مقامات پاکستانی روز دوشنبه ۴ اوت (۱۳ مرداد) اعلام کردند که با پایان یافتن مهلت اقامت پناهجویان و امتناع دولت فدرال از تمدید آن، اخراج اجباری پناهجویان افغان از سر گرفته شده است.
آگهی
این تصمیم تقریباً شامل حال ۱.۴ میلیون افغان دارنده کارت گواهی ثبت‌نام یا «پیاوآر» می‌شود که وضعیت حقوقی آن‌ها در پایان ماه ژوئن منقضی شده است.
بسیاری از این پناهجویان امیدوار بودند پیش از آن‌که به افغانستان بازگردند، برای رسیدگی به امور شخصی، مانند فروش اموال یا خاتمه کارهای تجاری خود مهلتی یک‌ساله بگیرند.
به اینستاگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
علاوه بر دارندگان گواهی ثبت نام پناهندگان، حدود ۸۰۰ هزار افغان نیز دارای کارت شهروندی افغانستان هستند. پلیس می‌گوید آن‌ها نیز به‌طور غیرقانونی در کشور زندگی میکنند و پیش از اخراج، در استان‌های پنجاب، بلوچستان و سند بازداشت می‌شوند.
تصمیم دولت پاکستان روز دوشنبه با انتقاد کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل روبه‌رو شد. بر اساس گزارشی که در ماه ژوئن توسط این نهاد منتشر شد، دست‌کم ۱.۲ میلیون شهروند افغان در سال جاری میلادی از ایران و پاکستان به‌طور اجباری بازگردانده شده‌اند.
بازگرداندن پناهجویان در این مقیاس گسترده می‌تواند وضعیت شکننده افغانستان را که از سال ۲۰۲۱ تحت حاکمیت طالبان قرار دارد، بی‌ثبات‌تر کند.
دولت اسلام‌آباد در اطلاعیه‌ای رسمی به تاریخ ۳۱ ژوئیه، تصمیم خود برای بازگرداندن تمام افغان‌های دارای کارت پیاوآر منقضی‌شده را تأیید کرد. در این اطلاعیه آمده است افغان‌هایی که گذرنامه معتبر و روادید پاکستانی ندارند، به‌صورت غیرقانونی در کشور حضور دارند و طبق قوانین مهاجرت داخلی باید به کشور خود بازگردند.
به گفته دو مقام دولتی و امنیتی که به‌دلیل عدم اجازه رسمی برای مصاحبه نخواستند نامشان فاش شود، پلیس در سراسر پاکستان در حال بازداشت افغان‌ها برای انتقال آن‌ها به گذرگاه‌های مرزی است. آن‌ها گفته‌اند که بازداشت‌های گسترده صورت نمی‌گیرد، بلکه پلیس مأموریت یافته به‌صورت خانه‌به‌خانه و تصادفی افراد خارجی غیرقانونی را شناسایی و بازداشت کند.
شکیل خان، کمیسر امور پناهجویان افغان در استان خیبر پختونخوا در شمال‌غرب پاکستان گفت: «بله، پناهجویان افغان که به‌طور غیرقانونی در پاکستان زندگی میکنند، به‌شیوه‌ای محترمانه به کشورشان بازگردانده می‌شوند.»
وی افزود که این عملیات جدید، جدی‌ترین مرحله در راستای اجرای دستورات دولت فدرال در اسلام‌آباد است.
به کانال تلگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
رحمت‌الله، شهروند ۳۵ ساله افغان گفت خانواده‌اش دهه‌ها پیش به شهر پیشاور در شمال‌غرب پاکستان مهاجرت کرده‌اند و اکنون در حال آماده‌سازی برای بازگشت هستند.
او گفت: «من پنج فرزند دارم و نگرانم که آن‌ها از تحصیل بازبمانند. خودم اینجا به دنیا آمده‌ام، فرزندانم هم همین‌طور، و حالا داریم بازمی‌گردیم.»
در چهار دهه گذشته، میلیون‌ها نفر برای فرار از جنگ، ناآرامی سیاسی و بحران اقتصادی از افغانستان به پاکستان پناه آورده‌اند.
موج جدید اخراج‌ها، در ادامه‌ی عملیات سراسری است که از سال ۲۰۲۳ به‌منظور مقابله با اقامت غیرقانونی اتباع خارجی در پاکستان آغاز شده است. وزارت کشور پاکستان که مسئول اجرای این کارزار است، هنوز واکنش رسمی به این خبر نشان نداده است.
قیصرخان آفریدی، سخنگوی کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل، از اقدامات دولت پاکستان به‌شدت ابراز نگرانی کرد.
او گفت: «بازگرداندن افراد به این شیوه معادل با بازگرداندن اجباری و نقض تعهدات بین‌المللی یک دولت است» و از پاکستان خواست تا «رویکردی انسانی اتخاذ کند که بازگشت افغان‌ها به‌صورت داوطلبانه، تدریجی و با حفظ کرامت انسانی صورت گیرد.»
وی هشدار داد: «بازگشت شتاب‌زده و گسترده می‌تواند جان و آزادی پناهجویان افغان را به خطر اندازد و نه‌تنها باعث بی‌ثباتی در افغانستان، بلکه در سراسر منطقه شود.»