحدان ناتو در اروپا اخیراً مسکو را به اقدامات تحریک‌آمیز از جمله ورود پهپادهای روسیه به حریم هوایی لهستان و پرواز جنگنده‌های این کشور در آسمان استونی متهم کردند.