دیوید آلبرایت، رئیس موسسه علوم و امنیت بینالمللی و بازرس پیشین آژانس بینالمللی هستهای میگوید ایران فعالیتها را در مرکز فناوری هستهای اصفهان از سر گرفته است.
آقای آلبرایت که از حامیان حمله به تاسیسات هستهای فردو به شمار میرفت همچنین گفته که بر اساس تصاویر ماهوارهای منتشر شده، خودروها و تجهیزات سنگین مهندسی در ورودی شمالیترین تونل منتهی به تاسیسات اصفهان قابل مشاهده است.
او پیش از حمله آمریکا به تاسیسات هستهای ایران، توصیههایی در خصوص احتمال بالا رفتن موفقیت چنین عملیاتی و در عین حال جلوگیری از تشعشعات رادیواکتیو ارائه کرده بود.
تاسیسات اصفهان که مورد حمله آمریکا قرار گرفت، یکی از مراکز اساسی تولید زیرساختهای حیاتی هستهای و فناوریهای مربوط به اورانیوم است. این مرکز نقشی کلیدی در آمادهسازی اورانیوم برای غنیسازی در سایتهایی چون نطنز و فردو ایفا میکرد.
دیوید آلبرایت میگوید پیش از حملات آمریکا، ایران قصد داشته ۲ تا ۳ هزار سانتریفیوژ جدید را در یک تاسیسات غنیسازی جدید در اصفهان نصب کند.
آلبرایت در حساب خود در شبکه ایکس مینویسد: «ما فعالیتهای جدیدی را در یکی از ورودیهای تونلهای اصفهان شناسایی کردیم که در روزهای اخیر روی داده است. ورودی شمالیترین تونل نشان میدهد که خودروها حضور دارند و دسترسی به دهانهٔ تونلی که پیشتر با خاک پر شده بود، در طول هفتهٔ گذشته مجدداً ایجاد شده است. در ورودی میانی تونل، فعالیتهایی در اواسط ماه ژوئیه دیده شده و ماشینآلات سنگین در محل بودهاند، اما تا پایان ماه ژوئیه پیشرفت قابلتوجهی در بازگشایی دهانهٔ تونل دیده نمیشود. مسیر منتهی به ورودی جنوبیترین تونل همچنان با موانع جادهای بسته است و هیچ فعالیتی در آن بخش مشاهده نمیشود.»
او در ادامه مینویسد: «در سایت اصلی اصفهان، فعالیتها در اطراف ساختمانهای تخریبشده محدود بوده است. برخی جادهها از آوار پاکسازی شدهاند اما حضور خودروها بسیار کم است. چند مسیر اطراف تأسیسات همچنان با آوار پوشیده شدند و موانع جادهای در آنها نصب شده است.»
او در خصوص فردو هم مینویسد: «در فردو، جدیدترین تصاویر ماهوارهای نشان میدهد جادهای جدید به سمت تپههای پاییندست در شرق سایت در حال ساخت است؛ ناحیهای که در حاشیهٔ بیرونی محدوده امنیتی قرار دارد، اما از کوهی که تأسیسات غنیسازی در آن قرار دارد، دور است. عملیات خاکبرداری در اطراف دو دودکش تهویه بهنظر میرسد متوقف شده و در ورودیهای اصلی تونلهای منتهی به مرکز غنیسازی نیز هیچگونه فعالیت قابل مشاهدهای ثبت نشده است.»
او در توییت دیگری توضیحات خود را اینگونه تکمیل میکند: «بهنظر میرسد دسترسی اولیه به این تونل در اواخر ژوئن ۲۰۲۵ بهدست آمده، اما بعد از آن ایرانیها تصمیم گرفتند ورودی تونل را بازطراحی کنند؛ طوری که دسترسی خودرویی برای چند هفته عملاً مسدود شد تا عملیات بازسازی ورودی انجام شود. در این مدت، سازه فلزی بزرگی که بهصورت آویزان بالای ورودی قرار داشت برداشته شد، خاک به جلوی ورودی برگشت داده شد و مسیر را کاملاً مسدود کرد. دو سازه جانبی شبیه دیوار پشتیبان نیز دوباره ساخته شدند و سطح بالای ورودی هم بهنظر میرسد با شاتکریت پوشیده شده تا از فرسایش جلوگیری شود.»
ایران همچنان تأکید دارد که برنامه هستهای این کشور صرفاً صلحآمیز است و آژانس بینالمللی انرژی اتمی نیز هیچ گونه آلودگی پرتوی را تأیید نکرده. با این حال، غنیسازی اورانیوم ایران تا سطح ۶۰ درصد، موجب افزایش تنشها بهویژه پس از خروج آمریکا از توافق هستهای برجام در سال ۲۰۱۸ میلادی شده است.
مقامات ایرانی، از جمله وزیر خارجه و نمایندگان مجلس، در واکنش به حملات تهدید کردهاند که ممکن است از پیمان عدم اشاعهٔ تسلیحات هستهای (NPT) خارج شوند؛ تهدیدی که میتواند به تشدید بحران منجر شود.
به کانال تلگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
برخی تحلیلگران، فعالیتهای جدید در اصفهان را یا اقداماتی دفاعی برای محافظت از مواد هستهای، یا تلاش برای بازگشت به روند عادی عملیات هستهای ارزیابی کردند. آن هم در شرایطی که بیم حملات مجدد از سوی آمریکا یا اسرائیل وجود دارد.