عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران اعلام کرد که آمریکا باید خسارات وارد شده به ایران در جریان جنگ اخیر را جبران کند. این اظهارات در حالی مطرح میشود که تهران موضع خود را سختتر کرده و شروط جدیدی برای ازسرگیری مذاکرات هستهای با دولت ترامپ مطرح میکند.
عباس عراقچی در گفتوگو با روزنامه بریتانیایی فایننشال تایمز اعلام کرد که ایران پس از درگیری ۱۲ روزه با اسرائیل، که آمریکا نیز در میانه مذاکرات بهطور موقت وارد آن شد، دیگر حاضر به بازگشت به «روال عادی» نیست.
او در مصاحبهای در تهران گفت: «آمریکاییها باید توضیح دهند که چرا در میانه مذاکرات به ما حمله کردند، و باید تضمین دهند که چنین چیزی در مذاکرات آینده تکرار نخواهد شد. همچنین باید خساراتی را که وارد کردهاند، جبران کنند.»
آقای عراقچی که مذاکرهکننده ارشد هستهای ایران نیز هست گفت که او و استیو ویتکاف، نماینده آمریکا، در جریان جنگ و پس از آن پیامهایی را با یکدیگر رد و بدل کردهاند و آقای عراقچی به طرف آمریکایی گفته است که برای حل بنبست چندساله بر سر برنامه هستهای ایران باید «راهحلی برد-برد» پیدا شود.
«باید مقامات بالادستم را قانع کنم»
او گفت: «راه مذاکره باریک است، اما غیرممکن نیست. من باید مقامات بالادستم را قانع کنم که اگر وارد مذاکره میشویم، طرف مقابل با اراده واقعی برای رسیدن به توافقی برد-برد وارد میشود.»
آقای عراقچی گفت که آقای ویتکاف تلاش کرده او را متقاعد کند که چنین توافقی ممکن است و پیشنهاد ازسرگیری مذاکرات را داده است. اما این دیپلمات باسابقه ایرانی افزود: «ما به اقدامات واقعی اعتمادساز از سوی آنها نیاز داریم.»
وزیر امور خارجه ایران گفت که این اقدامات باید شامل جبران مالی (بدون ارائه جزئیات) و ارائه تضمینهایی باشد که ایران در جریان مذاکرات دیگر مورد حمله قرار نخواهد گرفت.
ایران تایید کرد که تأسیسات جدید غنیسازی مورد حمله قرار گرفته است
دو روز پیش از آنکه آتشبس برقرار شود، واشنگتن به دو سایت اصلی غنیسازی اورانیوم ایران، یعنی فردو و نطنز، حمله هوایی کرد و همچنین موشکهایی به یک تأسیسات جداگانه در اصفهان شلیک کرد که خسارات سنگینی به مجموعههایی وارد کرد که تهران میلیاردها دلار برای آنها هزینه کرده بود.
آقای عراقچی در این مصاحبه گفت یک مرکز غنیسازی جدید و سوم نیز در نزدیکی اصفهان هدف حمله قرار گرفته است؛ سایتی که ایران درست پیش از شروع درگیریها اعلام کرده بود قرار است در پاسخ به قطعنامه آژانس بینالمللی انرژی اتمی فعال شود.
این نخستین بار است که ایران تأیید میکند این سایت نیز مورد حمله قرار گرفته است.
عراقچی گفت: «تا جایی که من اطلاع دارم، مقدمات [برای غنیسازی] فراهم شده بود، اما این سایت در زمان حمله فعال نبود.»
«برخی خواستار تسلیحاتی شدن برنامه هستهای شدهاند»
او در اشاره به چالشهای پیش روی ازسرگیری دیپلماسی، افزود که جنگ اخیر باعث افزایش مخالفتها با مذاکره در درون ساختار حاکم ایران شده و حتی برخی خواستار تسلیحاتی شدن برنامه هستهای جمهوری اسلامی شدهاند.
با این حال، وزیر امور خارجه تأکید کرد که حاکمیت در ایران متعهد به یک برنامه صلحآمیز و غیرنظامی است، دکترین خود را تغییر نخواهد داد و همچنان به فتوای ۲۰ سال پیش آیتالله علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، پایبند است؛ فتوایی که ساخت سلاح هستهای را ممنوع میداند.
اگرچه ایران پس از جنگ همکاری خود را با آژانس بینالمللی انرژی اتمی (IAEA) به حالت تعلیق درآورد، آما آقای عراقچی گفت انتظار دارد ماه آینده مذاکراتی با این نهاد درباره «چارچوب جدیدی از همکاری» داشته باشد.
مقامهای غربی میگویند که برنامه هستهای ایران در جنگ اخیر به شدت آسیب دیده، اما بهطور کامل نابود نشده است. آنها همچنین معتقدند ایران بخشی یا حتی تمام ذخایر اورانیوم با غنای ۶۰ درصدی خود را که به سطح غنای لازم برای تولید سلاح نزدیک است، حفظ کرده است.
آقای عراقچی گفت نمیداند این ذخایر اکنون کجا نگهداری میشود، اما تأکید کرد که تهران همچنان توانایی غنیسازی اورانیوم را دارد.
او گفت: «ساختمانها را میشود دوباره ساخت. ماشینآلات را میتوان جایگزین کرد، چون فناوری در اختیار ماست. ما تعداد زیادی دانشمند و تکنسین داریم که قبلاً در تأسیسات ما کار میکردند. اما زمان و نحوه آغاز مجدد غنیسازی بستگی به شرایط دارد.»
«دلیلی برای مذاکره با اروپاییها وجود ندارد»
عراقچی افزود: «ما میتوانیم مذاکره کنیم، آنها دلایل خودشان را ارائه کنند و ما هم دلایل خود را بیان کنیم. اما اگر قرار باشد غنیسازی نداشته باشیم، اصلاً چیزی برای مذاکره باقی نمیماند.»
او همچنین گفت: «در حال حاضر هیچ دلیلی برای مذاکره با اروپاییها وجود ندارد، چون آنها نمیتوانند تحریمها را بردارند، هیچ کاری از دستشان برنمیآید. اگر آنها مکانیسم بازگشت خودکار تحریمها را فعال کنند، یعنی مسیرشان به پایان رسیده است.»