یادداشت اطلاعاتی محرمانه‌ای که اخیرا فاش شده و ارزیابی دونالد ترامپِ، رئیس جمهوری آمریکا از حملات اخیر این کشور به ایران را زیر سؤال می‌برد، تازه‌ترین نمونه از تقابل او با بدنه اطلاعاتی دولت فدرال در این کشور است. اما این تقابل در گذشته نیز مشاهده شده است.
آگهی
در اولین دوره ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ (۲۰۱۷ تا ۲۰۲۱)، درگیری او با جامعه اطلاعاتی آمریکا به موضوعی دائمی تبدیل شده بود؛ بطوریکه او بارها به تحقیقات مربوط به ارتباط احتمالی کارزار انتخاباتی‌اش با روسیه تاخته بود.
اکنون، دور دوم رریاست جمهوری او نیز این تقابل در حال شکل‌گیری است؛ چرا که ترامپ تلاش دارد روایت عمومی از ماجراجویی سیاست خارجی‌اش در قبال ایران را به نفع خود رقم بزند.
ارزیابی اولیه نهادهای اطلاعاتی آمریکا نشان می‌دهد که برنامه هسته‌ای ایران پس از حملات اخیر آمریکا به سه سایت، تنها برای چند ماه به تعویق افتاده است. اما ترامپ این گزارش را رد کرده و مدعی شده که این برنامه «به‌طور کامل و مطلق نابود شده» است.
روزنامه واشنگتن پست روز پنج‌شنبه ۲۶ ژوئن در گزارشی ضمن پرداختن به این موضوع برآورد کرد که این اختلاف‌نظر به این زودی‌ها فروکش نخواهد کرد. مقام‌های ارشد دولت آمریکا در حال دفاع از موضع ترامپ هستند و قرار است روز پنج‌شنبه در پنتاگون یک نشست خبری برگزار شود. علاوه بر این، قرار است برای قانون‌گذاران در کنگره نیز چند جلسه توجیحی برگزار شود.
با این حال کاخ سفید اعلام کرده پس از افشای ارزیابی اولیه اطلاعاتی در هفته جاری، قصد دارد میزان به‌اشتراک‌گذاری اطلاعات طبقه‌بندی‌شده را محدود کند.
سابقه طولانی ترامپ در بی‌اعتمادی به سازمان‌های اطلاعاتی
شک و تردید ترامپ نسبت به جامعه اطلاعاتی، به‌ویژه زمانی که ارزیابی‌های آنها با دیدگاه‌های او همخوانی ندارد، حتی پیش از آغاز دوره نخست ریاست‌جمهوری‌اش نیز وجود داشته است.
در جریان انتخابات ۲۰۱۶ آمریکا، تحقیقی درباره احتمال همکاری کارزار انتخاباتی ترامپ با روسیه برای تاثیرگذاری بر نتیجه انتخابات انجام شد.
او به قدری از تحقیقات درباره این پرونده جنجالی که او را به روسیه پیوند می‌داد عصبانی بود که یک هفته پیش از مراسم تحلیفش در توییتی نوشت: «سازمان‌های اطلاعاتی هرگز نباید اجازه می‌دادند این اخبار جعلی درز کند. این آخرین شلیک به سمت من است. آیا ما در آلمان نازی زندگی می‌کنیم؟»
ترامپ قبول نداشت که روسیه در انتخابات به نفع او دخالت کرده باشد. او تحقیقات رابرت مولر، بازرس ویژه‌ای که این موضوع را بررسی کرده بود، را «حقه‌بازی» و «تعقیب سیاسی» خواند. تحقیقات مولر در نهایت نشان داد که تیم انتخاباتی ترامپ کمک‌های روسیه را پذیرفته، اما شواهد کافی برای اثبات یک توطئه‌ی جنایی بین آنها وجود نداشت.
کشیده شدن تنش‌ها با جامعه اطلاعاتی به دور دوم
ترامپ در دوره دوم ریاست‌جمهوری خود، افراد وفاداری را به سمت‌های مهم در سازمان‌های اطلاعاتی آمریکا منصوب کرد؛ تولسی گبارد به عنوان مدیر اطلاعات ملی و جان رتکلیف به عنوان مدیر سازمان سیا. آنها وعده دادند که به «تسلیحاتی شدن اطلاعات» (به معنی استفاده ابزاری از اطلاعات) پایان دهند و مأموران غیروفادار را شناسایی و حذف کنند.
