ماشین زمان یورونیوز فارسی در دوم ماه مه شما را به تماشای تصاویر سالهای دور میبرد. این بار در گلچین عکسها سری به محله المنشیه از قدیمیترین مناطق شهر بندری یافا در فلسطین [پیش از تاسیس اسرائیل در سال ۱۹۴۸] میزنیم. کنترل این محله پس از نبردی خونین به دست گروه یهودی ایرگون افتاد.
در ادامه گلچین امروز سری به آفریقای جنوبی میزنیم، جایی که نلسون ماندلا پیروز انتخابات شد و در آلاسکا به دیدار پاپ و ریگان میرویم.
آنچه پس از تاسیس اسرائیل بر سر المنشیه آمد
۱۹۴۸ – ۱۳۲۷
محله المنشیه یکی از قدیمیترین و پرجمعیتترین مناطق شهر یافا بود، شهری بندری در فلسطین که پیش از تاسیس اسرائیل در سال ۱۹۴۸، از مراکز مهم فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی فلسطینیان محسوب میشد.
با شدت گرفتن تنشها میان اعراب و یهودیان در دهه ۱۹۴۰ — بهویژه پس از تصمیم سازمان ملل در سال ۱۹۴۷ برای تقسیم فلسطین — درگیریهای خشونتآمیز در شهرهایی مانند یافا آغاز شد.
در ماه مه ۱۹۴۸، گروه شبهنظامی یهودی «ایرگون» که از استراتژیهای تهاجمی و خشونتآمیز برای تسلط بر مناطق عربنشین استفاده میکرد، کنترل محله المنشیه را پس از نبردی سنگین بهدست گرفت.
آغاز پاکسازی قومی فلسطینیان و شکلگیری فاجعه انسانی «نکبت»
این درگیریها بخشی از روند گستردهتری بود که بسیاری آن را آغاز پاکسازی قومی فلسطینیان و شکلگیری فاجعه انسانی «نکبت» میدانند — زمانی که حدود ۷۰۰ هزار فلسطینی از خانهها و سرزمینهای خود آواره شدند.
تصویری که میبینیم، تنها یکی از صحنههای تلخ آن دوران است؛ خیابانهایی ویران، خانههایی فرو ریخته، و مردمی که یا کشته شده و یا مجبور به ترک خانههای خود شدند.
مداخله بریتانیا برای برقراری آتشبس در ۲ مه، تنها توانست بهطور موقت مانع ادامه خشونت شود، اما روند کلی آوارگی و تصرف ادامه یافت و سرنوشت خاورمیانه را برای دههها و تا به امروز تحت تأثیر خود قرار داد.
مشتهای گرهکرده در پکن
۱۹۴۹ – ۱۳۲۸
در این تصویر شاهد استقبال مردم پکن از ورود نیروهای کمونیست چین با مشتهای گرهکرده و تصویر مائو در پسزمینه، پس از عقبنشینی نیروهای ملیگرا هستیم.
این لحظه نشانگر پایان جنگ داخلی چین و پیروزی حزب کمونیست به رهبری مائو تسهتونگ بود. با تصرف پکن، جمهوری خلق چین بهزودی در اکتبر همان سال تاسیس شد.
پرنسس مارگارت در استرالیا
۱۹۵۸ – ۱۳۳۷
تصویری از پرنسس مارگارت در شهر کانبرا، استرالیا؛ مارگارت، خواهر ملکه الیزابت دوم، در دهه ۵۰ میلادی چندین سفر رسمی به کشورهای مشترکالمنافع داشت. حضور او در استرالیا بخشی از تلاش بریتانیا برای حفظ پیوندهای نمادین با مستعمرات پیشین بود.
مارگارت با وجود شهرت و زیباییاش، همواره در سایه خواهرش، ملکه فقید بریتانیا، زندگی کرد. زندگی شخصیاش با ناکامیهایی چون جدایی از عشق اولش، پیتر تاونسند، و یک ازدواج ناموفق همراه بود. او در سال ۲۰۰۲ در ۷۱ سالگی درگذشت.
بازگشت زندگی به کانال سوئز
۱۹۷۵ – ۱۳۵۴
پسران جوان در حال شیرجه و شنا در کانال سوئز، همزمان با آمادهسازی برای بازگشایی رسمی این مسیر حیاتی.
کانال سوئز پس از جنگ یومکیپور (۱۹۷۳) و سالها درگیری میان مصر و اسرائیل، بسته شده بود.
بازگشایی آن نشانهای از بازگشت ثبات نسبی و احیای اقتصاد مصر بود.
دیدار پاپ و ریگان در آلاسکا
۱۹۸۴ – ۱۳۶۳
پاپ ژان پل دوم و ریگان، رئیسجمهوری وقت آمریکا، در فرودگاه فربنکس، آلاسکا، در حین یک مراسم عمومی و پیش از دیدار خصوصی مقابل دوربین خبرنگاران ظاهر شدند.
دیدار این دو چهره مهم در میانه جنگ سرد، از نظر نمادین و سیاسی بسیار معنادار بود. هر دو با رویکرد ضدکمونیستی شناخته میشدند و در تحولات اروپای شرقی، بهویژه در لهستان، نقش پشتپردهای ایفا میکردند.
دیدار آنها بخشی از تلاش برای تقویت روابط کلیسای کاتولیک با سیاستگذاران محافظهکار غرب بود. حضور همزمان آنها در نقطهای چون آلاسکا نیز پیامآور اتحاد نمادین علیه تهدیدهای جهانی تلقی شد.
جشن پیروزی ماندلا در ساوتو
۱۹۹۴ – ۱۳۷۳
در این تصویر شاهد شادی مردم آفریقای جنوبی پس از پیروزی حزب کنگره ملی آفریقا به رهبری نلسون ماندلا هستیم.
انتخابات ۱۹۹۴ آفریقای جنوبی نقطه عطفی در پایان رژیم آپارتاید بود. پس از دههها مبارزه علیه تبعیض نژادی، میلیونها سیاهپوست برای نخستین بار حق رای یافتند. پیروزی رئیسجمهور ماندلا، نه تنها نماد پیروزی عدالت بود، بلکه امیدی برای وحدت و آشتی ملی در آینده این کشور به شمار میرفت.
تصویر شادی مردم درشهر ساوتو، نمادی از یک لحظه تاریخی که رهاورد آزادی و برابری برای آینده مردمان این کشور میداد.