اما ماه گذشته، شورای اطلاعات ملی آمریکا در پاسخ به درخواست دسترسی آزاد به اسناد، یک یادداشت محرمانه را علنی کرد که در آن اعلام شده بود سازمان‌های جاسوسی آمریکا هیچ نوع ارتباطی بین دولت ونزوئلا و باند خلافکاران «ترنِ آراگوآ» (Tren de Aragua) پیدا نکرده‌اند.
این گزارش با گفته‌های دولت ترامپ که از این ادعا برای توجیه استفاده از قانونی به نام «قانون دشمنان خارجی» و اخراج مهاجران ونزوئلایی استفاده کرده بود، در تضاد بود.
بعد از شروع جنگ اسرائیل علیه ایران در تاریخ ۱۳ ژوئن (۲۳ خرداد ۱۴۰۴)، مشکلات بیشتری به وجود آمد.
ترامپ شهادت تولسی گابارد، رئیس سازمان اطلاعات ملی آمریکا به کنگره در ماه مارس را که گفته بود سازمان‌های اطلاعاتی آمریکا معتقد نیستند ایران به طور فعال در پی ساخت سلاح هسته‌ای است، رد کرد و تأکید کرد که ایران بسیار نزدیک به دستیابی به آن است.
ترامپ هفته گذشته به خبرنگاران گفت: «برایم مهم نیست که او چه گفته است.»
خانم گابارد در جلسه کمیته اطلاعات سنا اعلام کرد که سازمان‌های اطلاعاتی آمریکا هیچ‌گونه شواهدی مبنی بر اینکه ایران در پی ساخت سلاح هسته‌ای باشد، نیافته‌اند. او همچنین اظهار داشت که علی خامنه‌ای، رهبر ایران، دستور احیای برنامه هسته‌ای کشور که از سال ۲۰۰۳ متوقف شده بود را صادر نکرده است.
خانم گابارد بعداً رسانه‌ها را به برداشت اشتباه از اظهاراتش متهم کرد و تاکید کرد که در جریان ادای شهادت، به حجم بالای اورانیوم غنی‌شده ایران اشاره کرده بود که فراتر از نیازهای مصرف غیرنظامی است.
گابارد همچنین در جلسات محرمانه‌ای که روزهای پنج‌شنبه و جمعه برای اعضای مجلس سنا و مجلس نمایندگان آمریکا برنامه‌ریزی شده و دولت انتظار می‌رود قانون‌گذاران را درباره نتایج حملات اخیر آمریکا به ایران و وضعیت فعلی برنامه هسته‌ای این کشور مطلع کند، حضور نخواهد داشت. انتظار می‌رود که جان رتکلیف، مدیر سازمان سیا، رهبری نمایندگی جامعه اطلاعاتی را در این جلسات بر عهده داشته باشد.
به فیسبوک یورونیوز فارسی بپیوندید
یک گزارش اولیه از آژانس اطلاعات دفاعی آمریکا که این هفته منتشر شد، نشان می‌دهد که اگرچه حملات آمریکا به تأسیسات هسته‌ای ایران خسارات قابل توجهی وارد کرده، اما این تأسیسات به‌طور کامل نابود نشده‌اند و برنامه هسته‌ای ایران فقط برای چند ماه به تعویق افتاده است.
کاخ سفید این ارزیابی را «کاملاً نادرست» خواند. آژانس اطلاعات دفاعی (DIA) نیز اعلام کرد که این یافته‌های اولیه با دستیابی به اطلاعات جدید، بازبینی و اصلاح خواهند شد.
ترامپ به تصاویر ماهواره‌ای اشاره کرد که نشان می‌دهند اطراف تأسیسات هسته‌ای ایران «کاملاً سوخته و سیاه شده» و تونل‌های زیرزمینی «کاملاً فرو ریخته‌اند».
او همچنین گفت اسرائیل منابعی در داخل ایران دارد و افزود: «آنها آدم‌هایی دارند که بعد از حمله وارد می‌شوند» تا میزان خسارت را ارزیابی کنند.
کاخ سفید هم به ارزیابی کمیسیون انرژی اتمی اسرائیل استناد کرد که طبق آن، حملات آمریکا و اسرائیل «توانایی ایران برای ساخت سلاح هسته‌ای را برای سال‌ها به عقب انداخته است».
با این حال، مقام‌های پیشین اطلاعاتی می‌گویند ارزیابی کامل تأثیر حملات آمریکا بر توانمندی هسته‌ای ایران ممکن است روزها، هفته‌ها یا حتی ماه‌ها طول بکشد.